Class 8 Exam  >  Class 8 Notes  >  Hindi मल्हार Class 8 - New NCERT  >  NCERT Textbook: आदमी का अनुपात

NCERT Textbook: आदमी का अनुपात | Hindi मल्हार Class 8 - New NCERT PDF Download

Download, print and study this document offline
Please wait while the PDF view is loading
 Page 1


9 9 9 9 9 9
????? ??? ????????
??? ??????????? ????? ?? ????? ??? ?????? —
????? ??? ??? ?? ??? ??? ?
???????? ?? ?
???????? ???? ?? ???? ??? ????? ?? ?? ??????? ?? ?? ?? ?? ???? ?? ?? ?????? ????
????????? ?????????? ?? ?? ?????? ?? ??????
????????? ?? ?? ???
????? ??????? ??? ??????????? ? ?? ?
??? ??
??????? ?????????
????? ?? ????? ?? ?????????
???? ???? ?????????
???? ?? ????????? ??? ?? ?????????????
09 Aadmi ka anupaat.indd   126 01-07-2025   2.47.44 PM
Page 2


9 9 9 9 9 9
????? ??? ????????
??? ??????????? ????? ?? ????? ??? ?????? —
????? ??? ??? ?? ??? ??? ?
???????? ?? ?
???????? ???? ?? ???? ??? ????? ?? ?? ??????? ?? ?? ?? ?? ???? ?? ?? ?????? ????
????????? ?????????? ?? ?? ?????? ?? ??????
????????? ?? ?? ???
????? ??????? ??? ??????????? ? ?? ?
??? ??
??????? ?????????
????? ?? ????? ?? ?????????
???? ???? ?????????
???? ?? ????????? ??? ?? ?????????????
09 Aadmi ka anupaat.indd   126 01-07-2025   2.47.44 PM
127 ????? ?? ?? ?????
???? ?? ??????  
???????????? ? ? ???? ??? ??? ?? ???? ???? ??? ???? ? ? ???? ???? ?????? ?? ?? ?? ??? ??? ? ????????? 
?????????? ??? ??? ?? ???????????? ??????????? ? ??? ?????????? ?? ? ? ???? ??? ??? ????????? ?? ?? ????????? ???? 
????? ???? ???? ?? ???????????
? ? ? ????????????? ??? ????? ?? ?????, ???, ? ????? ??? ???????
?? ?? ?????????? ?? 
???? ???? ? ? ????????? ???????????? ????, ????????? ?
????, ??? ?? ???????, ? ?? ? ? ???, ?????
?? ?????? ???
??? ????? ? ? ? ?? ????? ???? ???? ????? ???????? ????????????? ?????
???? ??? ‘????? ??????’ ?? ?? ????? ?? ???
????????? ??? ?
??????????
????????? ??? ?? ??????? ?? ?? ?
??? ??? ??
?????
????? ?? ???????????? ???
??? ???? ?? ?????
??????, ???
?, ????????, ? ???, ??????????? ?? ??? ????
?? ???????? ?
???? ??? ????????? ?????? ??? ???? ? ?? ??
? ?? ?? ??????? ????? ??? ????? ?? ??? ???? ?? ????? ?? ??? ??
? ???????? ??? ??? ??? — ?????? ? ?
? ??? ????
??
(1919–1994)
09 Aadmi ka anupaat.indd   127 01-07-2025   2.47.46 PM
Page 3


