Test: सूक्तयः - 1 - Class 10 MCQ

वाक्पटुधैर्यवान् मन्त्री सभायामप्यकातरः।
स केनापि प्रकारेण परैर्न परिभूयते॥

‘न कातरः’ इत्यर्थे श्लोके किं समस्तपदं प्रयुक्तम्?

य इच्छत्यात्मनः श्रेयः प्रभूतानि सुखानि च।
न कुर्यादहितं कर्म स परेभ्यः कदापि च॥

‘कल्याणं’ इत्यर्थे श्लोके किं पदं प्रयुक्तम्?

स्थूलपदानि आधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुउत्तराणि

विमूढधीः पक्वं फलं परित्यज्य अपक्वं फलं भुङ्क्ते।

विद्वांसः ज्ञानचक्षुभिः नेत्रवन्तः कथ्यन्ते?

अधोलिखितयोः श्लोकयोः अन्वयं मञ्जूषायाः सहायतया रिक्तस्थानानि पूरयत

त्यक्त्वा धर्मप्रदां वाचं परुषां योऽभ्युदीरयेत्।
परित्यज्य फलं पक्वं भुङ्क्तेऽपक्वं विमूढधीः॥

अन्वयः-य: (i) ……………….. वाचं त्यक्त्वा (ii) ……………….. (वाचम्) अभ्युदीरयेत् (सः) विमूढधी: (iii) …………….. फलं परित्यज्य (iv) ………….. (फलं) भुङ्क्ते।

Find appropriate word for blank (ii)

य इच्छत्यात्मनः श्रेयः प्रभूतानि सुखानि च।
न कुर्यादहितं कर्म स परेभ्यः कदापि च॥

अन्वयः-यः आत्मनः (i) ……………….., प्रभूतानि (ii) ……………….. च इच्छति सः (iii) ……………….. अहितं कर्म (iv) ……………….. न कुर्यात्।

Find appropriate word for blank (iv)

अधोलिखितस्य कथनस्य समुचितं भावं प्रदत्तविकल्पेभ्यः चित्वा लिखत

“पिता यच्छति पुत्राय बाल्ये विद्याधनं महत्।”

रेखांकितपदानाम् प्रसङ्गानुसारं शुद्ध अर्थ चित्वा लिखत।

नरः आत्मनः श्रेयः प्रभूतानि सुखानि इच्छति।

मूर्खजनः पक्वं फलं त्यक्त्वा अपक्वम् एव भुङ्कते।

अधोलिखितं श्लोकं पठित्वा निर्देशानुसारं प्रश्नान् उत्तरत

पिता यच्छति पुत्राय बाल्ये विद्याधनं महत्।
पिताऽस्य किं तपस्तेपे इत्युक्तिस्तत्कृतज्ञता॥

‘यच्छति’ इति क्रियापदस्य कर्तृपदं किम्?

अवक्रता यथा चित्ते तथा वाचि भवेद् यदि।
तदेवाहुः महात्मानः समत्वमिति तथ्यतः॥

श्लोकस्य द्वितीये पंक्तौ क्रियापदं किम्?

त्यक्त्वा धर्मप्रदां वाचं परुषां योऽभ्युदीरयेत्।
परित्यज्य फलं पक्वं भुक्तेऽपक्वं विमूढधीः॥

‘वदेत्’ इति पदस्य पर्यायपदं श्लोकात् अवचित्य लिखत।