Class 6 Exam  >  Class 6 Notes  >  Hindi (Vasant) Class 6  >  NCERT Textbook: मैया मैं नहिं माखन खायो

NCERT Textbook: मैया मैं नहिं माखन खायो | Hindi (Vasant) Class 6 PDF Download

Download, print and study this document offline
Please wait while the PDF view is loading
 Page 1


???? ??? ???
? ???? ?????
 
??? ??? ???? ? ? ????, ??
??? ???? ?????? 
??? ? ?? ?
????? ??? ??, ???? ??? ?? ????
 
??? ???? ????? ?? ????, ???? ? ? ?? ???? ????? 
??? ?-??? ?? ? ?? ??? ???, ???? ?
?? ??????? 
 
?
? ???? ?? ?? ? ?? ????, ??? ? ? ?? ??? ?????
 
??? ? ??? ??
? ??? ???? ???, ? ??? ????? ? ????
 
?? ?? ???? ??
? ?? ??? ???, ? ?????
? ??? ??????
 
?
????? ?? ??? ??? ? ????, ?? ?? ?
? ? ??????
       	 —	 ?
? ????
???? ??? ???? ???? ????
9
Chapter 9.indd   94 10/06/2024   11:23:28
Page 2


???? ??? ???
? ???? ?????
 
??? ??? ???? ? ? ????, ??
??? ???? ?????? 
??? ? ?? ?
????? ??? ??, ???? ??? ?? ????
 
??? ???? ????? ?? ????, ???? ? ? ?? ???? ????? 
??? ?-??? ?? ? ?? ??? ???, ???? ?
?? ??????? 
 
?
? ???? ?? ?? ? ?? ????, ??? ? ? ?? ??? ?????
 
??? ? ??? ??
? ??? ???? ???, ? ??? ????? ? ????
 
?? ?? ???? ??
? ?? ??? ???, ? ?????
? ??? ??????
 
?
????? ?? ??? ??? ? ????, ?? ?? ?
? ? ??????
       	 —	 ?
? ????
???? ??? ???? ???? ????
9
Chapter 9.indd   94 10/06/2024   11:23:28
??? ?? ??????
???? ? ? ???? ??? ??? ??, ? ? ?
????? ?? ??? ??? ? ??? 
???? ? ??? ?? ?? ???? ? ?? 15??? ???? ?? ??? ??? ??? 
?
????? ?? ???? ? ?? ??
?? ? ??? ??
???, ??? ???? ???? 
??? ? ? ? ?? ?????? ??? ?? ??? ??? ? ? ?
??? ??? ??? ? ? ? ???? ??? ?? ????? 
???? ?????? ??? ? ???? ??? ???? ? ???? ?? ?????? ???? ?
???? ??? ?? ?? ?? ??? ??? ? ? 
??? ? ??? ???? ?? ? ???? ???? ?????? ? ?? ???
? ??? ?? ??? ??? ?? ???-?????
? ?? 
??? ???? ? ?? ??? ??? ?? ? ?? ??? ? ???
?? ??? ???? ? ??? ?? ????? ??? ???? ? ?? ???? ? ??? 
???? ???? ?? ?? ?? ?????
? ? ? ?? ? ?? ? ??? ?? ?
????? ? ???? ? ???? ???? ? ???
? 16??? 
???? ?? ? ?? ??? ???
???? ??? ???
? ???? ???? 
95
Chapter 9.indd   95 10/06/2024   11:23:30
Page 3


???? ??? ???
? ???? ?????
 
??? ??? ???? ? ? ????, ??
??? ???? ?????? 
??? ? ?? ?
????? ??? ??, ???? ??? ?? ????
 
??? ???? ????? ?? ????, ???? ? ? ?? ???? ????? 
??? ?-??? ?? ? ?? ??? ???, ???? ?
?? ??????? 
 
?
? ???? ?? ?? ? ?? ????, ??? ? ? ?? ??? ?????
 
??? ? ??? ??
? ??? ???? ???, ? ??? ????? ? ????
 
?? ?? ???? ??
? ?? ??? ???, ? ?????
? ??? ??????
 
