Class 8 Exam  >  Class 8 Notes  >  Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT  >  NCERT Textbook: मञ्जुलमञ्जूषा सुन्दरसुरभाषा

NCERT Textbook: मञ्जुलमञ्जूषा सुन्दरसुरभाषा | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8 PDF Download

Download, print and study this document offline
Please wait while the PDF view is loading
 Page 1


????????????? ? ??????? ???????
?????? ????
????? ! ???? ?? ???? 
?
??????? ? ???? ? ?? ?? ? ???? ? ?? 
??
? ?? ???
??? ? ?? ?
??? ? ?? ? ??
? ???? ?? ?????? ? ? ? 
?
??? ?? ???? ??? ?? ???? ?? ?? ? ? ????? ? 
??? ??? ???? ???????
? ? ??? ? ? ?? ?? ? ?
??
? ??? ??? ???? 
?
??? ?? ???? ??? ? ???? ? ? ? ? ?? 
??? ? ?? ?????? ?? ?? ??? ???? ?
?? ?? ????? ? ! ?? 
?????? ? ? ? ?? ?? ? ??
? ??? ?????????
? 
? ??? ? ?????? ? ?
????? ! ?? ??? ?? ?? ? 
??
? ? ??? ? ? ?????? ? ? ?? ?? ?
 
??? ?? ?? ?? ???
? ?
?? ?? ????? ? ! ??
? ?? ? 
? ???? ?????? ???? ????? ?? ?
? ?? ?
? 
??????? ??? ?
??? ??? ?? ! 
??
? ?? ??? ?? ?? ? 
?? ?
? ?????? ???? ?
??? ? ? ?? ? ??
? 
???? ?? ? ?? ?? ? ??
?? ? ?? 
?????????? ??? ? ? ?? ??? ?
????? ! ??? ?? 
??????
?? ?? ??? ??? ?
????
? ??
? ? ?? ??? , 
?? ?? ? ??
?? ????
? ?
Chapter 7.indd   75 7/9/2025   2:09:07 PM
Page 2


????????????? ? ??????? ???????
?????? ????
????? ! ???? ?? ???? 
?
??????? ? ???? ? ?? ?? ? ???? ? ?? 
??
? ?? ???
??? ? ?? ?
??? ? ?? ? ??
? ???? ?? ?????? ? ? ? 
?
??? ?? ???? ??? ?? ???? ?? ?? ? ? ????? ? 
??? ??? ???? ???????
? ? ??? ? ? ?? ?? ? ?
??
? ??? ??? ???? 
?
??? ?? ???? ??? ? ???? ? ? ? ? ?? 
??? ? ?? ?????? ?? ?? ??? ???? ?
?? ?? ????? ? ! ?? 
?????? ? ? ? ?? ?? ? ??
? ??? ?????????
? 
? ??? ? ?????? ? ?
????? ! ?? ??? ?? ?? ? 
??
? ? ??? ? ? ?????? ? ? ?? ?? ?
 
??? ?? ?? ?? ???
? ?
?? ?? ????? ? ! ??
? ?? ? 
? ???? ?????? ???? ????? ?? ?
? ?? ?
? 
??????? ??? ?
??? ??? ?? ! 
??
? ?? ??? ?? ?? ? 
?? ?
? ?????? ???? ?
??? ? ? ?? ? ??
? 
???? ?? ? ?? ?? ? ??
?? ? ?? 
?????????? ??? ? ? ?? ??? ?
????? ! ??? ?? 
??????
?? ?? ??? ??? ?
????
? ??
? ? ?? ??? , 
?? ?? ? ??
?? ????
? ?
Chapter 7.indd   75 7/9/2025   2:09:07 PM
??????    ??? ?
76
?
????? ?? ? ???? ?? ?? ?? ? ???-
???
?????
????, ?
????? ?
?????? ?
??? ???? ? ? ??????????
?? ?? ??????, ?
????? ?
?????? ? ? ?
??? ?? ???? ? – ?
?????-??????? -??? ??- ?? ? ???? -?? ?
??-?? ?
???  ?
???? ??
?????? ? ???  
?? ?? ? !  ?? ?  ???????? ?? ?  ??  ? ??? ??? ??? ?  ?
???? ??
?????? ?
???? ? – (??
?) ?
??????????????? ?? ?? ? ???? ?? ?
???? ?
??? ?
???? ??
?????? (? ??) ?
 
