Class 7 Exam  >  Class 7 Notes  >  NCERT Textbooks & Solutions for Class 7  >  अभ्यास - दुर्बुद्धिः विनश्यति | NCERT Solution

अभ्यास - दुर्बुद्धिः विनश्यति | NCERT Solution | NCERT Textbooks & Solutions for Class 7 PDF Download

प्रश्न.1. एकपदेन उत्तरत-
(क) कूर्मस्य किं नाम आसीत् ?

उत्तरम्- कम्बुग्रीवः

(ख) सरस्तीरे के आगच्छन्?
उत्तरम्- धीवराः

(ग) कूर्मः केन मार्गेण अन्यत्र गन्तुम् इच्छति?

उत्तरम्- आकाशमार्गेण

(घ) लम्बमानं कूर्मं दृष्ट्वा के अधावन् ?
उत्तरम्- 
पौराः।

प्रश्न.2. अधोलिखितवाक्यानि कः कं प्रति कथयति इति लिखत-

अभ्यास - दुर्बुद्धिः विनश्यति | NCERT Solution | NCERT Textbooks & Solutions for Class 7
उत्तरम्-
अभ्यास - दुर्बुद्धिः विनश्यति | NCERT Solution | NCERT Textbooks & Solutions for Class 7

प्रश्न.3. मञ्जूषातः क्रियापदं चित्वा वाक्यानि पूरयत-
अभिनन्दति, भक्षयिष्यामः, इच्छामि, वदिष्यामि, उड्डीयते, प्रतिवसति स्म
(क) हंसाभ्यां सह कूर्मोऽपि ______
उत्तरम्- 
हंसाभ्यां सह कूर्मोऽपि उड्डीयते।

(ख) अहं किञ्चिदपि न ______
उत्तरम्- अहं किञ्चिदपि न वदिष्यामि।

(ग) यः हितकामानां सुहृदां वाक्यं न ______
उत्तरम्- यः हितकामानां सुहृदां वाक्यं न अभिनन्दति ।

(घ) एकः कूर्मः अपि तत्रैव ______
उत्तरम्-  एक: कूर्मः अपि तत्रैव प्रतिवसति स्म।

(ङ) अहम् आकाशमार्गेण अन्यत्र गन्तुम् ______
उत्तरम्- अहम् आकाशमार्गेण अन्यत्र गन्तुम् इच्छामि ।

(च) वयं गृहं नीत्वा कूर्मं ______
उत्तराणि: 
वयं गृहं नीत्वा कूर्मं भक्षयिष्यामः।

प्रश्न.4. पूर्णवाक्येन उत्तरत- (एक वाक्य में उत्तर दीजिए-
(क) कच्छपः कुत्र गन्तुम् इच्छति?

उत्तरम्- कच्छपः आकाशमार्गेण अन्यत्र गन्तुम् इच्छति।

(ख) कच्छपः कम् उपायं वदति ?
उत्तरम्- कच्छपः उपायं वदति-“युवां काष्ठदण्डम् चञ्च्वा धारयतम्, अहं काष्ठदण्डमध्ये अवलम्ब्य युवयोः पक्षबलेन सुखेन गमिष्यामि।”

(ग) लम्बमानं कूर्मं दृष्ट्वा पौराः किम् अवदन् ?
उत्तरम्- लम्बमानं कूर्मं दृष्ट्वा पौराः अवदन्- “हंहो! महदाश्चर्यं हंसाभ्याम् सह कूर्मोऽपि उड्डीयते।”

(घ) कूर्मः मित्रयोः वचनं विस्मृत्य किम् अवदत् ?
उत्तरम्- कूर्मः मित्रयोः वचनं विस्मृत्य अवदत्-“यूयं भस्मं खादत।”

प्रश्न.5. घटनाक्रमानुसारं वाक्यानि लिखत-
(क) कूर्मः हंसयोः सहायतया आकाशमार्गेण अगच्छत् ।
उत्तरम्- कूर्मः हंसौ च एकस्मिन् सरसि निवसन्ति स्म।

(ख) पौरा: अकथयन्–वयं पतितं कूर्मं खादिष्यामः ।
उत्तरम्- केचित् धीवराः सरस्तीरे आगच्छन्।

(ग) कूर्मः हंसौ च एकस्मिन् सरसि निवसन्ति स्म।
उत्तरम्- ‘वयं श्वः मत्स्यकूर्मादीन् मारिष्यामः’ इति धीवराः अकथयन् ।

(घ) केचित् धीवराः सरस्तीरे आगच्छन्।
उत्तरम्- कूर्मः अन्यत्र गन्तुम् इच्छति स्म।

(ङ) कूर्मः अन्यत्र गन्तुम् इच्छति स्म।
उत्तरम्- कूर्मः हंसयोः सहायतया आकाशमार्गेण अगच्छत् ।

(च) लम्बमानं कूर्मं दृष्ट्वा पौराः अधावन्।

उत्तरम्- लम्बमानं कूर्मं दृष्ट्वा पौराः अधावन्।

(छ) कूर्मः आकाशात् पतितः पौरैः मारितश्च ।
उत्तरम्- पौराः अकथयन्–वयं पतितं कूर्म खादिष्यामः ।