9 9 9 9 9 9
????? ??? ????????
??? ??????????? ????? ?? ????? ??? ?????? —
????? ??? ??? ?? ??? ??? ?
???????? ?? ?
???????? ???? ?? ???? ??? ????? ?? ?? ??????? ?? ?? ?? ?? ???? ?? ?? ?????? ????
????????? ?????????? ?? ?? ?????? ?? ??????
????????? ?? ?? ???
????? ??????? ??? ??????????? ? ?? ?
??? ??
??????? ?????????
????? ?? ????? ?? ?????????
???? ???? ?????????
???? ?? ????????? ??? ?? ?????????????
09 Aadmi ka anupaat.indd   126 01-07-2025   2.47.44 PM
127 ????? ?? ?? ?????
???? ?? ??????  
???????????? ? ? ???? ??? ??? ?? ???? ???? ??? ???? ? ? ???? ???? ?????? ?? ?? ?? ??? ??? ? ????????? 
?????????? ??? ??? ?? ???????????? ??????????? ? ??? ?????????? ?? ? ? ???? ??? ??? ????????? ?? ?? ????????? ???? 
????? ???? ???? ?? ???????????
? ? ? ????????????? ??? ????? ?? ?????, ???, ? ????? ??? ???????
?? ?? ?????????? ?? 
???? ???? ? ? ????????? ???????????? ????, ????????? ?
????, ??? ?? ???????, ? ?? ? ? ???, ?????
?? ?????? ???
??? ????? ? ? ? ?? ????? ???? ???? ????? ???????? ????????????? ?????
???? ??? ‘????? ??????’ ?? ?? ????? ?? ???
????????? ??? ?
??????????
????????? ??? ?? ??????? ?? ?? ?
??? ??? ??
?????
????? ?? ???????????? ???
??? ???? ?? ?????
??????, ???
?, ????????, ? ???, ??????????? ?? ??? ????
?? ???????? ?
???? ??? ????????? ?????? ??? ???? ? ?? ??
? ?? ?? ??????? ????? ??? ????? ?? ??? ???? ?? ????? ?? ??? ??
? ???????? ??? ??? ??? — ?????? ? ?
? ??? ????
??
(1919–1994)
09 Aadmi ka anupaat.indd   127 01-07-2025   2.47.46 PM
???????? 128
???, ?? ??? ? ?? ? ????????? ?? ??????? ??? ????????????? ??? ?????? ????? ???? ??? ?? ???????????????????????
??? ????? ?? ????? ???????? ???????
????? ???? ? ? 
(?) ?????????????????????????? ?????? ? ? ?? ???? ?? ? ?????? ? ? ????? ? ???? ????? ( ) ?????? ? ? ?? ?????? ? ? ? ? ?? ??? 
???????? ?????? ?? ??? ???? ? ???? ?
(1) ?????????? ? ? ?? ?????? ?????????
???? ? ? ????? ?? ????? ? ? ??? ????
• ?? ?????? ???? ?????? ?????? ??? ????????? ???? 
• ?????????
???? ?? ? ????? ?? ????
?? ?? ?????
• ?? ????, ?
???? ???????? ???? ?????????? ??? ??????
• ?????? ???? ? ?????? ???? ????? ????? ??????
(2) ?????????? ? ? ????? ???? ??? ??????? ??? ???? ? ??
? ? ? ??????? ?? ????????????? ??? ????
• ?? ?????? ??? ?? ????
• ???? ??? ????
• ??? ??? ?????
• ????? ??? ?????????
???? (3) ?????????? ? ? ?? ?????? ????? ??????? ????? ??? ???? ?? ?????????? ? ?????? ????
• ?????, ???? ??? ???? ? ??
• ?????? ??? ??????????? ?? • ??????, ???
?, ????????, ? ??? ?? • ??????? ?, ???? ??? ????? ?? (4) ?????????? ? ? ?? ?????? ????? ?? ?????? ?????? ???? ??? ????
• ???? ????? ??????
? ??? ?? ? ?????? ??
? ?? ????? ???????
• ???? ?? ? ????? ???? ????? ???????????? ????? ?????? ?? ??
• ???? ???? ? ?????? ?? ???? ?????? ?? ????? ????????? ????? ?? ??
• ???? ????? ????????? ?? ? ??? ???
?????? ??? ???? ?? ??
(???) ?? ? ????? ??? ?????? ? ??? ? ??? ??? ? ? ??????????? ? ? ????-???? ?????? ? ??? ???? 
???? ? ???????????? ? ? ???? ??????????? ????????? ?????? ???? ? ?? ?????? ??? ??? ? ????
???? ?? 09 Aadmi ka anupaat.indd   128 01-07-2025   2.47.47 PM
Page 4


9 9 9 9 9 9
????? ??? ????????
??? ??????????? ????? ?? ????? ??? ?????? —
????? ??? ??? ?? ??? ??? ?
???????? ?? ?
???????? ???? ?? ???? ??? ????? ?? ?? ??????? ?? ?? ?? ?? ???? ?? ?? ?????? ????
????????? ?????????? ?? ?? ?????? ?? ??????
????????? ?? ?? ???
????? ??????? ??? ??????????? ? ?? ?
??? ??
??????? ?????????
????? ?? ????? ?? ?????????
???? ???? ?????????
???? ?? ????????? ??? ?? ?????????????
09 Aadmi ka anupaat.indd   126 01-07-2025   2.47.44 PM
127 ????? ?? ?? ?????
???? ?? ??????  
???????????? ? ? ???? ??? ??? ?? ???? ???? ??? ???? ? ? ???? ???? ?????? ?? ?? ?? ??? ??? ? ????????? 
?????????? ??? ??? ?? ???????????? ??????????? ? ??? ?????????? ?? ? ? ???? ??? ??? ????????? ?? ?? ????????? ???? 
????? ???? ???? ?? ???????????
? ? ? ????????????? ??? ????? ?? ?????, ???, ? ????? ??? ???????
?? ?? ?????????? ?? 
???? ???? ? ? ????????? ???????????? ????, ????????? ?
????, ??? ?? ???????, ? ?? ? ? ???, ?????
?? ?????? ???
??? ????? ? ? ? ?? ????? ???? ???? ????? ???????? ????????????? ?????
???? ??? ‘????? ??????’ ?? ?? ????? ?? ???
????????? ??? ?
??????????
????????? ??? ?? ??????? ?? ?? ?
??? ??? ??
?????
????? ?? ???????????? ???
??? ???? ?? ?????
??????, ???
?, ????????, ? ???, ??????????? ?? ??? ????
?? ???????? ?
???? ??? ????????? ?????? ??? ???? ? ?? ??
? ?? ?? ??????? ????? ??? ????? ?? ??? ???? ?? ????? ?? ??? ??
? ???????? ??? ??? ??? — ?????? ? ?
? ??? ????
??
(1919–1994)
09 Aadmi ka anupaat.indd   127 01-07-2025   2.47.46 PM
???????? 128
???, ?? ??? ? ?? ? ????????? ?? ??????? ??? ????????????? ??? ?????? ????? ???? ??? ?? ???????????????????????
??? ????? ?? ????? ???????? ???????
????? ???? ? ? 
(?) ?????????????????????????? ?????? ? ? ?? ???? ?? ? ?????? ? ? ????? ? ???? ????? ( ) ?????? ? ? ?? ?????? ? ? ? ? ?? ??? 
???????? ?????? ?? ??? ???? ? ???? ?
(1) ?????????? ? ? ?? ?????? ?????????
???? ? ? ????? ?? ????? ? ? ??? ????
• ?? ?????? ???? ?????? ?????? ??? ????????? ???? 
• ?????????
???? ?? ? ????? ?? ????
?? ?? ?????
• ?? ????, ?
???? ???????? ???? ?????????? ??? ??????
• ?????? ???? ? ?????? ???? ????? ????? ??????
(2) ?????????? ? ? ????? ???? ??? ??????? ??? ???? ? ??
? ? ? ??????? ?? ????????????? ??? ????
• ?? ?????? ??? ?? ????
• ???? ??? ????
• ??? ??? ?????
• ????? ??? ?????????
???? (3) ?????????? ? ? ?? ?????? ????? ??????? ????? ??? ???? ?? ?????????? ? ?????? ????
