सप्तभगिन्यः NCERT Solutions | संस्कृत कक्षा 8 (Sanskrit Class 8) PDF Download

प्रश्न 1. उच्चारणं कुरुत–
उत्तर: स्वयं करें ! 

प्रश्न 2. प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखत −
(क) अस्माकं देशे कति राज्यानि सन्ति?
उत्तर: नवविंशति:।

(ख) प्राचीनेतिहासे का: स्वाधीना: आसन्?
उत्तर: सप्तभगिन्य:।

(ग) केषां समवाय: ‘सप्तभगिन्य:’ इति कथ्यते?
उत्तर: सप्तराज्यानाम्।

(घ) अस्माकं देशे कति केन्द्रशासितप्रदेशा: सन्ति?
उत्तर: सप्त।

(ङ) सप्तभगिनी-प्रदेशे क: उद्योग: सर्वप्रमुख:?
उत्तर: वंशोद्योग:।

प्रश्न 3. पूर्णवाक्येन उत्तराणि लिखत–
(क) भगिनीसप्तके कानि राज्यानि सन्ति?
उत्तर: भगिनीसप्तके अरुणाचलप्रदेशः, असमः, मणिपुरम्, मिजोरमः, मेघालयः, नगालैण्डः, त्रिपुरा चेति सप्त राज्यानि सन्ति।

(ख) इमानि राज्यानि सप्तभगिन्यः इति किमर्थं कथ्यन्ते?
उत्तर: एतानि राज्यानि सामाजिक-सांस्कृतिक-परिदृश्ये समानतायाः कारणात् कदाचित् सप्तभगिन्यः इति कथ्यन्ते। एषः प्रयोगः प्रतीकात्मकः अस्ति।

(ग) सप्तभगिनी – प्रदेशे के निवसन्ति?
उत्तर: सप्तभगिनी-प्रदेशे गारो – खासी – नगा- मिजो प्रभृतयः बहवः जनजातीयाः निवसन्ति।

(घ) एतत्प्रादेशिकाः कै: निष्णाताः सन्ति?
उत्तर: एतत्प्रदेशिकाः स्वलीला-कलाभि: च निष्णाताः सन्ति।

(ङ) वशंवृक्षवस्तूनाम् उपयोग : कुत्र क्रियते?
उत्तर: आवस्त्राभूषणेभ्यः गृहनिर्माणपर्यन्तं प्रायः वंशवृक्षवस्तूनाम् उपयोगः क्रियते।

प्रश्न 4. रेखांकितपदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत–
(क) वयं स्वदेशस्य राज्यानांं विषये ज्ञातुमिच्छामि?
उत्तर: वयं कस्य राज्यानां विषये ज्ञातुमिच्छामि?

(ख) सप्तभगिन्यः प्राचीनेतिहासे प्रायः स्वाधीनाः एव दृष्टाः?
उत्तर: काः प्राचीनेतिहासे प्रायः स्वाधीनाः एव दृष्टाः?

(ग) प्रदेशेऽस्मिन् हस्तशिल्पानां बाहुल्यं वर्तते?
उत्तर: प्रदेशेऽस्मिन् केषां बाहुल्यं वर्तते?

(घ) एतानि राज्यानि तु भ्रमणार्थं स्वर्गसदृशानि?
उत्तर: एतानि राज्यानि तु भ्रमणार्थं कीदृशानि?

प्रश्न 5. यथानिर्देशमुत्तरत–
(क) ‘महोदये! मे भगिनी कथयति’– अत्र ‘मे’ इति सर्वनामपदं कस्यै प्रयुक्तम्?
उत्तर: स्वरायै।

(ख) समाजिक–सांस्कृतिकपरिदृश्यानां साम्याद् इमानि उक्तोपाधिना प्रथितानि– अस्मिन् वाक्ये प्रथितानि इति क्रियापदस्य कर्तृपदं किम्?
उत्तर: इमानि।

(ग) एतेषां राज्यानां पुनः सङ्घटनम् विहितम् – अत्र ‘सङ्घटनम्’ इति कर्तृपदस्य क्रियापदं किम्?
उत्तर: विहितम्।

(घ) अत्र वंशवृक्षाणां प्राचुर्यम् विद्यते – अस्मात् वाक्यात् ‘अल्पता’ इति पदस्य विपरीतार्थकं पदं चित्वा लिखत?
उत्तर: प्राचुर्यम्।

(ङ) ‘क्षेत्रापरिमाणैः इमानि लघूनि वर्तन्ते’ – वाक्यात् ‘सन्ति’ इति क्रियापदस्य समानार्थकपदं चित्वा लिखत?
उत्तर: वर्तन्ते।

प्रश्न 6. (अ) पाठात् चित्वा तद्भवपदानां कृते संस्कृतपदानि लिखत–
तद्भव–पदानि संस्कृत–पदानि
यथा – सात सप्त
(क) बहिन _______
(ख) संगठन _______
(ग) बाँस _______
(घ) आज _______
(ङ) खेत _______
उत्तर:
तद्भव–पदानि संस्कृत–पदानि
यथा – सात सप्त
(क) बहिन - भगिनी
(ख) संगठन - समवाय:
(ग) बाँस  - वंश:
(घ) आज - अद्य
(ङ) खेत - क्षेत्रम्

(आ) भिन्नप्रकृतिकं पदं चिनुत-
(क) गच्छति, पठति, धावति, अहसत्, क्रीडति।
उत्तर: अहसत्

(ख) छात्र:, सेवकः, शिक्षकः, लेखिका, क्रीडकः।
उत्तर: लेखिका

(ग) पत्रम्, मित्रम्, पुष्पम्, आम्रः, फलम्, शाखा।
उत्तर: मित्रम्

(घ) व्याघ्र: , भल्लूक :, गजः, कपोत:, वृषभः, सिंहः।
उत्तर: कपोत:

(ङ) पृथिवी, वसुन्धरा, धरित्री, यानम्, वसुधा।
उत्तर: यानम्

प्रश्न 7. विशेष्य − विशेषणानाम् उचितं मेलनम् कुरूत −
उत्तर: