Class 8 Exam  >  Class 8 Notes  >  Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT  >  NCERT Textbook: पश्यत कोणमैशान्यं भारतस्य मनोहरम्

NCERT Textbook: पश्यत कोणमैशान्यं भारतस्य मनोहरम् | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8 PDF Download

Download, print and study this document offline
Please wait while the PDF view is loading
 Page 1


????? ??????????? 
??????? ???????
?????? ????
??????????????, ????, ?? ? ?
??
?, ???????, ???????, ????? ???
?, ? ???
??? ??? ? 
???????? ?? ???? ?? ??????? ???? ???? ? ?
?? ?????????? ?? ???? ?? ? ??? ?? ??????? ????? ? 
?? ? ??
? ???? ???? ??? ?? ? ?, ????
? ??
???? ?? ???? -????????? -?????????? ?? ??? ?? 
??? ?????? ?
? ?? ? ?? ? ???
? ?????????
? ?????? ?? ????
? ?? ?????, ??
???????
? ???????, 
 
???? ???? -? ?????????
? ?? ???? ?
? ? ???? ? ??????? ????? ?? ? ?????? ? ???? ?
 
? ??? ? ?? ?????? ? ?
??? ???? ?? ??? ?? ??????? ?
??????????-?? ?? ? ?
? ?? ??? ?-???? ??? ?-
???? ??? ? ?? ???? ?? ? ????
? ????? -???????
?????? -??? ? ????? ? ?? ??? ? ? ??? ??? ????, 
???? ?? ?? ?? , ?? ??? ??? ???, ??? ??? ?? ? ? ????? ?
?-???? ?
?-?? ????
? ???? ? ?? ? 
?????? ?? ???? -?? ? ????? ?? ???? ? ??
? ???? ??? ?
???? -?? ????
???? -??? ????? ?? ??? ? ???? ? ?? ?? 
??????? ?????? ?? ??? ????? ??? ????? ??? ???? ??? ? ? ?? ? ?? ?? ?? ‘????? ????? ’ ??? ?? 
‘????? ????? ??? ? ?? ??? ?’ ? ?? ?? ????? ?
Chapter 8.indd   85 7/9/2025   2:09:32 PM
Page 2


????? ??????????? 
??????? ???????
?????? ????
??????????????, ????, ?? ? ?
??
?, ???????, ???????, ????? ???
?, ? ???
??? ??? ? 
???????? ?? ???? ?? ??????? ???? ???? ? ?
?? ?????????? ?? ???? ?? ? ??? ?? ??????? ????? ? 
?? ? ??
? ???? ???? ??? ?? ? ?, ????
? ??
???? ?? ???? -????????? -?????????? ?? ??? ?? 
??? ?????? ?
? ?? ? ?? ? ???
? ?????????
? ?????? ?? ????
? ?? ?????, ??
???????
? ???????, 
 
???? ???? -? ?????????
? ?? ???? ?
? ? ???? ? ??????? ????? ?? ? ?????? ? ???? ?
 
? ??? ? ?? ?????? ? ?
??? ???? ?? ??? ?? ??????? ?
??????????-?? ?? ? ?
? ?? ??? ?-???? ??? ?-
???? ??? ? ?? ???? ?? ? ????
? ????? -???????
?????? -??? ? ????? ? ?? ??? ? ? ??? ??? ????, 
???? ?? ?? ?? , ?? ??? ??? ???, ??? ??? ?? ? ? ????? ?
?-???? ?
?-?? ????
? ???? ? ?? ? 
?????? ?? ???? -?? ? ????? ?? ???? ? ??
? ???? ??? ?
???? -?? ????
???? -??? ????? ?? ??? ? ???? ? ?? ?? 
??????? ?????? ?? ??? ????? ??? ????? ??? ???? ??? ? ? ?? ? ?? ?? ?? ‘????? ????? ’ ??? ?? 
‘????? ????? ??? ? ?? ??? ?’ ? ?? ?? ????? ?
Chapter 8.indd   85 7/9/2025   2:09:32 PM
???????? ?? – ?
???????
? ?????? ?
??? ??? ?? – ?
???????? ? ??? ??? ?
???????? ?? – ?
??????? ? ??? ???
? ?????? ? ?
??? ??? ?? – ??
? ? ??? ?? ???? ? ???????
? ???? ? ?? ??
???????? ?
???????? ?? – ????? ? ? ???, ?? ????
? ??? ? ???? ??????? ? ? ?? ?
???? ?? – ?????? ! ?? ? ?? ?? ???? ??? ?? ? ??????
? ??? ? 
???????
?? ??? ??????? ? ? ?? ??? ? ???
?
 ??????? 
???? ?? ? ?????? ??????? ???? ? ?? ? ? ?? ?
???????? ?? – ????
? ?? ?? ! ?? ??? ? ???? ?? ?? ? ?? ?? ? ???
?, ??? ?
??
? 
???? ?? ??
?
 ?? ??
? ??????
? ??????? ????? ? ??? ? ??????? ??? 
?? ????? ????? ??? ? ?? ??? ? ? ?? ????? ??? ??? ?? ? ??? ?
? ?? ?? ??? ??? ?? – (?????
? ??????? ?? ???? ???? ) ????? ????? ??? ? ?? ??? ? !
????? ?? – ??? ?? ??????? ????? ????? ??? ? ?? ??? ? ? ?? ??? ? ?? ?? 
?? ???? ? ?
???????? ?? – ?????????
? ????? ?? ????? ? ? ? ???? ? ?? ????? ? ???? ???? -
??
???? ?? ???? -?? ???? ????
? ??? ???
?
 ???? ???? ?? ?????
?
??? ? ? 
??? ?? ??? ??? ???? ??? ??? ?? ?? ?
? ?? ?? ??? ??? ?? – ??? ! ?????
? ?
?? ?? ?? ?? ?? ?? ? ?? ????
? ????
?
 ?? ? ?? ??? 
?? ?? ??????? ??? ?
???????? ?? – 
???? ?
? ? ??
? ???? ?- ??-?
??? ? ???? ??? ?? ? ?
????? ?? ????
?????
? ? ??? ?? ?????
? ??? ? ?
??? ?
??? ? ??
??? ?? ?? ??? ??? ??? ?? ??? ??? ?? ???? ?
???? ???? ?? ?? ??
? ? ?? ???? ?????? ? ?
Chapter 8.indd   86 7/9/2025   2:09:33 PM
Page 3