• ?????, ???? ??? ???? ? ??
• ?????? ??? ??????????? ?? • ??????, ???
?, ????????, ? ??? ?? • ??????? ?, ???? ??? ????? ?? (4) ?????????? ? ? ?? ?????? ????? ?? ?????? ?????? ???? ??? ????
• ???? ????? ??????
? ??? ?? ? ?????? ??
? ?? ????? ???????
• ???? ?? ? ????? ???? ????? ???????????? ????? ?????? ?? ??
• ???? ???? ? ?????? ?? ???? ?????? ?? ????? ????????? ????? ?? ??
• ???? ????? ????????? ?? ? ??? ???
?????? ??? ???? ?? ??
(???) ?? ? ????? ??? ?????? ? ??? ? ??? ??? ? ? ??????????? ? ? ????-???? ?????? ? ??? ???? 
???? ? ???????????? ? ? ???? ??????????? ????????? ?????? ???? ? ?? ?????? ??? ??? ? ????
???? ?? 09 Aadmi ka anupaat.indd   128 01-07-2025   2.47.47 PM
129 ????? ?? ?? ?????
?????????? ? ? ?? ??? ????    
???? ??? ?? ?? ?????????? ?? ??????? ?????? ?????????? ??? ?? ???? ??????????? ?????????? ????? ??? ??? ?? ??? ? ???? ???? ? ????
????????? ??? ????????????????—
(?) “????????? ?????????? ?? / ?? ?????? ?? ?????? / ????????? ?? ?? ????”
(???) “??
???????? ?
???? ??? ????????? ?????? ??? / ????? ?? ??
? ?? ?? ??????? ????? ?? ??”
(?) “????? ?? ??? ???? / ?? ???? ? ?? / ?? ? ??
? ???????? ?????? ?? ??”
??????? ??? ? ???????
???? ??? ???
?? ???????? ?? ???? ? ???? ? ??? ??? ? ? ????? ???? ? ?? ?
?? 1 ?? ?? ???????? ? ? ?? ?????????? ???
?? 2 ?? ???????? ?? ????? 
???? ??? ??????????
1. ??
???????? ?
???? ??? ????????? 2. ?? ?????? ?? ??????, ????????? ?? ??
3. ??????, ???
?, ????????, ? ???
4. ?? ? ??????????? ???? ? ?? / ???? ? ??? ??????? 5. ?? ????????? ? ?? ?
??? ??
6. ?? ????? ?? ??? ??
? ???????? ??? ???
1. ?????????
???? ?? ????????????? ?? ??????
2. ????? ? ? ??
?? ? ??????? ????? ?? ??????
3. ????? ?????? ??????? ?? ? ? ??????????? ???????
4. ?????????? ????? ?? ?? ??? ??????? ?? ????? ????????? 5. ?? ?????? ?? ??????? ??? ?????????? ?? ??? ?? ?? ? ?
6. ????? ?? ?????????? ????????
????	 	 	 ???? ?? ?1							???? ?? ? 2
???????? 
??? ? ????????? ? ? ‘?????’ ??? ‘?????????
????’ ? ? ????????? ?????? ??????????? ? ? ??? ???? ?? ? ?? ?? ??????? ?? ?? ????????????? ? ? 
??????? ?? ????????????? ??? ???? ???? ? ??????????? ? ? ???? ??????????? ??????????? ????????? ?????? ????? ?? ?????????
???? ????? 
????????????? ???? ? ? ? ???????? ???? ??? ???????-??????? ? ??? ?? ? ????? ?? ? ????????? ?????? ???? ? ?? ??? ??? ? ???, ??? ?? ????? ?????????? 
09 Aadmi ka anupaat.indd   129 01-07-2025   2.47.50 PM
Page 5