?
????? ?? ??? ??? ? ????, ?? ?? ?
? ? ??????
       	 —	 ?
? ????
???? ??? ???? ???? ????
9
Chapter 9.indd   94 10/06/2024   11:23:28
??? ?? ??????
???? ? ? ???? ??? ??? ??, ? ? ?
????? ?? ??? ??? ? ??? 
???? ? ??? ?? ?? ???? ? ?? 15??? ???? ?? ??? ??? ??? 
?
????? ?? ???? ? ?? ??
?? ? ??? ??
???, ??? ???? ???? 
??? ? ? ? ?? ?????? ??? ?? ??? ??? ? ? ?
??? ??? ??? ? ? ? ???? ??? ?? ????? 
???? ?????? ??? ? ???? ??? ???? ? ???? ?? ?????? ???? ?
???? ??? ?? ?? ?? ??? ??? ? ? 
??? ? ??? ???? ?? ? ???? ???? ?????? ? ?? ???
? ??? ?? ??? ??? ?? ???-?????
? ?? 
??? ???? ? ?? ??? ??? ?? ? ?? ??? ? ???
?? ??? ???? ? ??? ?? ????? ??? ???? ? ?? ???? ? ??? 
???? ???? ?? ?? ?? ?????
? ? ? ?? ? ?? ? ??? ?? ?
????? ? ???? ? ???? ???? ? ???
? 16??? 
???? ?? ? ?? ??? ???
???? ??? ???
? ???? ???? 
95
Chapter 9.indd   95 10/06/2024   11:23:30
??? ?? ???? ? ??? ?? (?) ???? ??? ? ? ????? ???? ?? ???? ????? ???-?? ??? ??? ? ???? ? ???? ( ?) ?????—
(1) ??? ???? ? ? ?? ?? ???? ???? ??? ? ?? ? ?? ??? ??? ? ? ??? ? ??? ?????  
 ? ? ??? ? ?? ????? ????? ??? 
 ? ???? ????, ? ?? ? ??? ???? ??? 
 ? ? ??? ?? ????-?
? ?? ? ??? ??????
 ? ???? ????-???? ??? ??? ? ?? ? ? ?? ? ? ???? ????
(2) ?? ??? ??? ?? ? ? ? ??? ?? ? ?? ? ??? ?? ? ?? ??? 
 ? ??? ??? ? ?? ???
 ? ???? ?? ? ?? ??? 
 ? ?? ??? ??? ??? ? ?? ??? 
 ? ?? ????? ? ? ?
?? ??? ? ?? ???
(?) ?? ???? ?? ????? ? ? ??? ? ?? ?? ?? ??? ?? ??? ?? ????? ?? ???? ?? ????? ??  
????? ? ?? ?? 
???? ?? ??? ?? ?????
??? ??? ?? ? ???? ? ??? ?? ? ??? ??? ?? ???? ??? ? ?? ?? ??? ?? ?? ? ?? ?? ?? ??? ?? ????? ??? ? 
??? ???? ?? ?
????? ?? ?? ????? ??? ? ?? ? ?? ??????, ?
?????? ?? ???? ???? ? ??? ?? 
?????? ? ? ???? ????  
??????
96
Chapter 9.indd   96 10/06/2024   11:23:32
Page 4


???? ??? ???
? ???? ?????
 
??? ??? ???? ? ? ????, ??
??? ???? ?????? 
??? ? ?? ?
????? ??? ??, ???? ??? ?? ????
 
??? ???? ????? ?? ????, ???? ? ? ?? ???? ????? 
??? ?-??? ?? ? ?? ??? ???, ???? ?
?? ??????? 
 
?
? ???? ?? ?? ? ?? ????, ??? ? ? ?? ??? ?????
 
??? ? ??? ??
? ??? ???? ???, ? ??? ????? ? ????
 
?? ?? ???? ??
? ?? ??? ???, ? ?????
? ??? ??????
 