??? ?? ?? ? ! ?? ? ???????? ?? ? ?? ? ??? ??? ??? ? ????? ?
?????? ? – ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ?? ?
???? ????? ? ??????????? ?? ???????? ? ????? ? ?
???? 
??? ?? ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ??? ??
? ? ?? ?? ? ????? ? ??? ???? ?
??? ?? ?? ?
? ??? ?? ?? ??????
?, ?? ?? 
?? ??? ?? ?? ?? ?
? ??????
? ?? ??? ?-???? (?? ??? ?-????) ?
??????? (?
???-????) ?? ? ???? ? 
???? ?? ? ? ???? ????? ? ??? ?? ?????? ?? ? ?????? ? ????? ? ?????????? ? ????
????? 
??? ?? ?? ???? ?? ????? ? ?
??? ?? ?? ???? ?? ???? ???? ? ??? ? ?? ????? ?? ??
? ?? ?? ??
? ?? 
?????? ???? ? ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ? ???
? ? ???? ??? ??? ? ?? ????? ?
Chapter 7.indd   76 7/9/2025   2:09:08 PM
Page 3


????????????? ? ??????? ???????
?????? ????
????? ! ???? ?? ???? 
?
??????? ? ???? ? ?? ?? ? ???? ? ?? 
??
? ?? ???
??? ? ?? ?
??? ? ?? ? ??
? ???? ?? ?????? ? ? ? 
?
??? ?? ???? ??? ?? ???? ?? ?? ? ? ????? ? 
??? ??? ???? ???????
? ? ??? ? ? ?? ?? ? ?
??
? ??? ??? ???? 
?
??? ?? ???? ??? ? ???? ? ? ? ? ?? 
??? ? ?? ?????? ?? ?? ??? ???? ?
?? ?? ????? ? ! ?? 
?????? ? ? ? ?? ?? ? ??
? ??? ?????????
? 
? ??? ? ?????? ? ?
????? ! ?? ??? ?? ?? ? 
??
? ? ??? ? ? ?????? ? ? ?? ?? ?
 
??? ?? ?? ?? ???
? ?
?? ?? ????? ? ! ??
? ?? ? 
? ???? ?????? ???? ????? ?? ?
? ?? ?
? 
??????? ??? ?
??? ??? ?? ! 
??
? ?? ??? ?? ?? ? 
?? ?
? ?????? ???? ?
??? ? ? ?? ? ??
? 
???? ?? ? ?? ?? ? ??
?? ? ?? 
?????????? ??? ? ? ?? ??? ?
????? ! ??? ?? 
??????
?? ?? ??? ??? ?
????
? ??
? ? ?? ??? , 
?? ?? ? ??
?? ????
? ?
Chapter 7.indd   75 7/9/2025   2:09:07 PM
??????    ??? ?
76
?
????? ?? ? ???? ?? ?? ?? ? ???-
???
?????
????, ?
????? ?
?????? ?
??? ???? ? ? ??????????
?? ?? ??????, ?
????? ?
?????? ? ? ?
??? ?? ???? ? – ?
?????-??????? -??? ??- ?? ? ???? -?? ?
??-?? ?
???  ?
???? ??
?????? ? ???  
?? ?? ? !  ?? ?  ???????? ?? ?  ??  ? ??? ??? ??? ?  ?
???? ??
?????? ?
???? ? – (??
?) ?
??????????????? ?? ?? ? ???? ?? ?
???? ?
??? ?
???? ??
?????? (? ??) ?
 
??? ?? ?? ? ! ?? ? ???????? ?? ? ?? ? ??? ??? ??? ? ????? ?
?????? ? – ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ?? ?
???? ????? ? ??????????? ?? ???????? ? ????? ? ?
???? 
??? ?? ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ??? ??
? ? ?? ?? ? ????? ? ??? ???? ?
??? ?? ?? ?
? ??? ?? ?? ??????
?, ?? ?? 
?? ??? ?? ?? ?? ?
? ??????
? ?? ??? ?-???? (?? ??? ?-????) ?
??????? (?
???-????) ?? ? ???? ? 
???? ?? ? ? ???? ????? ? ??? ?? ?????? ?? ? ?????? ? ????? ? ?????????? ? ????
????? 
??? ?? ?? ???? ?? ????? ? ?
??? ?? ?? ???? ?? ???? ???? ? ??? ? ?? ????? ?? ??
? ?? ?? ??
? ?? 
?????? ???? ? ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ? ???
? ? ???? ??? ??? ? ?? ????? ?
Chapter 7.indd   76 7/9/2025   2:09:08 PM
?.  ???
??????
???? ?
???????
??????? 77
??? ???? ?? ? – ????? ??-??? ??? ?-?
?? ?? ?? ??  ???? ???-???? ????? ? ?? ??  ???????-
???? ??? -?? ?? ?? ??  ??? ???  ???  ?
???? ??
?????? ?
???? ? – (??
?) ????? ????? ??? ??
?? ?? ?
? ???? ???-???? ????? ? ?
? ???????-
???? ??? ?? ?? ?
? ??? ??? ??? (???) ? ??
? ?
???? ??
?????? (? ??) ?
?????? ? – ?
??? ?? ?? ???? ? ??? ???? ? ? ???? ? ???? ? ??? ??? ?-????? ??-??? ??? ? 
?
???? ???? ? ?-?????? ?? -?
???????? ?? ??? ????? ?? ?????? ? ????? ? ???? ???-???????-???? ????? ? 
??? ?? ?? ?? ? ? ??? ?????? ??? ???? ??? ?????? ? ????? ? ?????? ??? ????
?? ???? 
???? ?? ? ?? ?? ?? ???? ??? ?? ?? ?
? ??? ?
? ?
??? ?? ?? ??? ? ? ?????? ?? ???? ?? ????? ???? ? ?? ????? ? 
?
??? ?? ?? ???? ?? ?? ?
? ??? ?? ??
? ??????? ? ????? ? ??? ? ?
??? ?? ?? ???? ?
???? ????? ? ???? ? 
? ???? ???? -??? ???? -?
?????
? ?? ???? ?? -???? ??? ??? ???? ?
???????- ? ?????-?? ???
? ? ?? ??? ???, ?
????? ?
?????? ? ? ?
Chapter 7.indd   77 7/9/2025   2:09:09 PM
Page 4


????????????? ? ??????? ???????
?????? ????
????? ! ???? ?? ???? 
?
??????? ? ???? ? ?? ?? ? ???? ? ?? 
??
? ?? ???
??? ? ?? ?
??? ? ?? ? ??
? ???? ?? ?????? ? ? ? 
?
??? ?? ???? ??? ?? ???? ?? ?? ? ? ????? ? 
??? ??? ???? ???????
? ? ??? ? ? ?? ?? ? ?
??
? ??? ??? ???? 
?
??? ?? ???? ??? ? ???? ? ? ? ? ?? 
??? ? ?? ?????? ?? ?? ??? ???? ?
?? ?? ????? ? ! ?? 
?????? ? ? ? ?? ?? ? ??
? ??? ?????????
? 
? ??? ? ?????? ? ?
????? ! ?? ??? ?? ?? ? 
??
? ? ??? ? ? ?????? ? ? ?? ?? ?
 
??? ?? ?? ?? ???
? ?
?? ?? ????? ? ! ??
? ?? ? 
? ???? ?????? ???? ????? ?? ?
? ?? ?
? 
??????? ??? ?
??? ??? ?? ! 
??
? ?? ??? ?? ?? ? 
?? ?
? ?????? ???? ?
??? ? ? ?? ? ??
? 
???? ?? ? ?? ?? ? ??
?? ? ?? 
?????????? ??? ? ? ?? ??? ?
????? ! ??? ?? 
??????
?? ?? ??? ??? ?
????
? ??
? ? ?? ??? , 
?? ?? ? ??
?? ????
? ?
Chapter 7.indd   75 7/9/2025   2:09:07 PM
??????    ??? ?
76
?
????? ?? ? ???? ?? ?? ?? ? ???-
???
?????
????, ?
????? ?
?????? ?
??? ???? ? ? ??????????
?? ?? ??????, ?
????? ?
?????? ? ? ?
??? ?? ???? ? – ?
?????-??????? -??? ??- ?? ? ???? -?? ?
??-?? ?
???  ?
???? ??
?????? ? ???  
?? ?? ? !  ?? ?  ???????? ?? ?  ??  ? ??? ??? ??? ?  ?
???? ??
?????? ?
???? ? – (??
?) ?
??????????????? ?? ?? ? ???? ?? ?
???? ?
??? ?
???? ??
?????? (? ??) ?
 