9 9 9 9 9 9
????? ??? ????????
??? ??????????? ????? ?? ????? ??? ?????? —
????? ??? ??? ?? ??? ??? ?
???????? ?? ?
???????? ???? ?? ???? ??? ????? ?? ?? ??????? ?? ?? ?? ?? ???? ?? ?? ?????? ????
????????? ?????????? ?? ?? ?????? ?? ??????
????????? ?? ?? ???
????? ??????? ??? ??????????? ? ?? ?
??? ??
??????? ?????????
????? ?? ????? ?? ?????????
???? ???? ?????????
???? ?? ????????? ??? ?? ?????????????
09 Aadmi ka anupaat.indd   126 01-07-2025   2.47.44 PM
127 ????? ?? ?? ?????
???? ?? ??????  
???????????? ? ? ???? ??? ??? ?? ???? ???? ??? ???? ? ? ???? ???? ?????? ?? ?? ?? ??? ??? ? ????????? 
?????????? ??? ??? ?? ???????????? ??????????? ? ??? ?????????? ?? ? ? ???? ??? ??? ????????? ?? ?? ????????? ???? 
????? ???? ???? ?? ???????????
? ? ? ????????????? ??? ????? ?? ?????, ???, ? ????? ??? ???????
?? ?? ?????????? ?? 
???? ???? ? ? ????????? ???????????? ????, ????????? ?
????, ??? ?? ???????, ? ?? ? ? ???, ?????
?? ?????? ???
??? ????? ? ? ? ?? ????? ???? ???? ????? ???????? ????????????? ?????
???? ??? ‘????? ??????’ ?? ?? ????? ?? ???
????????? ??? ?
??????????
????????? ??? ?? ??????? ?? ?? ?
??? ??? ??
?????
????? ?? ???????????? ???
??? ???? ?? ?????
??????, ???
?, ????????, ? ???, ??????????? ?? ??? ????
?? ???????? ?
???? ??? ????????? ?????? ??? ???? ? ?? ??
? ?? ?? ??????? ????? ??? ????? ?? ??? ???? ?? ????? ?? ??? ??
? ???????? ??? ??? ??? — ?????? ? ?
? ??? ????
??
(1919–1994)
09 Aadmi ka anupaat.indd   127 01-07-2025   2.47.46 PM
???????? 128
???, ?? ??? ? ?? ? ????????? ?? ??????? ??? ????????????? ??? ?????? ????? ???? ??? ?? ???????????????????????
??? ????? ?? ????? ???????? ???????
????? ???? ? ? 
(?) ?????????????????????????? ?????? ? ? ?? ???? ?? ? ?????? ? ? ????? ? ???? ????? ( ) ?????? ? ? ?? ?????? ? ? ? ? ?? ??? 
???????? ?????? ?? ??? ???? ? ???? ?
(1) ?????????? ? ? ?? ?????? ?????????
???? ? ? ????? ?? ????? ? ? ??? ????
• ?? ?????? ???? ?????? ?????? ??? ????????? ???? 
• ?????????
???? ?? ? ????? ?? ????
?? ?? ?????
• ?? ????, ?
???? ???????? ???? ?????????? ??? ??????
• ?????? ???? ? ?????? ???? ????? ????? ??????
(2) ?????????? ? ? ????? ???? ??? ??????? ??? ???? ? ??
? ? ? ??????? ?? ????????????? ??? ????
• ?? ?????? ??? ?? ????
• ???? ??? ????
• ??? ??? ?????
• ????? ??? ?????????
???? (3) ?????????? ? ? ?? ?????? ????? ??????? ????? ??? ???? ?? ?????????? ? ?????? ????
• ?????, ???? ??? ???? ? ??
• ?????? ??? ??????????? ?? • ??????, ???
?, ????????, ? ??? ?? • ??????? ?, ???? ??? ????? ?? (4) ?????????? ? ? ?? ?????? ????? ?? ?????? ?????? ???? ??? ????
• ???? ????? ??????
? ??? ?? ? ?????? ??
? ?? ????? ???????
• ???? ?? ? ????? ???? ????? ???????????? ????? ?????? ?? ??
• ???? ???? ? ?????? ?? ???? ?????? ?? ????? ????????? ????? ?? ??
• ???? ????? ????????? ?? ? ??? ???
?????? ??? ???? ?? ??
(???) ?? ? ????? ??? ?????? ? ??? ? ??? ??? ? ? ??????????? ? ? ????-???? ?????? ? ??? ???? 
???? ? ???????????? ? ? ???? ??????????? ????????? ?????? ???? ? ?? ?????? ??? ??? ? ????
???? ?? 09 Aadmi ka anupaat.indd   128 01-07-2025   2.47.47 PM
129 ????? ?? ?? ?????
?????????? ? ? ?? ??? ????    