?
????? ?? ??? ??? ? ????, ?? ?? ?
? ? ??????
       	 —	 ?
? ????
???? ??? ???? ???? ????
9
Chapter 9.indd   94 10/06/2024   11:23:28
??? ?? ??????
???? ? ? ???? ??? ??? ??, ? ? ?
????? ?? ??? ??? ? ??? 
???? ? ??? ?? ?? ???? ? ?? 15??? ???? ?? ??? ??? ??? 
?
????? ?? ???? ? ?? ??
?? ? ??? ??
???, ??? ???? ???? 
??? ? ? ? ?? ?????? ??? ?? ??? ??? ? ? ?
??? ??? ??? ? ? ? ???? ??? ?? ????? 
???? ?????? ??? ? ???? ??? ???? ? ???? ?? ?????? ???? ?
???? ??? ?? ?? ?? ??? ??? ? ? 
??? ? ??? ???? ?? ? ???? ???? ?????? ? ?? ???
? ??? ?? ??? ??? ?? ???-?????
? ?? 
??? ???? ? ?? ??? ??? ?? ? ?? ??? ? ???
?? ??? ???? ? ??? ?? ????? ??? ???? ? ?? ???? ? ??? 
???? ???? ?? ?? ?? ?????
? ? ? ?? ? ?? ? ??? ?? ?
????? ? ???? ? ???? ???? ? ???
? 16??? 
???? ?? ? ?? ??? ???
???? ??? ???
? ???? ???? 
95
Chapter 9.indd   95 10/06/2024   11:23:30
??? ?? ???? ? ??? ?? (?) ???? ??? ? ? ????? ???? ?? ???? ????? ???-?? ??? ??? ? ???? ? ???? ( ?) ?????—
(1) ??? ???? ? ? ?? ?? ???? ???? ??? ? ?? ? ?? ??? ??? ? ? ??? ? ??? ?????  
 ? ? ??? ? ?? ????? ????? ??? 
 ? ???? ????, ? ?? ? ??? ???? ??? 
 ? ? ??? ?? ????-?
? ?? ? ??? ??????
 ? ???? ????-???? ??? ??? ? ?? ? ? ?? ? ? ???? ????
(2) ?? ??? ??? ?? ? ? ? ??? ?? ? ?? ? ??? ?? ? ?? ??? 
 ? ??? ??? ? ?? ???
 ? ???? ?? ? ?? ??? 
 ? ?? ??? ??? ??? ? ?? ??? 
 ? ?? ????? ? ? ?
?? ??? ? ?? ???
(?) ?? ???? ?? ????? ? ? ??? ? ?? ?? ?? ??? ?? ??? ?? ????? ?? ???? ?? ????? ??  
????? ? ?? ?? 
???? ?? ??? ?? ?????
??? ??? ?? ? ???? ? ??? ?? ? ??? ??? ?? ???? ??? ? ?? ?? ??? ?? ?? ? ?? ?? ?? ??? ?? ????? ??? ? 
??? ???? ?? ?
????? ?? ?? ????? ??? ? ?? ? ?? ??????, ?
?????? ?? ???? ???? ? ??? ?? 
?????? ? ? ???? ????  
??????
96
Chapter 9.indd   96 10/06/2024   11:23:32
???? ???? ?? ?
??? ? ?? 1. ? ????
1. ??? ???? ? ?? ?? ???? (??? ?
??? ?? ?? ? ?? ???? ??? 
?? ???? ? ?? ?? ??? ??? ? ???)?
2. ??? 2. ?? ?? ? ??? (??? ??? ?? ?? ?? ??? ??? ? ? ??? ????? 
???? ??, ?? ?? ??? ? ??? ? ? ??? ? ??? ?
??? ?? ?? ??? 
?? ??? ??? ?? ? ?????? ?? ??? ?? ??? ? ??? ??)
3. ?? ? ?? 
??? ???
3. ??? ?? ?? ? ? ???? ?? ? ??????? ?? ? ??? ??? ? ?? ? ? 
?? ?? ? ? ?? ? ? ? ?? ?????? ? ??? ?? ?? ?? ????? ??? 
??? ??? ?-???? ?? ???? ??? (? ???— ?
? ?, ??? ???) ?? 
?? ???? , ?? ??? ??? ? ?? ?? ?? ?
 