??? ?? ?? ? ! ?? ? ???????? ?? ? ?? ? ??? ??? ??? ? ????? ?
?????? ? – ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ?? ?
???? ????? ? ??????????? ?? ???????? ? ????? ? ?
???? 
??? ?? ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ??? ??
? ? ?? ?? ? ????? ? ??? ???? ?
??? ?? ?? ?
? ??? ?? ?? ??????
?, ?? ?? 
?? ??? ?? ?? ?? ?
? ??????
? ?? ??? ?-???? (?? ??? ?-????) ?
??????? (?
???-????) ?? ? ???? ? 
???? ?? ? ? ???? ????? ? ??? ?? ?????? ?? ? ?????? ? ????? ? ?????????? ? ????
????? 
??? ?? ?? ???? ?? ????? ? ?
??? ?? ?? ???? ?? ???? ???? ? ??? ? ?? ????? ?? ??
? ?? ?? ??
? ?? 
?????? ???? ? ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ? ???
? ? ???? ??? ??? ? ?? ????? ?
Chapter 7.indd   76 7/9/2025   2:09:08 PM
?.  ???
??????
???? ?
???????
??????? 77
??? ???? ?? ? – ????? ??-??? ??? ?-?
?? ?? ?? ??  ???? ???-???? ????? ? ?? ??  ???????-
???? ??? -?? ?? ?? ??  ??? ???  ???  ?
???? ??
?????? ?
???? ? – (??
?) ????? ????? ??? ??
?? ?? ?
? ???? ???-???? ????? ? ?
? ???????-
???? ??? ?? ?? ?
? ??? ??? ??? (???) ? ??
? ?
???? ??
?????? (? ??) ?
?????? ? – ?
??? ?? ?? ???? ? ??? ???? ? ? ???? ? ???? ? ??? ??? ?-????? ??-??? ??? ? 
?
???? ???? ? ?-?????? ?? -?
???????? ?? ??? ????? ?? ?????? ? ????? ? ???? ???-???????-???? ????? ? 
??? ?? ?? ?? ? ? ??? ?????? ??? ???? ??? ?????? ? ????? ? ?????? ??? ????
?? ???? 
???? ?? ? ?? ?? ?? ???? ??? ?? ?? ?
? ??? ?
? ?
??? ?? ?? ??? ? ? ?????? ?? ???? ?? ????? ???? ? ?? ????? ? 
?
??? ?? ?? ???? ?? ?? ?
? ??? ?? ??
? ??????? ? ????? ? ??? ? ?
??? ?? ?? ???? ?
???? ????? ? ???? ? 
? ???? ???? -??? ???? -?
?????
? ?? ???? ?? -???? ??? ??? ???? ?
???????- ? ?????-?? ???
? ? ?? ??? ???, ?
????? ?
?????? ? ? ?
Chapter 7.indd   77 7/9/2025   2:09:09 PM
??????    ??? ?
78
?? ????
??????? ?? ? ??????? ?? ?? ??????? ???? ?? ?? ? ????? ??? ?? ?
? ?? -??? -??? ????-??? ??? ????? ?? ?? ?
????? ?? ?????, ?
????? ?
?????? ? ? ?
??? ?? ???? ? – ??
???? ?
?? ?? ? ??  ????????? ?  ?? ????????? ??? ?  ?????????  ???? -? ??? -
???? ????????? ????  ?? ?  ?
??? ?? ??? ?  ???  ?
???? ??
?????? ?
???? ? – ?? ! ??
???? ?
?? ?? ? ?? ! ????????? ? ! ?? ????????? ??? ? ! ????????? ! ???? -? ??? -
???? ??-??????? ???? ! ?? ? ??? ?
??? ?? ??? ? (?????) ? (??
?) ?
???? ??
?????? (? ??) ?
?????? ? – ? ???
??? ? ???? ? ? ???? ???? ????? ?
??? ?? ?? ???? ?
??? ?? ?? ?? ??? ? ??? ??
 
????? ? ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ??? ? ?? ?? ?? ?
??
? ? ????? ?, ?? ?? ?? ?? ???????? ?? ?? ??? ?? ? 
?
??? ?? ?? ???? ??????? ?
???????? ?
? ?? ??
? ??? ? ????? , ???
? ????????
? ?? ??? ??????? ? 
?? ? ???? ? ? ??????
? ????
? ?
???? ? ?? ?????? ??? ? ????? ???????? ??
????? ?
??? ?? ?? ???? ? ????
? 
?
??? ?? ???
? ???? ??? ?????? ???? ?? ?
Chapter 7.indd   78 7/9/2025   2:09:10 PM
Page 5


????????????? ? ??????? ???????
?????? ????
????? ! ???? ?? ???? 
?
??????? ? ???? ? ?? ?? ? ???? ? ?? 
??
? ?? ???
??? ? ?? ?
??? ? ?? ? ??
? ???? ?? ?????? ? ? ? 
?
??? ?? ???? ??? ?? ???? ?? ?? ? ? ????? ? 
??? ??? ???? ???????
? ? ??? ? ? ?? ?? ? ?
??
? ??? ??? ???? 
?
??? ?? ???? ??? ? ???? ? ? ? ? ?? 
??? ? ?? ?????? ?? ?? ??? ???? ?
?? ?? ????? ? ! ?? 
?????? ? ? ? ?? ?? ? ??
? ??? ?????????
? 
? ??? ? ?????? ? ?
????? ! ?? ??? ?? ?? ? 
??
? ? ??? ? ? ?????? ? ? ?? ?? ?
 
??? ?? ?? ?? ???
? ?
?? ?? ????? ? ! ??
? ?? ? 
? ???? ?????? ???? ????? ?? ?
? ?? ?
? 
??????? ??? ?
??? ??? ?? ! 
??
? ?? ??? ?? ?? ? 
?? ?
? ?????? ???? ?
??? ? ? ?? ? ??
? 
???? ?? ? ?? ?? ? ??
?? ? ?? 
?????????? ??? ? ? ?? ??? ?
????? ! ??? ?? 
??????
?? ?? ??? ??? ?
????
? ??
? ? ?? ??? , 
?? ?? ? ??
?? ????
? ?
Chapter 7.indd   75 7/9/2025   2:09:07 PM
??????    ??? ?
76
?
????? ?? ? ???? ?? ?? ?? ? ???-
???
?????
????, ?
????? ?
?????? ?
??? ???? ? ? ??????????
?? ?? ??????, ?
????? ?
?????? ? ? ?
??? ?? ???? ? – ?
?????-??????? -??? ??- ?? ? ???? -?? ?
??-?? ?
???  ?
???? ??
?????? ? ???  
?? ?? ? !  ?? ?  ???????? ?? ?  ??  ? ??? ??? ??? ?  ?
???? ??
?????? ?
???? ? – (??
?) ?
??????????????? ?? ?? ? ???? ?? ?
???? ?
??? ?
???? ??
?????? (? ??) ?
 