???? ??? ?? ?? ?????????? ?? ??????? ?????? ?????????? ??? ?? ???? ??????????? ?????????? ????? ??? ??? ?? ??? ? ???? ???? ? ????
????????? ??? ????????????????—
(?) “????????? ?????????? ?? / ?? ?????? ?? ?????? / ????????? ?? ?? ????”
(???) “??
???????? ?
???? ??? ????????? ?????? ??? / ????? ?? ??
? ?? ?? ??????? ????? ?? ??”
(?) “????? ?? ??? ???? / ?? ???? ? ?? / ?? ? ??
? ???????? ?????? ?? ??”
??????? ??? ? ???????
???? ??? ???
?? ???????? ?? ???? ? ???? ? ??? ??? ? ? ????? ???? ? ?? ?
?? 1 ?? ?? ???????? ? ? ?? ?????????? ???
?? 2 ?? ???????? ?? ????? 
???? ??? ??????????
1. ??
???????? ?
???? ??? ????????? 2. ?? ?????? ?? ??????, ????????? ?? ??
3. ??????, ???
?, ????????, ? ???
4. ?? ? ??????????? ???? ? ?? / ???? ? ??? ??????? 5. ?? ????????? ? ?? ?
??? ??
6. ?? ????? ?? ??? ??
? ???????? ??? ???
1. ?????????
???? ?? ????????????? ?? ??????
2. ????? ? ? ??
?? ? ??????? ????? ?? ??????
3. ????? ?????? ??????? ?? ? ? ??????????? ???????
4. ?????????? ????? ?? ?? ??? ??????? ?? ????? ????????? 5. ?? ?????? ?? ??????? ??? ?????????? ?? ??? ?? ?? ? ?
6. ????? ?? ?????????? ????????
????	 	 	 ???? ?? ?1							???? ?? ? 2
???????? 
??? ? ????????? ? ? ‘?????’ ??? ‘?????????
????’ ? ? ????????? ?????? ??????????? ? ? ??? ???? ?? ? ?? ?? ??????? ?? ?? ????????????? ? ? 
??????? ?? ????????????? ??? ???? ???? ? ??????????? ? ? ???? ??????????? ??????????? ????????? ?????? ????? ?? ?????????
???? ????? 
????????????? ???? ? ? ? ???????? ???? ??? ???????-??????? ? ??? ?? ? ????? ?? ? ????????? ?????? ???? ? ?? ??? ??? ? ???, ??? ?? ????? ?????????? 
09 Aadmi ka anupaat.indd   129 01-07-2025   2.47.50 PM
???????? 130
???- ????? ?? ? ??? 
?????????? ?? ?? ??? ??????????, ???? ?????? ??? ????????????????— 
(?) ?????????? ? ? ?? ?????? ????? ??????? ????? ? ??? ?????
? ?? ??????
? ?? ?????? ???? ???? ????
(???) ???????? ? ???? ??? ? ????????? ?? ?? ?? ???????? ?? ???????? ???? ???????????? ???, ?? ????? ????????????????? ????????? ??? ? ?? 
??? ???-??? ??
???????? ? ????? ??? ????
(?) ???????? ?? ??? ?? ?? ??????
? ??? ? ???????? ?? ? ?? ?? ??? ???????????? ?? ?, ?????????? ? ???? ?? ???? ? ???? ?????????????? 
????? ??? ?????????? ?? ???? ?? ??? ????— ????
????, ?????, ??????
??? ?? ?? ?? ???? ????
(?) ????? ?? ?????? ‘ ????????? ??????’ ? ? ???? ? ??-??????? ??? ? ?????? ??? ??? ?? ? ? ?? ? ?? ?? ??? ????? ?? ?? ????? 
????????????? ?????? ????????
(?) ? ?????? ? ? ??????????? ? ? ???????, ???????? ??? ??????????? ??? ????? ??????????? ????? ????????? ?? ? ? ? ? ???, ???
?, ?? ?? ????
??? ? ??? ????? ? ??????? ?? ????? ????????? ?? ??? ????? ? ??????? ???????? ???? ? ????????? ?? ???? ? ???? ?????? ??????????? ??? ?? 
??????? ? ? ????? ????? ? ? ? ? ??? ??????????? ? ?? ???? ?
????????????????? ????????????? ?????????? ?????????????????
????????? ?????? ??? ??? ???
?????
????????????? ??????
?? ?? ???? ?????? ??????????? ???????????
??????????????? ????????
??????????? ?? ??? ?????
???????? ??????????? ??
???????
????
09 Aadmi ka anupaat.indd   130 01-07-2025   2.47.50 PM
Read More
33 videos|113 docs|10 tests