4. ?
????? 4. ?????, ?? ??? ??? ?? ???, ??? ???? ? ? ?? ??? ??? ?? ???? ???
5. ?? ??? 5. ? ?? ???? ????, ?? ??? ??? ? ????, ? ???, ??? ?
6.  ???? 6. ??? ????? ??? ??? ?? ?? ? ?, ?? ??? ??? ? ? ?
??? ?????
7. ???? 7. ?? ??? ? ? ??? ?? ??? ? ? ?? ??? ? ?? ?? ??? 
8. ??? ?-??? 8. ???? ?? ???? ?
? ??, ???? (??? ??? ?? ?? ?? ??? ??? 
?? ? ??-??? ??? ? ??? ??? ????? ? ??? ??? ? ??)?
    ?
????????? ? ?? ????? ??? ??? ?? ? ???? ? ? ? ?
???? ??? ???? ?? ?? ???? ????? ???? ? ?? ???? ?? ?? ?? ?? ??? ?? ???? 
???? ???? ? ?? ???? ??? ??? ???? ???? ?? ??? ???? ??? ? ??? ???? ?? ??? ?? 
???? ???? ? ???? ?? ? ?? ???? ??
(?) “??? ??? ???? ? ? ????, ?? ??? ???? ?????” 
(?) “?????? ?? ??? ??? ? ????, ?? ?? ?
? ? ?????”
???? ??? ???
? ???? ???? 
97
Chapter 9.indd   97 10/06/2024   11:23:32
Page 5


???? ??? ???
? ???? ?????
 
??? ??? ???? ? ? ????, ??
??? ???? ?????? 
??? ? ?? ?
????? ??? ??, ???? ??? ?? ????
 
??? ???? ????? ?? ????, ???? ? ? ?? ???? ????? 
??? ?-??? ?? ? ?? ??? ???, ???? ?
?? ??????? 
 
?
? ???? ?? ?? ? ?? ????, ??? ? ? ?? ??? ?????
 
??? ? ??? ??
? ??? ???? ???, ? ??? ????? ? ????
 
?? ?? ???? ??
? ?? ??? ???, ? ?????
? ??? ??????
 
?
????? ?? ??? ??? ? ????, ?? ?? ?
? ? ??????
       	 —	 ?
? ????
???? ??? ???? ???? ????
9
Chapter 9.indd   94 10/06/2024   11:23:28
??? ?? ??????
???? ? ? ???? ??? ??? ??, ? ? ?
????? ?? ??? ??? ? ??? 
???? ? ??? ?? ?? ???? ? ?? 15??? ???? ?? ??? ??? ??? 
?
????? ?? ???? ? ?? ??
?? ? ??? ??
???, ??? ???? ???? 
??? ? ? ? ?? ?????? ??? ?? ??? ??? ? ? ?
??? ??? ??? ? ? ? ???? ??? ?? ????? 
???? ?????? ??? ? ???? ??? ???? ? ???? ?? ?????? ???? ?
???? ??? ?? ?? ?? ??? ??? ? ? 
??? ? ??? ???? ?? ? ???? ???? ?????? ? ?? ???
? ??? ?? ??? ??? ?? ???-?????
? ?? 
??? ???? ? ?? ??? ??? ?? ? ?? ??? ? ???
?? ??? ???? ? ??? ?? ????? ??? ???? ? ?? ???? ? ??? 
???? ???? ?? ?? ?? ?????
? ? ? ?? ? ?? ? ??? ?? ?
????? ? ???? ? ???? ???? ? ???
? 16??? 
???? ?? ? ?? ??? ???
???? ??? ???
? ???? ???? 
95
Chapter 9.indd   95 10/06/2024   11:23:30
??? ?? ???? ? ??? ?? (?) ???? ??? ? ? ????? ???? ?? ???? ????? ???-?? ??? ??? ? ???? ? ???? ( ?) ?????—
(1) ??? ???? ? ? ?? ?? ???? ???? ??? ? ?? ? ?? ??? ??? ? ? ??? ? ??? ?????  
 ? ? ??? ? ?? ????? ????? ??? 
 ? ???? ????, ? ?? ? ??? ???? ??? 
 ? ? ??? ?? ????-?
? ?? ? ??? ??????
 ? ???? ????-???? ??? ??? ? ?? ? ? ?? ? ? ???? ????
(2) ?? ??? ??? ?? ? ? ? ??? ?? ? ?? ? ??? ?? ? ?? ??? 
 ? ??? ??? ? ?? ???
 ? ???? ?? ? ?? ??? 
 ? ?? ??? ??? ??? ? ?? ??? 
 ? ?? ????? ? ? ?
?? ??? ? ?? ???
(?) ?? ???? ?? ????? ? ? ??? ? ?? ?? ?? ??? ?? ??? ?? ????? ?? ???? ?? ????? ??  
????? ? ?? ?? 
???? ?? ??? ?? ?????
??? ??? ?? ? ???? ? ??? ?? ? ??? ??? ?? ???? ??? ? ?? ?? ??? ?? ?? ? ?? ?? ?? ??? ?? ????? ??? ? 
??? ???? ?? ?
????? ?? ?? ????? ??? ? ?? ? ?? ??????, ?
?????? ?? ???? ???? ? ??? ?? 
?????? ? ? ???? ????  
??????
96
Chapter 9.indd   96 10/06/2024   11:23:32
???? ???? ?? ?
??? ? ?? 1. ? ????
1. ??? ???? ? ?? ?? ???? (??? ?
??? ?? ?? ? ?? ???? ??? 
?? ???? ? ?? ?? ??? ??? ? ???)?
2. ??? 2. ?? ?? ? ??? (??? ??? ?? ?? ?? ??? ??? ? ? ??? ????? 
???? ??, ?? ?? ??? ? ??? ? ? ??? ? ??? ?
??? ?? ?? ??? 
?? ??? ??? ?? ? ?????? ?? ??? ?? ??? ? ??? ??)
3. ?? ? ?? 
??? ???
3. ??? ?? ?? ? ? ???? ?? ? ??????? ?? ? ??? ??? ? ?? ? ? 
?? ?? ? ? ?? ? ? ? ?? ?????? ? ??? ?? ?? ?? ????? ??? 
??? ??? ?-???? ?? ???? ??? (? ???— ?
? ?, ??? ???) ?? 
?? ???? , ?? ??? ??? ? ?? ?? ?? ?
 
