Worksheet: उपसर्ग | संस्कृत कक्षा 9 (Sanskrit Class 9) PDF Download

अधोलिखितेषु प्रश्नेषु उचित विकल्पस्य चयनं कुरुत।

1. ‘प्र + हरति’ इत्यस्मिन् उपसर्गस्य अर्थः कः?
(i) मारति
(ii) भोजनं करोति
(iii) भ्रमणं करोति
(iv) वर्जयति

2. ‘अनु + गच्छति’ इत्यस्मिन् उपसर्गस्य अर्थः कः?
(i) पीछे गच्छति
(ii) ऊपर गच्छति
(iii) दूर गच्छति
(iv) आते गच्छति

3. ‘नार + अयनः’ इत्यस्मिन् शब्दे ‘न्’ का रूप किं भवति?
(i) न
(ii) ण
(iii) स्
(iv) ष

4. ‘सु + सुप्तः’ इत्यस्मिन् शब्दे ‘स्’ का रूप किं भवति?
(i) स
(ii) ष
(iii) श
(iv) ह

5. ‘वि + नयति’ इत्यस्मिन् उपसर्गस्य अर्थः कः?
(i) बाँटता है
(ii) चोरी करता है
(iii) बढ़ता है
(iv) भूलता है

कोष्ठकात् उचितं पदं चित्वा रिक्तस्थाने लिखत।

1. प्र + भवति = _____________ (प्रभवति / पराभव)

2. अनु + जानाति = _____________ (अनुजानाति / अपजानाति)

3. निर् + वानम् = _____________ (निर्वाणम् / निष्कामि)

4. परि + नयः = _____________ (परिणयः / प्रतिनयः)

5. सु + पचति = _____________ (सुपचति / अपचति)

अधोलिखितानि प्रश्नानि उत्तराणि एकपदेन लिखत।

1. ‘अधि + गच्छति’ इत्यस्य अर्थः कः?

2. ‘अप + एति’ इत्यस्य अर्थः कः?

3. ‘नि + स्फुरति’ इत्यस्य अर्थः कः?

4. ‘आ + चरति’ इत्यस्य अर्थः कः?

5. ‘प्र + नयति’ इत्यस्य अर्थः कः?

अधोलिखितानि प्रश्नानि उत्तराणि ३–४ पङ्क्तिषु पूर्णवाक्यरूपेण लिखत।

1. उपसर्गः किमर्थं महत्त्वपूर्णः?

2. ‘णत्वविधान’ इत्यस्य प्रयोजनं किं?

3. ‘षत्वविधान’ कथं क्रियते?

4. ‘प्र + हार’ इत्यस्मिन् शब्दे अर्थः कः?

5. ‘वि + नयति’ इत्यस्मिन् उपसर्गस्य प्रभावः कथम्?