????? ??????????? 
??????? ???????
?????? ????
??????????????, ????, ?? ? ?
??
?, ???????, ???????, ????? ???
?, ? ???
??? ??? ? 
???????? ?? ???? ?? ??????? ???? ???? ? ?
?? ?????????? ?? ???? ?? ? ??? ?? ??????? ????? ? 
?? ? ??
? ???? ???? ??? ?? ? ?, ????
? ??
???? ?? ???? -????????? -?????????? ?? ??? ?? 
??? ?????? ?
? ?? ? ?? ? ???
? ?????????
? ?????? ?? ????
? ?? ?????, ??
???????
? ???????, 
 
???? ???? -? ?????????
? ?? ???? ?
? ? ???? ? ??????? ????? ?? ? ?????? ? ???? ?
 
? ??? ? ?? ?????? ? ?
??? ???? ?? ??? ?? ??????? ?
??????????-?? ?? ? ?
? ?? ??? ?-???? ??? ?-
???? ??? ? ?? ???? ?? ? ????
? ????? -???????
?????? -??? ? ????? ? ?? ??? ? ? ??? ??? ????, 
???? ?? ?? ?? , ?? ??? ??? ???, ??? ??? ?? ? ? ????? ?
?-???? ?
?-?? ????
? ???? ? ?? ? 
?????? ?? ???? -?? ? ????? ?? ???? ? ??
? ???? ??? ?
???? -?? ????
???? -??? ????? ?? ??? ? ???? ? ?? ?? 
??????? ?????? ?? ??? ????? ??? ????? ??? ???? ??? ? ? ?? ? ?? ?? ?? ‘????? ????? ’ ??? ?? 
‘????? ????? ??? ? ?? ??? ?’ ? ?? ?? ????? ?
Chapter 8.indd   85 7/9/2025   2:09:32 PM
???????? ?? – ?
???????
? ?????? ?
??? ??? ?? – ?
???????? ? ??? ??? ?
???????? ?? – ?
??????? ? ??? ???
? ?????? ? ?
??? ??? ?? – ??
? ? ??? ?? ???? ? ???????
? ???? ? ?? ??
???????? ?
???????? ?? – ????? ? ? ???, ?? ????
? ??? ? ???? ??????? ? ? ?? ?
???? ?? – ?????? ! ?? ? ?? ?? ???? ??? ?? ? ??????
? ??? ? 
???????
?? ??? ??????? ? ? ?? ??? ? ???
?
 ??????? 
???? ?? ? ?????? ??????? ???? ? ?? ? ? ?? ?
???????? ?? – ????
? ?? ?? ! ?? ??? ? ???? ?? ?? ? ?? ?? ? ???
?, ??? ?
??
? 
???? ?? ??
?
 ?? ??
? ??????
? ??????? ????? ? ??? ? ??????? ??? 
?? ????? ????? ??? ? ?? ??? ? ? ?? ????? ??? ??? ?? ? ??? ?
? ?? ?? ??? ??? ?? – (?????
? ??????? ?? ???? ???? ) ????? ????? ??? ? ?? ??? ? !
????? ?? – ??? ?? ??????? ????? ????? ??? ? ?? ??? ? ? ?? ??? ? ?? ?? 
?? ???? ? ?
???????? ?? – ?????????
? ????? ?? ????? ? ? ? ???? ? ?? ????? ? ???? ???? -
??
???? ?? ???? -?? ???? ????
? ??? ???
?
 ???? ???? ?? ?????
?
??? ? ? 
??? ?? ??? ??? ???? ??? ??? ?? ?? ?
? ?? ?? ??? ??? ?? – ??? ! ?????
? ?
?? ?? ?? ?? ?? ?? ? ?? ????
? ????
?
 ?? ? ?? ??? 
?? ?? ??????? ??? ?
???????? ?? – 
???? ?
? ? ??
? ???? ?- ??-?
??? ? ???? ??? ?? ? ?
????? ?? ????
?????