(ज) ‘वयं श्वः मत्स्यकूर्मादीन् मारिष्यामः’ इति धीवराः अकथयन्।
उत्तरम्- कूर्मः आकाशात् पतितः पौरैः मारितश्च ।

प्रश्न.6. मञ्जूषातः पदानि चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत-
जलाशयम्, अचिन्तयत्, वृद्धः, दुःखिताः, कोटरे, वृक्षस्य, सर्पः, आदाय, समीपे ।

एकस्य वृक्षस्य शाखासु अनेके काका: वसन्ति स्म । तस्य वृक्षस्य 1. ______एकः सर्पः अपि अवसत् । काकानाम् अनुपस्थितौ 2. ______ काकानां शिशून् खादति स्म। काका: 3. _____आसन्। तेषु एक: 4. ______काकः उपायम् 5. ______। वृक्षस्य 6. ______ जलाशयः आसीत्। तत्र एका राजकुमारी स्नातुं 7. ______आगच्छति । शिलायां स्थितं तस्याः आभरणम् 8. ______ एक: काकः वृक्षस्य उपरि अस्थापयत्। राजसेवकाः काकम् अनुसृत्य 9. ______समीपम् अगच्छन् । तत्र ते तं सर्प च अमारयन् । अतः एवोक्तम्-उपायेन सर्वं सिद्धयति।
उत्तरम्- 
1. कोटरे
2. सर्पः
3. दुःखिताः
4. वृद्धः
5. अचिन्तयत्
6. समीपे
7. जलाशयम्
8. आदाय
9. वृक्षस्य

The document अभ्यास - दुर्बुद्धिः विनश्यति | NCERT Solution | NCERT Textbooks & Solutions for Class 7 is a part of the Class 7 Course NCERT Textbooks & Solutions for Class 7.
All you need of Class 7 at this link: Class 7
375 docs

Top Courses for Class 7

FAQs on अभ्यास - दुर्बुद्धिः विनश्यति - NCERT Solution - NCERT Textbooks & Solutions for Class 7

1. दुर्बुद्धिः किसे कहते हैं?
उत्तर. दुर्बुद्धिः उन लोगों को कहते हैं जो बुद्धि के कारण सही निर्णय लेने में असमर्थ होते हैं और गलत या असामयिक कार्य करते हैं।
2. दुर्बुद्धि का नाश कैसे होता है?
उत्तर. दुर्बुद्धि का नाश अभ्यास के माध्यम से होता है। जब हम निरंतर अभ्यास करते हैं और अपनी बुद्धि को स्वस्थ रखते हैं, तो हमारी दुर्बुद्धि धीरे-धीरे खत्म हो जाती है।
3. अभ्यास क्यों महत्वपूर्ण है दुर्बुद्धि के नाश के लिए?
उत्तर. अभ्यास महत्वपूर्ण है दुर्बुद्धि के नाश के लिए क्योंकि इससे हमारी बुद्धि में स्थिरता और निर्णय लेने की क्षमता विकसित होती है। अभ्यास से हमारी मानसिक क्षमता बढ़ती है और हम अपने कार्यों को सही ढंग से करने में सक्षम होते हैं।
4. दुर्बुद्धि के कारण किन-किन समस्याओं का सामना करना पड़ता है?
उत्तर. दुर्बुद्धि के कारण हम सही निर्णय नहीं ले पाते हैं और गलत या असामयिक कार्य करते हैं। इससे हमें कई समस्याओं का सामना करना पड़ता है, जैसे कि स्थायित्व की कमी, असफलता, तनाव, दुविधा आदि।
5. दुर्बुद्धि के नाश के लिए अभ्यास कितनी देर तक करना चाहिए?
उत्तर. दुर्बुद्धि के नाश के लिए अभ्यास को नियमित रूप से और निरंतरता से करना चाहिए। यह दिन में कुछ ही समय का काम नहीं है, बल्कि हमें निरंतर अभ्यास करते रहना चाहिए ताकि हमारी बुद्धि स्थिर और सक्रिय बनी रहे।
375 docs
Download as PDF
Explore Courses for Class 7 exam

Top Courses for Class 7

Signup for Free!
Signup to see your scores go up within 7 days! Learn & Practice with 1000+ FREE Notes, Videos & Tests.
10M+ students study on EduRev
Related Searches

video lectures

,

Important questions

,

अभ्यास - दुर्बुद्धिः विनश्यति | NCERT Solution | NCERT Textbooks & Solutions for Class 7

,

Objective type Questions

,

past year papers

,

Summary

,

pdf

,

Extra Questions

,

practice quizzes

,

ppt

,

shortcuts and tricks

,

MCQs

,

Free

,

Previous Year Questions with Solutions

,

Sample Paper

,

study material

,

mock tests for examination

,

अभ्यास - दुर्बुद्धिः विनश्यति | NCERT Solution | NCERT Textbooks & Solutions for Class 7

,

Exam

,

अभ्यास - दुर्बुद्धिः विनश्यति | NCERT Solution | NCERT Textbooks & Solutions for Class 7

,

Semester Notes

,

Viva Questions

;