??? ?? ?? ? ! ?? ? ???????? ?? ? ?? ? ??? ??? ??? ? ????? ?
?????? ? – ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ?? ?
???? ????? ? ??????????? ?? ???????? ? ????? ? ?
???? 
??? ?? ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ??? ??
? ? ?? ?? ? ????? ? ??? ???? ?
??? ?? ?? ?
? ??? ?? ?? ??????
?, ?? ?? 
?? ??? ?? ?? ?? ?
? ??????
? ?? ??? ?-???? (?? ??? ?-????) ?
??????? (?
???-????) ?? ? ???? ? 
???? ?? ? ? ???? ????? ? ??? ?? ?????? ?? ? ?????? ? ????? ? ?????????? ? ????
????? 
??? ?? ?? ???? ?? ????? ? ?
??? ?? ?? ???? ?? ???? ???? ? ??? ? ?? ????? ?? ??
? ?? ?? ??
? ?? 
?????? ???? ? ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ? ???
? ? ???? ??? ??? ? ?? ????? ?
Chapter 7.indd   76 7/9/2025   2:09:08 PM
?.  ???
??????
???? ?
???????
??????? 77
??? ???? ?? ? – ????? ??-??? ??? ?-?
?? ?? ?? ??  ???? ???-???? ????? ? ?? ??  ???????-
???? ??? -?? ?? ?? ??  ??? ???  ???  ?
???? ??
?????? ?
???? ? – (??
?) ????? ????? ??? ??
?? ?? ?
? ???? ???-???? ????? ? ?
? ???????-
???? ??? ?? ?? ?
? ??? ??? ??? (???) ? ??
? ?
???? ??
?????? (? ??) ?
?????? ? – ?
??? ?? ?? ???? ? ??? ???? ? ? ???? ? ???? ? ??? ??? ?-????? ??-??? ??? ? 
?
???? ???? ? ?-?????? ?? -?
???????? ?? ??? ????? ?? ?????? ? ????? ? ???? ???-???????-???? ????? ? 
??? ?? ?? ?? ? ? ??? ?????? ??? ???? ??? ?????? ? ????? ? ?????? ??? ????
?? ???? 
???? ?? ? ?? ?? ?? ???? ??? ?? ?? ?
? ??? ?
? ?
??? ?? ?? ??? ? ? ?????? ?? ???? ?? ????? ???? ? ?? ????? ? 
?
??? ?? ?? ???? ?? ?? ?
? ??? ?? ??
? ??????? ? ????? ? ??? ? ?
??? ?? ?? ???? ?
???? ????? ? ???? ? 
? ???? ???? -??? ???? -?
?????
? ?? ???? ?? -???? ??? ??? ???? ?
???????- ? ?????-?? ???
? ? ?? ??? ???, ?
????? ?
?????? ? ? ?
Chapter 7.indd   77 7/9/2025   2:09:09 PM
??????    ??? ?
78
?? ????
??????? ?? ? ??????? ?? ?? ??????? ???? ?? ?? ? ????? ??? ?? ?
? ?? -??? -??? ????-??? ??? ????? ?? ?? ?
????? ?? ?????, ?
????? ?
?????? ? ? ?
??? ?? ???? ? – ??
???? ?
?? ?? ? ??  ????????? ?  ?? ????????? ??? ?  ?????????  ???? -? ??? -
???? ????????? ????  ?? ?  ?
??? ?? ??? ?  ???  ?
???? ??
?????? ?
???? ? – ?? ! ??
???? ?
?? ?? ? ?? ! ????????? ? ! ?? ????????? ??? ? ! ????????? ! ???? -? ??? -
???? ??-??????? ???? ! ?? ? ??? ?
??? ?? ??? ? (?????) ? (??
?) ?
???? ??
?????? (? ??) ?
?????? ? – ? ???
??? ? ???? ? ? ???? ???? ????? ?
??? ?? ?? ???? ?
??? ?? ?? ?? ??? ? ??? ??
 
????? ? ?
??? ?? ?? ???? ? ?? ??? ? ?? ?? ?? ?
??
? ? ????? ?, ?? ?? ?? ?? ???????? ?? ?? ??? ?? ? 
?
??? ?? ?? ???? ??????? ?
???????? ?
? ?? ??
? ??? ? ????? , ???
? ????????
? ?? ??? ??????? ? 
?? ? ???? ? ? ??????
? ????
? ?
???? ? ?? ?????? ??? ? ????? ???????? ??
????? ?
??? ?? ?? ???? ? ????
? 
?
??? ?? ???
? ???? ??? ?????? ???? ?? ?
Chapter 7.indd   78 7/9/2025   2:09:10 PM
?.  ???
??????
???? ?
???????
??????? 79
??? ? -?? ?? ???? ? ??? ?? -????
? ?????? ??-? ???? ??? -?? ???? ?
?????-? ???-????? ???? -??? ???
???? ? ?? ?????
?, ?
????? ?
?????? ? ? ?
??? ?? ???? ? – ? ???-?? ??? ??  ??? ?? ? ?? ??? -????  ??? ?? ? ? -???? ???? -???? ??? ? ?????-?? ??-
?????????? -?? ????  ?? ???? ?  ???? ?? ??  ?
???? ??
?????? ?
???? ? – ? ???-?? ??? ?? ??? ?? ? ?? ???? ??? ??? ?? ? ? ???? ???????? ??? 
??????? ?? ???????????? ???? ???? ?
? ?
???? ??
?????? ?? ???? ? ?
?????? ? – ?
??? ?? ??? ???? ??????? ?
? ???? ?? ? ??-???? -????-?????-???-? ? ??? -???? ?-???
? ?? -
?????? -???? ????? ? ? ??
??? ???? ?? ??? ??? ???? ???? ?? ? ??????? ?
?????? ????? ?? ????? ????? 
??? ???? ? ? ???-?? ????
??-???? ???? -?
???????? ?
? ???? ???? ?? ?? ?? ?????? ?????? ?? ? ???? ?????? ?? ?? -
? ? ?? ???????????? ? ?? ?
??? ?? ?? ???? ? ???? ?? ?
? ?? ????? ? ??
? ?
??? ?? ?? ???? ? ??? ??? ?? ???? ? ?
????? ??? ? ?????? English
??? ????? ?? ?? ?? 
?? ??
??????? ? ?????? ???? ? ??????? ?? ? ?
Progressively 
developed
?? ? ???? ? ?????? ? ????? ??? ? ????
That which gives 
joy
?? ?
??? ? ? ???? ? ? ?? ??? ? ???? 
Lovely / Charming
?? ?
??? ?? ?? ?? ??? ?
Box / Encasement
???????? ?? ? ??? ??? ?? ? ???? ?? ???? ?? ?
Nurtuning capacity
?? ?? ???? Mine
??? ??? ? ????????????? ??? ??
Beyond
? ????????? ?? ??
???? ?? ?? ??
???? ??
Of groups
? ?? ?? ?
???? ? ?? ? ?
New
? ??? ??? ??? ? ? ???? ??? ??? ? ???? ?? ??? Beyond words
?
??? ?? ?? ?? ?? ?????? ????? ?? ?????
??
Mostly
? ?
? ????? ? ? ??
? ? ?????
Chapter 7.indd   79 7/9/2025   2:09:11 PM
Read More
12 videos|104 docs|13 tests