? ? ??? ?? ?????
? ??? ? ?
??? ?
??? ? ??
??? ?? ?? ??? ??? ??? ?? ??? ??? ?? ???? ?
???? ???? ?? ?? ??
? ? ?? ???? ?????? ? ?
Chapter 8.indd   86 7/9/2025   2:09:33 PM
  ???? ? ?? ???? ??????? ?? ?? ? ?? ?????? ?? ? ??? ?? ??????? 
? ? ?? – ??????????? ???, ????, ?? ? ?
??? ? , ???????, 
? ??????, ????????
?, ? ???
??? ? ??? ? ????? ????? ?? ???? ?? 
??? ?? ??
??? ? ? ????? ? ?? ??? ?
???????? ??? ?
?? ?????????? ? 
?????? ?? ? ?
? ?? ?? ??? ??? ?? – ???? ? ?? ??? !
???????? ?? – ?? ???? ?? ???? ????? ????? ??? ?? ???? ??? ??????? 
???? ?? ??? ????? ?? ?? ????? ? ? ?? ? ???? ??? ?? ? ? ???? 
??? ??????? ?? ??? ? ?????-?
???? ?? ?????????? ??
? ?????
??? 
?????
? ?? ?? ??-? ?? ????
? ?
???? ?? ??? ???? ?? ?? ?? ?? ? ? ???? ?
???? ?? – ???? ? ??? ? ?? ?? ?????
?
?? ??? ?????? ? ?
???????? ?? – ?
??? ? ???? ?? ? ? ??? ?-? ???? -?
??? -???? ??????? 
?????? ?? ???? ?? ???? ? ?
??? ???? ??? ? ? ?? ??? ?? ??????? ? 
????? ????? ?
??? -?? ??? ????? ?? ????? ?? ? ??? ?? ? ???? 
???? ?????
? ???? ? ?????? ?
?
 ?? ?????
?
?? ?? ???? ???? ? ? 
??? ?? ????? ? ???
?? ? ???? ?????????? ?????? ? ? ????-
????-????- ????-? ???? -???? ????? ???? ????????? ? ?? 
?? ?? ? ?? ? ?????? ? ?????? ?? ?? ????? ?????? ?? ??????? ??? 
?? ? ?? ???, ? ??? ??? ? ????? ?? ??
??????, ? ? ????- ?? ???
? ? 
?? ??? ??? ? ? ?? ?
? ?? ???? – ?????? ! ? ?? ?
? ?
??? ????? ??
? ??? ?? ??? ???? ????? ?
???????? ?? – ?? ? ? ?????? ??????? ????? ??? ??
? ??????
? ? ? ???? ? 
????? ??
??? ???? ? ??????????? ?????
? ???? ?? ?
??? ?????????? ????
? 
?? ?
???? ? ?????? ? ???? ? ? ??? ?? ??? 
?
??? ????? ??
? ???? ?
???? ???? ? ? ? ?? ?????
? ?
????? ?????? ? 
???? ???? ???? ????? ? ??? ???? ???? ?
Chapter 8.indd   87 7/9/2025   2:09:34 PM
Page 4


????? ??????????? 
??????? ???????
?????? ????
??????????????, ????, ?? ? ?
??
?, ???????, ???????, ????? ???
?, ? ???
??? ??? ? 
???????? ?? ???? ?? ??????? ???? ???? ? ?
?? ?????????? ?? ???? ?? ? ??? ?? ??????? ????? ? 
?? ? ??
? ???? ???? ??? ?? ? ?, ????
? ??
???? ?? ???? -????????? -?????????? ?? ??? ?? 
??? ?????? ?
? ?? ? ?? ? ???
? ?????????
? ?????? ?? ????
? ?? ?????, ??
???????
? ???????, 
 
???? ???? -? ?????????
? ?? ???? ?
? ? ???? ? ??????? ????? ?? ? ?????? ? ???? ?
 