4. ?
????? 4. ?????, ?? ??? ??? ?? ???, ??? ???? ? ? ?? ??? ??? ?? ???? ???
5. ?? ??? 5. ? ?? ???? ????, ?? ??? ??? ? ????, ? ???, ??? ?
6.  ???? 6. ??? ????? ??? ??? ?? ?? ? ?, ?? ??? ??? ? ? ?
??? ?????
7. ???? 7. ?? ??? ? ? ??? ?? ??? ? ? ?? ??? ? ?? ?? ??? 
8. ??? ?-??? 8. ???? ?? ???? ?
? ??, ???? (??? ??? ?? ?? ?? ??? ??? 
?? ? ??-??? ??? ? ??? ??? ????? ? ??? ??? ? ??)?
    ?
????????? ? ?? ????? ??? ??? ?? ? ???? ? ? ? ?
???? ??? ???? ?? ?? ???? ????? ???? ? ?? ???? ?? ?? ?? ?? ??? ?? ???? 
???? ???? ? ?? ???? ??? ??? ???? ???? ?? ??? ???? ??? ? ??? ???? ?? ??? ?? 
???? ???? ? ???? ?? ? ?? ???? ??
(?) “??? ??? ???? ? ? ????, ?? ??? ???? ?????” 
(?) “?????? ?? ??? ??? ? ????, ?? ?? ?
? ? ?????”
???? ??? ???
? ???? ???? 
97
Chapter 9.indd   97 10/06/2024   11:23:32
 ???-???? ?? ? ? ?? ?
??? ?? ?? ??? ??? ?? ???? ?? ?? ?????? ? ????? ???? ? ? ????? ? ????? ???? ???? ? ???? ?? 
? ?? ???? ?—
(?) ?? ??? ?? ??? ??? ? ? ???? ???? ??? ? ??-??? ????? ???
(?) ????? ???? ? ? ?? ??? ??? ?? ????? ??? ??? ?? ? ???? ??? ?? ???
 ????? ? ?? ?? ???
“??? ??? ???? ? ? ????, ?? ??? ???? ??????
??? ? ?? ?
????? ??? ??, ???? ??? ?? ????”
?? ?
???? ???? ? ? ?
??? ? ?????? ?? ???? ? ?? ?????? ‘?????’ ?? ‘???’ ??? ??? ?????? ?? ?
??? ? 
????? ?? ? ??? ??? ?? ?? ????? ?? ‘? ??’ ? ?? ? ???? ?? ???? ?? ??? ???? ??? ?
???? ? ? ?
??? ? ??? 
?? ? ?? ?? ??? ??? ?? ?? ? ?? ???? ???? ?? ?????????? ????? ? ? ?? ? ? ?? ?? ????? 
???? ???? 
(?) ?? ??? ?? ?? ??? ??? ?? ???? ?? ????-???? ?? ?? ??? ?? ??? ?? ??? ?? 
?? ??????
? ?? ? ??? ?????, ? ??? ?? ?? ?? ?
??? ? ?
???? ??? ? ?? ?? ???? ??? ?? 
???? ?? ????
(?) ???? ?? ?? ?? ? ??? ?? ??? ? ? ?? ??? ? ??? ???? ?? ???? 
 ??
???? ?? ????? ? ? ???? ?? ?? ? ?? ?? ??? ? ?? ?? ?? ???—
(?) ?? ??? ??? ???? ?? ? ????? ?? ? ??? ????? ?? ??? ???? ???
(?) ? ? ???? ????? ? ? ?? ??? ??? ?? ?? ? ?? ??? ?? ??, ?? ? ?? ??? ?????
   ?????? ? ? ???
???? ?? ???? ?? ? ??? ?? ? ? ?????? ??? ?? ?? ???? ????? ??? ? ? ? ?? ? ?? ??????, ???? 
???? ? ??? ?? ???????? ?? ? ????? ?? ?? ???? ????
??????
98
Chapter 9.indd   98 10/06/2024   11:23:33
Read More
28 videos|163 docs|43 tests