FAQs on NCERT Textbook: मञ्जुलमञ्जूषा सुन्दरसुरभाषा - Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

1. मञ्जुलमञ्जूषा सुन्दरसुरभाषा का मुख्य उद्देश्य क्या है?
Ans. मञ्जुलमञ्जूषा सुन्दरसुरभाषा का मुख्य उद्देश्य विद्यार्थियों को हिंदी भाषा की सुंदरता और समृद्धि से अवगत कराना है। यह पाठ्यपुस्तक न केवल भाषा कौशल को विकसित करने में सहायक है, बल्कि साहित्यिक संवेदनाओं और सांस्कृतिक मूल्यों को भी उजागर करती है।
2. इस पाठ में किस प्रकार के साहित्यिक तत्वों का समावेश किया गया है?
Ans. इस पाठ में काव्य, गद्य और निबंध जैसे विभिन्न साहित्यिक तत्वों का समावेश किया गया है। यह पाठ विद्यार्थियों को विभिन्न लेखन शैलियों से परिचित कराता है और उन्हें साहित्यिक सोच विकसित करने में मदद करता है।
3. मञ्जुलमञ्जूषा सुन्दरसुरभाषा में किस प्रकार के लेखकों का योगदान है?
Ans. इस पाठ में विभिन्न प्रतिष्ठित लेखकों और कवियों का योगदान शामिल है। इन लेखकों की रचनाएँ हिंदी साहित्य में महत्वपूर्ण स्थान रखती हैं और विद्यार्थियों को उनके विचारों और लेखन शैली से प्रेरित करती हैं।
4. पाठ में दिए गए पाठों को समझने के लिए विद्यार्थियों को किन बातों का ध्यान रखना चाहिए?
Ans. विद्यार्थियों को पाठों को पढ़ते समय भाषा के भावार्थ, साहित्यिक उपकरणों और संदर्भों पर ध्यान देना चाहिए। इसके अलावा, रचनाओं के पीछे के सामाजिक और सांस्कृतिक पहलुओं को भी समझना महत्वपूर्ण है।
5. मञ्जुलमञ्जूषा सुन्दरसुरभाषा का प्रभाव विद्यार्थी के भाषा विकास पर कैसे पड़ता है?
Ans. मञ्जुलमञ्जूषा सुन्दरसुरभाषा विद्यार्थियों के भाषा विकास पर सकारात्मक प्रभाव डालती है। यह न केवल उनकी शब्दावली में वृद्धि करती है, बल्कि उन्हें भाषा के प्रति रुचि और साहित्यिक संवेदनशीलता भी प्रदान करती है।
Related Searches

Free

,

Extra Questions

,

NCERT Textbook: मञ्जुलमञ्जूषा सुन्दरसुरभाषा | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

,

practice quizzes

,

Objective type Questions

,

NCERT Textbook: मञ्जुलमञ्जूषा सुन्दरसुरभाषा | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

,

pdf

,

past year papers

,

mock tests for examination

,

video lectures

,

Summary

,

NCERT Textbook: मञ्जुलमञ्जूषा सुन्दरसुरभाषा | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

,

Important questions

,

ppt

,

Sample Paper

,

Exam

,

Semester Notes

,

shortcuts and tricks

,

MCQs

,

Previous Year Questions with Solutions

,

Viva Questions

,

study material

;