? ??? ? ?? ?????? ? ?
??? ???? ?? ??? ?? ??????? ?
??????????-?? ?? ? ?
? ?? ??? ?-???? ??? ?-
???? ??? ? ?? ???? ?? ? ????
? ????? -???????
?????? -??? ? ????? ? ?? ??? ? ? ??? ??? ????, 
???? ?? ?? ?? , ?? ??? ??? ???, ??? ??? ?? ? ? ????? ?
?-???? ?
?-?? ????
? ???? ? ?? ? 
?????? ?? ???? -?? ? ????? ?? ???? ? ??
? ???? ??? ?
???? -?? ????
???? -??? ????? ?? ??? ? ???? ? ?? ?? 
??????? ?????? ?? ??? ????? ??? ????? ??? ???? ??? ? ? ?? ? ?? ?? ?? ‘????? ????? ’ ??? ?? 
‘????? ????? ??? ? ?? ??? ?’ ? ?? ?? ????? ?
Chapter 8.indd   85 7/9/2025   2:09:32 PM
???????? ?? – ?
???????
? ?????? ?
??? ??? ?? – ?
???????? ? ??? ??? ?
???????? ?? – ?
??????? ? ??? ???
? ?????? ? ?
??? ??? ?? – ??
? ? ??? ?? ???? ? ???????
? ???? ? ?? ??
???????? ?
???????? ?? – ????? ? ? ???, ?? ????
? ??? ? ???? ??????? ? ? ?? ?
???? ?? – ?????? ! ?? ? ?? ?? ???? ??? ?? ? ??????
? ??? ? 
???????
?? ??? ??????? ? ? ?? ??? ? ???
?
 ??????? 
???? ?? ? ?????? ??????? ???? ? ?? ? ? ?? ?
???????? ?? – ????
? ?? ?? ! ?? ??? ? ???? ?? ?? ? ?? ?? ? ???
?, ??? ?
??
? 
???? ?? ??
?
 ?? ??
? ??????
? ??????? ????? ? ??? ? ??????? ??? 
?? ????? ????? ??? ? ?? ??? ? ? ?? ????? ??? ??? ?? ? ??? ?
? ?? ?? ??? ??? ?? – (?????
? ??????? ?? ???? ???? ) ????? ????? ??? ? ?? ??? ? !
????? ?? – ??? ?? ??????? ????? ????? ??? ? ?? ??? ? ? ?? ??? ? ?? ?? 
?? ???? ? ?
???????? ?? – ?????????
? ????? ?? ????? ? ? ? ???? ? ?? ????? ? ???? ???? -
??
???? ?? ???? -?? ???? ????
? ??? ???
?
 ???? ???? ?? ?????
?
??? ? ? 
??? ?? ??? ??? ???? ??? ??? ?? ?? ?
? ?? ?? ??? ??? ?? – ??? ! ?????
? ?
?? ?? ?? ?? ?? ?? ? ?? ????
? ????
?
 ?? ? ?? ??? 
?? ?? ??????? ??? ?
???????? ?? – 
???? ?
? ? ??
? ???? ?- ??-?
??? ? ???? ??? ?? ? ?
????? ?? ????
?????
? ? ??? ?? ?????
? ??? ? ?
??? ?
??? ? ??
??? ?? ?? ??? ??? ??? ?? ??? ??? ?? ???? ?
???? ???? ?? ?? ??
? ? ?? ???? ?????? ? ?
Chapter 8.indd   86 7/9/2025   2:09:33 PM
  ???? ? ?? ???? ??????? ?? ?? ? ?? ?????? ?? ? ??? ?? ??????? 
? ? ?? – ??????????? ???, ????, ?? ? ?
??? ? , ???????, 
? ??????, ????????
?, ? ???
??? ? ??? ? ????? ????? ?? ???? ?? 
??? ?? ??
??? ? ? ????? ? ?? ??? ?
???????? ??? ?
?? ?????????? ? 
?????? ?? ? ?
? ?? ?? ??? ??? ?? – ???? ? ?? ??? !
???????? ?? – ?? ???? ?? ???? ????? ????? ??? ?? ???? ??? ??????? 
???? ?? ??? ????? ?? ?? ????? ? ? ?? ? ???? ??? ?? ? ? ???? 
??? ??????? ?? ??? ? ?????-?
???? ?? ?????????? ??
? ?????
??? 
?????
