Class 10 Exam  >  Class 10 Tests  >  संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10)  >  Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Class 10 MCQ

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Class 10 MCQ


Test Description

20 Questions MCQ Test संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) - Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 for Class 10 2024 is part of संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) preparation. The Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 questions and answers have been prepared according to the Class 10 exam syllabus.The Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 MCQs are made for Class 10 2024 Exam. Find important definitions, questions, notes, meanings, examples, exercises, MCQs and online tests for Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 below.
Solutions of Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 questions in English are available as part of our संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) for Class 10 & Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 solutions in Hindi for संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) course. Download more important topics, notes, lectures and mock test series for Class 10 Exam by signing up for free. Attempt Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 | 20 questions in 20 minutes | Mock test for Class 10 preparation | Free important questions MCQ to study संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) for Class 10 Exam | Download free PDF with solutions
Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 1

अधोलिखितानाम् श्लोकानाम् अन्वयेषु रिक्तपूर्तिं कुरुत

यदि न स्यान्नरपतिः सम्यङ्नेता ततः प्रजा।
अकर्णधारा जलधौ विप्लवेतेह नौरिव।।

अन्वयः- यदि सम्यनेता (i) …………. न (ii) …………… ततः इह प्रजा (iii) ………….. नौः (iv)…………. जलधौ विप्लवेत।

Find appropriate word for blank (i)

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 2

अगाधजलसञ्चारी न गर्वं याति रोहितः।
अङ्गुष्ठोदकमात्रेण शफरी फुफुरायते।।

अन्वयः- अगाधजलसञ्चारी (i) …………. गर्व न (ii) …………….. । अङ्गुष्ठ (iii) ………………. शफरी (iv) …………….

Find appropriate word for blank (iii)

1 Crore+ students have signed up on EduRev. Have you? Download the App
Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 3

अधोलिखिते श्लोके भावं उपयुक्तपदैः पूरयत

यदि न स्यान्नरपतिः सम्यङ्नेता ततः प्रजा।
अकर्णधारा जलधौ विप्लवेतेह नौरिव॥

भावार्थ:- प्रजायाः कल्याणार्थ (i) ……………. श्रेष्ठः भवितुम् अनिवार्यः अस्ति यथा (ii) …………… समुद्रं (iii) ……………….. कर्णधार: (iv) ……………….. भवेत।

Find appropriate word for blank (ii)

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 4

प्राणिनां जायते हानिः परस्परविवादतः।
अन्योन्यसहयोगेन लाभस्तेषां प्रजायते॥

भावार्थ:-अस्य श्लोकस्य भावः अस्ति यत् परस्परम् (i) …………………. प्राणिनां हानिः एव भवति। स्नेहेन (ii) …………….. च (iii) …………… विकासः हितं (iv) ……….. च जायते।

Find appropriate word for blank (iv)

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 5

अधोलिखितवाक्येषु रेखांकितपदानाम् कृते उचितम् अर्थं चित्वा लिखत

अस्माकं ऐक्यं विश्वप्रथितम्।

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 6

अधोलिखितान् नाट्यांशान् श्लोकान् च पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत

वनस्य दृश्यम् समीपे एवैका नदी वहति। एकः सिंहः सुखेन विश्राम्यते तदैव एकः वानरः आगत्य तस्य पुच्छं धुनोति। क्रुद्धः सिंहः तं प्रहर्तुमिच्छति परं वानरस्तु कूर्दित्वा वृक्षमारूढः। तदैव अन्यस्मात् वृक्षात् अपरः वानरः सिंहस्य कर्णमाकृष्य पुनः वृक्षोपरि आरोहति एवमेव वानराः वारं वारं सिंह तुदन्ति। क्रुद्धः सिंहः इतस्ततः धावति, गर्जति परं किमपि कर्तुमसमर्थः एव तिष्ठति। वानराः हसन्ति वृक्षोपरि च विविधाः पक्षिणः अपि सिंहस्य एतादृशीं दशां दृष्ट्वा हर्षमिश्रितं कलरवं कुर्वन्ति।

‘वृक्षात्’ इति पदस्य विशेषणपदं किम्?

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 7

काकः – अरे! अरे! किं जल्पसि? यदि अहं कृष्णवर्णः तर्हि त्वं कि गौरागः? अपि च विस्मर्यते किं यत् मम सत्यप्रियता तु जनानां कृते उदाहरणस्वरूपा-‘अनृतं वदसि चेत् काकः दशेत्’-इति प्रकारेण। अस्माकं परिश्रमः ऐक्यं च विश्वप्रथितम्। अपि च काकचेष्टः विद्यार्थी एव आदर्शच्छात्रः मन्यते।
पिकः – अलम् अलम् अतिविकत्थनेन। किं विस्मयते यत् काकः कृष्णः पिकः कृष्णः को भेदः पिककाकयोः। वसन्तसमये प्राप्ते काकः काकः पिकः पिकः॥

‘त्वं किं गौराङ्गः?’ अस्मिन् वाक्ये ‘त्वं’ इति सर्वनामपदं कस्मै प्रयुक्तम्?