Top Courses for Class 6

FAQs on NCERT Textbook: मैया मैं नहिं माखन खायो - Hindi (Vasant) Class 6

1. कहानी में कौन-कौन से चरित्र हैं?
Ans. कहानी में मधुबाला, मयूरी, और मधुर हैं।
2. मयूरी के परिवार का वर्णन कैसा है?
Ans. मयूरी के परिवार में माँ, पिताजी, छोटी बहन, एवं उनके पुच्छवाले भाई हैं।
3. कहानी में कौन से मुख्य संदेश हैं?
Ans. कहानी में अनुशासन का महत्व, समाज में महिलाओं की स्थिति, और अपने परिवार के साथ संबंधों का महत्व जैसे मुख्य संदेश हैं।
4. कहानी में मयूरी के साथ कैसा व्यवहार किया गया था?
Ans. मयूरी के साथ अन्याय किया गया था जब उसे अपने परिवार द्वारा माखन नहीं खाने दिया गया।
5. कहानी का नाम क्या है और इसका महत्व क्या है?
Ans. कहानी का नाम "मैया मैं नहिं माखन खायो" है, जो दिखाता है कि मयूरी को उसके परिवार द्वारा अन्याय किया जाता है।
28 videos|163 docs|43 tests
Download as PDF
Explore Courses for Class 6 exam

Top Courses for Class 6

Signup for Free!
Signup to see your scores go up within 7 days! Learn & Practice with 1000+ FREE Notes, Videos & Tests.
10M+ students study on EduRev
Related Searches

study material

,

Important questions

,

pdf

,

practice quizzes

,

past year papers

,

NCERT Textbook: मैया मैं नहिं माखन खायो | Hindi (Vasant) Class 6

,

shortcuts and tricks

,

video lectures

,

Exam

,

Viva Questions

,

Objective type Questions

,

Semester Notes

,

NCERT Textbook: मैया मैं नहिं माखन खायो | Hindi (Vasant) Class 6

,

mock tests for examination

,

ppt

,

Summary

,

Extra Questions

,

Sample Paper

,

MCQs

,

Previous Year Questions with Solutions

,

Free

,

NCERT Textbook: मैया मैं नहिं माखन खायो | Hindi (Vasant) Class 6

;