? ?? ?? ??-? ?? ????
? ?
???? ?? ??? ???? ?? ?? ?? ?? ? ? ???? ?
???? ?? – ???? ? ??? ? ?? ?? ?????
?
?? ??? ?????? ? ?
???????? ?? – ?
??? ? ???? ?? ? ? ??? ?-? ???? -?
??? -???? ??????? 
?????? ?? ???? ?? ???? ? ?
??? ???? ??? ? ? ?? ??? ?? ??????? ? 
????? ????? ?
??? -?? ??? ????? ?? ????? ?? ? ??? ?? ? ???? 
???? ?????
? ???? ? ?????? ?
?
 ?? ?????
?
?? ?? ???? ???? ? ? 
??? ?? ????? ? ???
?? ? ???? ?????????? ?????? ? ? ????-
????-????- ????-? ???? -???? ????? ???? ????????? ? ?? 
?? ?? ? ?? ? ?????? ? ?????? ?? ?? ????? ?????? ?? ??????? ??? 
?? ? ?? ???, ? ??? ??? ? ????? ?? ??
??????, ? ? ????- ?? ???
? ? 
?? ??? ??? ? ? ?? ?
? ?? ???? – ?????? ! ? ?? ?
? ?
??? ????? ??
? ??? ?? ??? ???? ????? ?
???????? ?? – ?? ? ? ?????? ??????? ????? ??? ??
? ??????
? ? ? ???? ? 
????? ??
??? ???? ? ??????????? ?????
? ???? ?? ?
??? ?????????? ????
? 
?? ?
???? ? ?????? ? ???? ? ? ??? ?? ??? 
?
??? ????? ??
? ???? ?
???? ???? ? ? ? ?? ?????
? ?
????? ?????? ? 
???? ???? ???? ????? ? ??? ???? ???? ?
Chapter 8.indd   87 7/9/2025   2:09:34 PM
88
??????    ??? ?
??? ? ???? – ?? ?? ??-? ?? ?????? ?????
? ??? ???? ???? ? ??? ???????? ?
? ??
? ??? – ?? ??? ! ???
? ?? ???? ?? ?? ??-? ?? ?????? ?????
? ??????? ?
? ?? ????? ??? ?? – (??? ??) ????? ? ! ??? ???? ?? ?? ?? ? ??
? ? ??? ? ? ??
???????? ?
???? ?? – ??? ??? ! ???? ? ?? ?????? ? ?? ?? ?? ???
? ??? ? ?
???????? ?? – ????? ? ???
? ?????? ? ??? ?? ??????? ?
? ?? ??? ?? ?? ????? ????? ?? ? ? ?? ? 
??? ??? ?
? ????? ?
?? ??? ??? ?? ?????? English
? ?? ??? ?? ? ??? ???? 
????
?? ???? ? ?? ??? ??? ?? ???? ??? ?? ?
Of our country 
?? ???? ?? ? ???????
? ?? ???? ? ?????? ??
Uniqueness 
????? ? ?? ??? ??? ??? ?? ? ?? ???? ??? Flows
?
?-?? ????? ? ?
?? ?? ??????? ?
??? ?? ? ??????? 
Land diversity 
???? ?? ?? ?? ?? ? ??? ?? ?? ???? 
Plateau 
???? ?? ???? ??? ????? ??? 
(You all)Know
??? ??? ? ?
?? ?????? ?? ?? ?
?? ?????? ?? ??
North-East 
corner 
?? ??
?? ? ?? ?? ?
?? ? ????? ?? ? ???
To know 
????? ?? ??? ???? ????? ?? 
From parts 
?????? ??????? ??
??
Combination
?? ? ?????? ??????? ???? ???? ???
? 
?? ? ?????????????? 
???? ???? 
?? ? ???? ?? ??? ?? ??? 
??? ???
Union 
Territories
??????? ??????? ????? ?? ?? ? ???????
Besides
??? ??? ?? ???? ???? ??? ????
Famous 
????? ?? ????? ? ???? ?? ? ???? ? ????? ?? ????? 
Symbolic 
???
? ?? ?????? ? ?
?
 ? ?? ? ?? ? ?? Chapter 8.indd   88 7/9/2025   2:09:35 PM
Page 5