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 8

काकः – रे परभृत! अहं यदि तव संततिं न पालयामि तर्हि कुत्र स्युः पिकाः? अतः अहम् एव करुणापरः पक्षिसम्राट् काकः।
गजः – समीपतः एवागच्छन् अरे! अरे! सर्वं सम्भाषण शृण्वन्नेवाहम् अत्रागच्छम्। अहं विशालकायः, बलशाली, पराक्रमी च। सिंहः वा स्यात् अथवा अन्यः कोऽपि, वन्यपशून् तु तुदन्तं जन्तुमहं स्वशुण्डेन पोथयित्वा मारयिष्यामि। किमन्यः कोऽप्यस्ति एतादृशः पराक्रमी। अतः अहमेव योग्यः वनराजपदाय।
वानरः – अरे! अरे! एवं वा (शीघ्रमेव गजस्यापि पुच्छं विधूय वृक्षोपरि आरोहति।)

‘आकर्ण्य’ इत्यर्थे किम् पदं प्रयुक्तम्?

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 9

(गजः तं वक्षमेव स्वशुण्डेन आलोडयितुमिच्छति परं वानरस्तु कुर्दित्वा अन्यं वृक्षमारोहति। एवं गजं वृक्षात् वृक्षं प्रति धावन्तं दृष्ट्वा सिंहः अपि हसति वदति च।)
सिंहः – भोः गज! मामप्येवमेवातुदन् एते वानराः।
वानरः – एतस्मादेव तु कथयामि यदहमेव योग्यः वनराजपदाय येन विशालकायं पराक्रमिणं, भयंकरं चापि सिंह गजं वा पराजेतुं समर्था अस्माकं जातिः। अतः वन्यजन्तूनां रक्षायै वयमेव क्षमाः।
(एतत्सर्वं श्रुत्वा नदीमध्यस्थितः एकः बक:)

‘करी’ इति पदस्य पर्याय पदं किम्?

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 10

को न जानाति तव ध्यानावस्थाम्। “स्थितप्रज्ञ’ इति व्याजेन वराकान् मीनान् छलेन अधिगृह्य क्रूरतया भक्षयसि। धिक् त्वाम्। तव कारणात् तु सर्वं पक्षिकुलमेवावमानितं जातम्।
वानरः – (सगर्वम्) अतएव कथयामि यत् अहमेव योग्यः वनराजपदाय। शीघ्रमेव मम राज्याभिषेकाय तत्पराः भवन्तु सर्वे वन्यजीवाः।
मयूरः – अरे वानर! तूष्णीं भव। कथं त्वं योग्यः वनराजपदाय? पश्यतु पश्यतु मम शिरसि राजमुकुटमिव शिखां स्थापयता विधात्रा एवाहं पक्षिराजः कृतः अतः वने निवसन्तं मां वनराजरूपेणापि द्रष्टुं सज्जाः भवन्तु अधुना यतः कथं कोऽप्यन्यः विधातुः निर्णयम् अन्यथाकर्तुं क्षमः।

‘मीनान्’ इति विशेष्य पदस्य विशेषणपदं किम्?

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 11

अधोलिखितानाम् श्लोकानाम् अन्वयेषु रिक्तपूर्तिं कुरुत

स्वभावरौद्रमत्युग्रं क्रूरमप्रियवादिनम्।
उलूकं नृपतिं कृत्वा का नु सिद्धिर्भविष्यति।।

अन्वयः-स्वभावरौद्रम् (i) …………… क्रूरम् (ii) ……………. उलूकं नृपतिं (iii) ……………. नु का (iv) ……………. भविष्यति।

Find appropriate word for blank (iv)

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 12

अगाधजलसञ्चारी न गर्वं याति रोहितः।
अङ्गुष्ठोदकमात्रेण शफरी फुफुरायते।।

अन्वयः- अगाधजलसञ्चारी (i) …………. गर्व न (ii) …………….. । अङ्गुष्ठ (iii) ………………. शफरी (iv) …………….

Find appropriate word for blank (i)

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 13

अधोलिखिते श्लोके भावं उपयुक्तपदैः पूरयत

काकः कृष्णः पिकः कृष्णः को भेदः पिककाकयोः
वसन्तसमये प्राप्ते काकः काकः पिकः पिकः॥

भावार्थ:- काकस्य वर्णः कृष्णः (i) ………………… अपि वर्ण: (ii) ………………… । अनयोः मध्ये कः (iii) ……………. न अस्ति। परम् वसन्तसमये पिकस्य (iv) ………….. भेदः ज्ञायते।

Find appropriate word for blank (ii)

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 14

प्राणिनां जायते हानिः परस्परविवादतः।
अन्योन्यसहयोगेन लाभस्तेषां प्रजायते॥

भावार्थ:-अस्य श्लोकस्य भावः अस्ति यत् परस्परम् (i) …………………. प्राणिनां हानिः एव भवति। स्नेहेन (ii) …………….. च (iii) …………… विकासः हितं (iv) ……….. च जायते।

Find appropriate word for blank (iii)

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 15

अधोलिखितवाक्येषु रेखांकितपदानाम् कृते उचितम् अर्थं चित्वा लिखत

अहम् तव सन्ततिं पालयामि।

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 16

बकः क्रूरतया वराकान् मीनान् भक्षयति।

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 17

अधोलिखितान् नाट्यांशान् श्लोकान् च पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत

वनस्य दृश्यम् समीपे एवैका नदी वहति। एकः सिंहः सुखेन विश्राम्यते तदैव एकः वानरः आगत्य तस्य पुच्छं धुनोति। क्रुद्धः सिंहः तं प्रहर्तुमिच्छति परं वानरस्तु कूर्दित्वा वृक्षमारूढः। तदैव अन्यस्मात् वृक्षात् अपरः वानरः सिंहस्य कर्णमाकृष्य पुनः वृक्षोपरि आरोहति एवमेव वानराः वारं वारं सिंह तुदन्ति। क्रुद्धः सिंहः इतस्ततः धावति, गर्जति परं किमपि कर्तुमसमर्थः एव तिष्ठति। वानराः हसन्ति वृक्षोपरि च विविधाः पक्षिणः अपि सिंहस्य एतादृशीं दशां दृष्ट्वा हर्षमिश्रितं कलरवं कुर्वन्ति।

‘खगाः’ इत्यर्थे किं पदं प्रयुक्तम्?

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 18

काकः – अरे! अरे! किं जल्पसि? यदि अहं कृष्णवर्णः तर्हि त्वं कि गौरागः? अपि च विस्मर्यते किं यत् मम सत्यप्रियता तु जनानां कृते उदाहरणस्वरूपा-‘अनृतं वदसि चेत् काकः दशेत्’-इति प्रकारेण। अस्माकं परिश्रमः ऐक्यं च विश्वप्रथितम्। अपि च काकचेष्टः विद्यार्थी एव आदर्शच्छात्रः मन्यते।
पिकः – अलम् अलम् अतिविकत्थनेन। किं विस्मयते यत् काकः कृष्णः पिकः कृष्णः को भेदः पिककाकयोः। वसन्तसमये प्राप्ते काकः काकः पिकः पिकः॥

‘दशेत्’ इति क्रियापदस्य कर्तृपदं किम्?

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 19

काकः – रे परभृत! अहं यदि तव संततिं न पालयामि तर्हि कुत्र स्युः पिकाः? अतः अहम् एव करुणापरः पक्षिसम्राट् काकः।
गजः – समीपतः एवागच्छन् अरे! अरे! सर्वं सम्भाषण शृण्वन्नेवाहम् अत्रागच्छम्। अहं विशालकायः, बलशाली, पराक्रमी च। सिंहः वा स्यात् अथवा अन्यः कोऽपि, वन्यपशून् तु तुदन्तं जन्तुमहं स्वशुण्डेन पोथयित्वा मारयिष्यामि। किमन्यः कोऽप्यस्ति एतादृशः पराक्रमी। अतः अहमेव योग्यः वनराजपदाय।
वानरः – अरे! अरे! एवं वा (शीघ्रमेव गजस्यापि पुच्छं विधूय वृक्षोपरि आरोहति।)

‘तुदन्तं’ इति पदस्य विशेष्यपदं किम्?

Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 - Question 20

(गजः तं वक्षमेव स्वशुण्डेन आलोडयितुमिच्छति परं वानरस्तु कुर्दित्वा अन्यं वृक्षमारोहति। एवं गजं वृक्षात् वृक्षं प्रति धावन्तं दृष्ट्वा सिंहः अपि हसति वदति च।)
सिंहः – भोः गज! मामप्येवमेवातुदन् एते वानराः।
वानरः – एतस्मादेव तु कथयामि यदहमेव योग्यः वनराजपदाय येन विशालकायं पराक्रमिणं, भयंकरं चापि सिंह गजं वा पराजेतुं समर्था अस्माकं जातिः। अतः वन्यजन्तूनां रक्षायै वयमेव क्षमाः।
(एतत्सर्वं श्रुत्वा नदीमध्यस्थितः एकः बक:)

‘एते’ इति पदस्य विशेष्यपदं किम्?

24 videos|77 docs|20 tests
Information about Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 Page
In this test you can find the Exam questions for Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2 solved & explained in the simplest way possible. Besides giving Questions and answers for Test: सौहार्दं प्रकृतेः शोभा - 2, EduRev gives you an ample number of Online tests for practice

Top Courses for Class 10

Download as PDF

Top Courses for Class 10