FAQs on NCERT Textbook: आदमी का अनुपात - Hindi मल्हार Class 8 - New NCERT

1. आदमी का अनुपात क्या है और यह क्यों महत्वपूर्ण है?
Ans. आदमी का अनुपात मानव शरीर में विभिन्न अंगों और संरचनाओं के बीच के संबंध को दर्शाता है। यह अनुपात न केवल शारीरिक स्वास्थ्य का संकेत देता है, बल्कि यह व्यक्ति की पोषण स्थिति, विकास और समग्र जीवनशैली को भी प्रभावित करता है। सही अनुपात बनाए रखना स्वास्थ्य के लिए महत्वपूर्ण है, क्योंकि यह कई बीमारियों से बचने में मदद करता है।
2. आदमी के अनुपात में कौन-कौन से महत्वपूर्ण माप होते हैं?
Ans. आदमी के अनुपात में कई महत्वपूर्ण माप होते हैं, जैसे कि शरीर की ऊँचाई, वजन, छाती का माप, कमर का माप, और कूल्हे का माप। ये सभी माप शरीर की संरचना को समझने में मदद करते हैं और स्वास्थ्य की स्थिति का आकलन करने में सहायक होते हैं।
3. आदमी का अनुपात कैसे मापा जाता है?
Ans. आदमी का अनुपात मापने के लिए विभिन्न उपकरणों का उपयोग किया जाता है। ऊँचाई को स्टेडियम या मापने वाले उपकरण से मापा जाता है, जबकि वजन को तराजू पर रखा जाता है। छाती, कमर और कूल्हे का माप एक नम्र मापने वाले टेप से लिया जाता है। इन मापों का सही तरीके से लेना आवश्यक है ताकि सटीक परिणाम मिल सकें।
4. आदमी के अनुपात का मानव स्वास्थ्य पर क्या प्रभाव पड़ता है?
Ans. आदमी के अनुपात का मानव स्वास्थ्य पर गहरा प्रभाव पड़ता है। यदि अनुपात संतुलित नहीं है, तो यह मोटापे, हृदय रोग, मधुमेह, और अन्य स्वास्थ्य समस्याओं का कारण बन सकता है। सही अनुपात बनाए रखने से न केवल शारीरिक स्वास्थ्य में सुधार होता है, बल्कि मानसिक स्वास्थ्य पर भी सकारात्मक प्रभाव पड़ता है।
5. क्या आदमी का अनुपात उम्र के साथ बदलता है?
Ans. हाँ, आदमी का अनुपात उम्र के साथ बदलता है। बचपन से लेकर किशोरावस्था और फिर वयस्कता तक, शरीर का विकास और परिवर्तन होता है। जैसे-जैसे व्यक्ति बड़ा होता है, उसके अंगों के अनुपात में भी परिवर्तन आते हैं। यह विकास का एक स्वाभाविक हिस्सा है और इसे समझना महत्वपूर्ण है ताकि स्वास्थ्य का सही तरीके से ध्यान रखा जा सके।
Related Searches

past year papers

,

Exam

,

Summary

,

Extra Questions

,

Semester Notes

,

NCERT Textbook: आदमी का अनुपात | Hindi मल्हार Class 8 - New NCERT

,

NCERT Textbook: आदमी का अनुपात | Hindi मल्हार Class 8 - New NCERT

,

video lectures

,

mock tests for examination

,

NCERT Textbook: आदमी का अनुपात | Hindi मल्हार Class 8 - New NCERT

,

Objective type Questions

,

Important questions

,

MCQs

,

ppt

,

shortcuts and tricks

,

pdf

,

practice quizzes

,

Previous Year Questions with Solutions

,

Viva Questions

,

Free

,

Sample Paper

,

study material

;