????? ??????????? 
??????? ???????
?????? ????
??????????????, ????, ?? ? ?
??
?, ???????, ???????, ????? ???
?, ? ???
??? ??? ? 
???????? ?? ???? ?? ??????? ???? ???? ? ?
?? ?????????? ?? ???? ?? ? ??? ?? ??????? ????? ? 
?? ? ??
? ???? ???? ??? ?? ? ?, ????
? ??
???? ?? ???? -????????? -?????????? ?? ??? ?? 
??? ?????? ?
? ?? ? ?? ? ???
? ?????????
? ?????? ?? ????
? ?? ?????, ??
???????
? ???????, 
 
???? ???? -? ?????????
? ?? ???? ?
? ? ???? ? ??????? ????? ?? ? ?????? ? ???? ?
 
? ??? ? ?? ?????? ? ?
??? ???? ?? ??? ?? ??????? ?
??????????-?? ?? ? ?
? ?? ??? ?-???? ??? ?-
???? ??? ? ?? ???? ?? ? ????
? ????? -???????
?????? -??? ? ????? ? ?? ??? ? ? ??? ??? ????, 
???? ?? ?? ?? , ?? ??? ??? ???, ??? ??? ?? ? ? ????? ?
?-???? ?
?-?? ????
? ???? ? ?? ? 
?????? ?? ???? -?? ? ????? ?? ???? ? ??
? ???? ??? ?
???? -?? ????
???? -??? ????? ?? ??? ? ???? ? ?? ?? 
??????? ?????? ?? ??? ????? ??? ????? ??? ???? ??? ? ? ?? ? ?? ?? ?? ‘????? ????? ’ ??? ?? 
‘????? ????? ??? ? ?? ??? ?’ ? ?? ?? ????? ?
Chapter 8.indd   85 7/9/2025   2:09:32 PM
???????? ?? – ?
???????
? ?????? ?
??? ??? ?? – ?
???????? ? ??? ??? ?
???????? ?? – ?
??????? ? ??? ???
? ?????? ? ?
??? ??? ?? – ??
? ? ??? ?? ???? ? ???????
? ???? ? ?? ??
???????? ?
???????? ?? – ????? ? ? ???, ?? ????
? ??? ? ???? ??????? ? ? ?? ?
???? ?? – ?????? ! ?? ? ?? ?? ???? ??? ?? ? ??????
? ??? ? 
???????
?? ??? ??????? ? ? ?? ??? ? ???
?
 ??????? 
???? ?? ? ?????? ??????? ???? ? ?? ? ? ?? ?
???????? ?? – ????
? ?? ?? ! ?? ??? ? ???? ?? ?? ? ?? ?? ? ???
?, ??? ?
??
? 
???? ?? ??
?
 ?? ??
? ??????
? ??????? ????? ? ??? ? ??????? ??? 
?? ????? ????? ??? ? ?? ??? ? ? ?? ????? ??? ??? ?? ? ??? ?
? ?? ?? ??? ??? ?? – (?????
? ??????? ?? ???? ???? ) ????? ????? ??? ? ?? ??? ? !
????? ?? – ??? ?? ??????? ????? ????? ??? ? ?? ??? ? ? ?? ??? ? ?? ?? 
?? ???? ? ?
???????? ?? – ?????????
? ????? ?? ????? ? ? ? ???? ? ?? ????? ? ???? ???? -
??
???? ?? ???? -?? ???? ????
? ??? ???
?
 ???? ???? ?? ?????
?
??? ? ? 
??? ?? ??? ??? ???? ??? ??? ?? ?? ?
? ?? ?? ??? ??? ?? – ??? ! ?????
? ?
?? ?? ?? ?? ?? ?? ? ?? ????
? ????
?
 ?? ? ?? ??? 
?? ?? ??????? ??? ?
???????? ?? – 
???? ?
? ? ??
? ???? ?- ??-?
??? ? ???? ??? ?? ? ?
????? ?? ????
?????
? ? ??? ?? ?????
? ??? ? ?
??? ?
??? ? ??
??? ?? ?? ??? ??? ??? ?? ??? ??? ?? ???? ?
???? ???? ?? ?? ??
? ? ?? ???? ?????? ? ?
Chapter 8.indd   86 7/9/2025   2:09:33 PM
  ???? ? ?? ???? ??????? ?? ?? ? ?? ?????? ?? ? ??? ?? ??????? 
? ? ?? – ??????????? ???, ????, ?? ? ?
??? ? , ???????, 
? ??????, ????????
?, ? ???
??? ? ??? ? ????? ????? ?? ???? ?? 
??? ?? ??
??? ? ? ????? ? ?? ??? ?
???????? ??? ?
?? ?????????? ? 
?????? ?? ? ?
? ?? ?? ??? ??? ?? – ???? ? ?? ??? !
???????? ?? – ?? ???? ?? ???? ????? ????? ??? ?? ???? ??? ??????? 
???? ?? ??? ????? ?? ?? ????? ? ? ?? ? ???? ??? ?? ? ? ???? 
??? ??????? ?? ??? ? ?????-?
???? ?? ?????????? ??
? ?????
??? 
?????
? ?? ?? ??-? ?? ????
? ?
???? ?? ??? ???? ?? ?? ?? ?? ? ? ???? ?
???? ?? – ???? ? ??? ? ?? ?? ?????
?
?? ??? ?????? ? ?
???????? ?? – ?
??? ? ???? ?? ? ? ??? ?-? ???? -?
??? -???? ??????? 
?????? ?? ???? ?? ???? ? ?
??? ???? ??? ? ? ?? ??? ?? ??????? ? 
????? ????? ?
??? -?? ??? ????? ?? ????? ?? ? ??? ?? ? ???? 
???? ?????
? ???? ? ?????? ?
?
 ?? ?????
?
?? ?? ???? ???? ? ? 
??? ?? ????? ? ???
?? ? ???? ?????????? ?????? ? ? ????-
????-????- ????-? ???? -???? ????? ???? ????????? ? ?? 
?? ?? ? ?? ? ?????? ? ?????? ?? ?? ????? ?????? ?? ??????? ??? 
?? ? ?? ???, ? ??? ??? ? ????? ?? ??
??????, ? ? ????- ?? ???
? ? 
?? ??? ??? ? ? ?? ?
? ?? ???? – ?????? ! ? ?? ?
? ?
??? ????? ??
? ??? ?? ??? ???? ????? ?
???????? ?? – ?? ? ? ?????? ??????? ????? ??? ??
? ??????
? ? ? ???? ? 
????? ??
??? ???? ? ??????????? ?????
? ???? ?? ?
??? ?????????? ????
? 
?? ?
???? ? ?????? ? ???? ? ? ??? ?? ??? 
?
??? ????? ??
? ???? ?
???? ???? ? ? ? ?? ?????
? ?
????? ?????? ? 
???? ???? ???? ????? ? ??? ???? ???? ?
Chapter 8.indd   87 7/9/2025   2:09:34 PM
88
??????    ??? ?
??? ? ???? – ?? ?? ??-? ?? ?????? ?????
? ??? ???? ???? ? ??? ???????? ?
? ??
? ??? – ?? ??? ! ???
? ?? ???? ?? ?? ??-? ?? ?????? ?????
? ??????? ?
? ?? ????? ??? ?? – (??? ??) ????? ? ! ??? ???? ?? ?? ?? ? ??
? ? ??? ? ? ??
???????? ?
???? ?? – ??? ??? ! ???? ? ?? ?????? ? ?? ?? ?? ???
? ??? ? ?
???????? ?? – ????? ? ???
? ?????? ? ??? ?? ??????? ?
? ?? ??? ?? ?? ????? ????? ?? ? ? ?? ? 
??? ??? ?
? ????? ?
?? ??? ??? ?? ?????? English
? ?? ??? ?? ? ??? ???? 
????
?? ???? ? ?? ??? ??? ?? ???? ??? ?? ?
Of our country 
?? ???? ?? ? ???????
? ?? ???? ? ?????? ??
Uniqueness 
????? ? ?? ??? ??? ??? ?? ? ?? ???? ??? Flows
?
?-?? ????? ? ?
?? ?? ??????? ?
??? ?? ? ??????? 
Land diversity 
???? ?? ?? ?? ?? ? ??? ?? ?? ???? 
Plateau 
???? ?? ???? ??? ????? ??? 
(You all)Know
??? ??? ? ?
?? ?????? ?? ?? ?
?? ?????? ?? ??
North-East 
corner 
?? ??
?? ? ?? ?? ?
?? ? ????? ?? ? ???
To know 
????? ?? ??? ???? ????? ?? 
From parts 
?????? ??????? ??
??
Combination
?? ? ?????? ??????? ???? ???? ???
? 
?? ? ?????????????? 
???? ???? 
?? ? ???? ?? ??? ?? ??? 
??? ???
Union 
Territories
??????? ??????? ????? ?? ?? ? ???????
Besides
??? ??? ?? ???? ???? ??? ????
Famous 
????? ?? ????? ? ???? ?? ? ???? ? ????? ?? ????? 
Symbolic 
???
? ?? ?????? ? ?
?
 ? ?? ? ?? ? ?? Chapter 8.indd   88 7/9/2025   2:09:35 PM
?.  ????? ???????? ?? ?? ??????? ?????? ? 89
?? ??? ??? ?? ?????? English
? ?? ??? ?? ? ??? ???? 
????
??? ???
?
????? ???
?
?????? ?? ? ?? ???
Because of 
similarity
??? ??? ???? ??? ? ? ????? ?? ? ??? ??? ??
By the given 
name 
????? ?? ?????? ????? ??? ? 
?? ???? ?? 
????? ?? ?? ? ??? ??
By extent of area
?
???????? ??? ?
?? ?
??? ? ????? ? ? 
?? ??? ?
?? 
?
?? ??
? ???? ?? ? 
?? ?? ?? ??
In terms of 
virtues and glory
?????????? ? ?????? ?? ???? ??? Very significant
??? ????? ? ? ? ????? ?? ? ???
Independent 
??? ??????? ?? ??? ????? ?? ?? ??? ???? ???? 
??? ? ??
Captured / 
Autonomus 
?????? ?? ???? ?
?? ? ?? ? ??? ?? ?? ?????-
?????? 
?????? ?? ???? 
?
?????
?  ??
With rich natural 
resources 
?
??? ?? ??? ????? ?? ?
??? ?
??? ????? ?? ?
??? -?
??? ?? ? 
????
Like flower 
bouquet
??? ?? ????? ?????????? ? ????
?????? 
With attention 
??????? ?? ??? ???
????? ? ??? ???? 
Energetic 
? ??? ??? ? ????? ??? ???? ? ????? ??? ??? ?? ? 
??
???? ??
By the festive 
traditions 
?? ??
?????? ?? ??
?????? ???
??
Full of 
?? ???? ?? ?? ??? ?? ? ?? ? ??-
?? ?? ??? 
???? ?????
? ??
by own 
amusements and 
pastimes
?? ??? ??? ???? ? ???? ?? ?
??
Experts / Master
?
??? ????? ??? ? ?
?????????? ? ???? ?? ? ? ?????? ?? ? Of bamboo trees
??? ???????? ? ????????? ?? ? ??????? ?????? ?? Very attractive 
Chapter 8.indd   89 7/9/2025   2:09:35 PM
Read More
12 videos|104 docs|13 tests

FAQs on NCERT Textbook: पश्यत कोणमैशान्यं भारतस्य मनोहरम् - Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

1. भारतस्य मनोहरम् कस्य विषयं अस्ति ?
Ans. "पश्यत कोणमैशान्यं भारतस्य मनोहरम्" इत्यस्य शीर्षकस्य विषयः भारतस्य सांस्कृतिक, ऐतिहासिक, तथा प्राकृतिक सौंदर्यं विषये अस्ति। एषः पाठः भारतस्य विभिन्‍न स्थलों, त्यौहारों, परंपराओं, तथा ऐतिहासिक स्मारकों का वर्णन करता है, यत्र भारतस्य विविधता चैतन्यं प्रकटितम् अस्ति।
2. भारतस्य मनोहर स्थलेषु कः स्थलं महत्वपूर्णं अस्ति ?
Ans. भारतस्य मनोहर स्थलेषु ताजमहल, जयपुर, वाराणसी, केरला, तथा गोवा इत्यादयः प्रमुखं स्थलं अस्ति। एषां स्थलेषु ऐतिहासिक स्मारकानि, प्राकृतिक सौंदर्यं, तथा सांस्कृतिक धरोहरः उपलभ्यते, यः पर्यटकों हेतु आकर्षणं अस्ति।
3. भारतस्य सांस्कृतिक विविधता कस्य कारणं अस्ति ?
Ans. भारतस्य सांस्कृतिक विविधता विभिन्न जनजातियों, भाषाओं, धर्मों, तथा परंपराओं के कारण अस्ति। भारते २,०००-३,००० भाषाः, अनेक धर्माः, तथा विविध सांस्कृतिक परंपराः अस्ति, यः देशस्य समृद्धि च दर्शयति।
4. भारतस्य प्रमुख त्यौहाराणां विषये किं जानाति ?
Ans. भारतस्य प्रमुख त्यौहाराणां मध्ये दीपावली, होली, ईद, क्रिसमस, तथा गणेश चतुर्थी इत्यादयः प्रमुखः अस्ति। एते त्यौहाराः भारतीय संस्कृति एवं एकता का प्रतीकं अस्ति, यत्र लोग एकत्रित हो सर्वे मिलजुलकर उल्लासं मनयन्ति।
5. भारतस्य ऐतिहासिक स्मारकाणां संरक्षणं कस्य आवश्यकता अस्ति ?
Ans. भारतस्य ऐतिहासिक स्मारकाणां संरक्षणं आवश्यकं अस्ति, यतः एते स्मारकानि देशस्य इतिहासं, संस्कृति, तथा धरोहरं दर्शयन्ति। संरक्षणं द्वारा एषां स्मारकाणां स्थायित्वं च सुनिश्चितं क्रियते, तथा इत्यस्मिन मृदुता तथा पर्यटकों हेतु आकर्षणं वर्धितं भवति।
Related Searches

practice quizzes

,

NCERT Textbook: पश्यत कोणमैशान्यं भारतस्य मनोहरम् | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

,

study material

,

NCERT Textbook: पश्यत कोणमैशान्यं भारतस्य मनोहरम् | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

,

pdf

,

mock tests for examination

,

Viva Questions

,

Summary

,

video lectures

,

Sample Paper

,

Objective type Questions

,

Previous Year Questions with Solutions

,

shortcuts and tricks

,

Free

,

Exam

,

MCQs

,

ppt

,

Important questions

,

past year papers

,

NCERT Textbook: पश्यत कोणमैशान्यं भारतस्य मनोहरम् | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

,

Semester Notes

,

Extra Questions

;