Class 8 Exam  >  Class 8 Notes  >  Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT  >  NCERT Textbook: गीता सुगीता कर्तव्य

NCERT Textbook: गीता सुगीता कर्तव्य | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8 PDF Download

Download, print and study this document offline
Please wait while the PDF view is loading
 Page 1


???? ?????? ?????? ?
?????? ????
?
? ???????? ?? ????? ?? ??-??? ??? -???????? ? ?? ???? ? ? ?? ???? ???? ?????? ? ? ?? ???? ?? ? 
?? ??? ?? ? ?? ? ? ?? ????? ? ? ????? ?? ?? ? ?? ????? ?? ?? ?? ????? ?? ?? -
???? ?
????? ? ? ???? ? ? ? ??? ??? ??????? ? ??? ???? ?
? ?  ???
?  ???????? ?  ?
??? ????? ?? ???? ? ??? ?
 ??
? ??
???? ?? ???? ? ? ? ?? ? ?? ????? ? – “?? ?? ! ? ?? ?? ?? ? ??
? ?? ?? ?? ?? ? ? ????? ?”
?? ?? – ?
??? ! ?? ???? ? ? ????? ?
?? ?? ?
? ???????? ?? ?? ??? ? ?
? ?????????
? ?? ?? ??? ?? ? ? ???? 
???? ? ? ? ??? ? ? ?
??? ?? ?? ???????? ? ???
?
?? ??
????? ?
??? ? ? ?
??? ? ???? ?? ?? ? ??? ????? ? 
????? ? ??? ?
??? ? ???? ??? ? ??
????
? ? ? ????????? ? ??? ? ?? ??? ??? ? ? ????? ? ?? ?? ??? ???? ?? 
???????????? ?? ?? ? ??? ? ? ?? ????? ? ?? ???
????? ??? ????? ????? ?
Chapter 5.indd   49 7/9/2025   2:07:09 PM
Page 2


???? ?????? ?????? ?
?????? ????
?
? ???????? ?? ????? ?? ??-??? ??? -???????? ? ?? ???? ? ? ?? ???? ???? ?????? ? ? ?? ???? ?? ? 
?? ??? ?? ? ?? ? ? ?? ????? ? ? ????? ?? ?? ? ?? ????? ?? ?? ?? ????? ?? ?? -
???? ?
????? ? ? ???? ? ? ? ??? ??? ??????? ? ??? ???? ?
? ?  ???
?  ???????? ?  ?
??? ????? ?? ???? ? ??? ?
 ??
? ??
???? ?? ???? ? ? ? ?? ? ?? ????? ? – “?? ?? ! ? ?? ?? ?? ? ??
? ?? ?? ?? ?? ? ? ????? ?”
?? ?? – ?
??? ! ?? ???? ? ? ????? ?
?? ?? ?
? ???????? ?? ?? ??? ? ?
? ?????????
? ?? ?? ??? ?? ? ? ???? 
???? ? ? ? ??? ? ? ?
??? ?? ?? ???????? ? ???
?
?? ??
????? ?
??? ? ? ?
??? ? ???? ?? ?? ? ??? ????? ? 
????? ? ??? ?
??? ? ???? ??? ? ??
????
? ? ? ????????? ? ??? ? ?? ??? ??? ? ? ????? ? ?? ?? ??? ???? ?? 
???????????? ?? ?? ? ??? ? ? ?? ????? ? ?? ???
????? ??? ????? ????? ?
Chapter 5.indd   49 7/9/2025   2:07:09 PM
50
??????    ??? ?
?
? ?? ? ????
?? ??? ? ??? ?? ?
?? ??
? ? ???? ????? ?
??????? ? ????? ?? ?? ????? ?
???????? ? ? ? ? ? ?
????????? ??? ?? ??? ??? ?? ??? ????? ???? ????? ?? ?
?? ??????
????
? ?
?? ????? ?? ?
?? ?????? ?????? ??? ? ? ?
???? ???? – ?
? ?? ???
?  ??
????? ? ????  ?? ?? ???
?  ?? ??? ? ???  ? ?? ?- ???-??-?? ??? ?  ??? ? ???? ?  
?
??? ?  ???? ?? ?
?????? – ?
? ?? ???
? ??
????? ? ???? ?? ?? ???
? ?? ??? ? ??? ? ?? ?- ???-??-?? ??? ? ?
??? ? ??? ? ???? ? 
(??? ) ???? ?? ?
?? ???? ???? – ?? ??
???? ??? ?? ? ???
? ??? ???
? ? ??
??? ?? ? ?? ?? ???? ????? ?? ??? ?? ?? ??? 
(???????? ??) ?? ?? ? ?? ????? , ???? ?? ?, ???, ?? ??? ?, ?????? ????? ?
???? ?? ?? ? ?? ? 
??? ?? ?
????? ??? ? ?? ?? ? ?? ?? ?
???? ???? – ?? ??? ?? ?  ?? ??  ?? ??? ??  ?? ??? ??? ?  ?? ????? ?????  ? ? ??????
???? ?  ?
???? ????  
?
???? ????? ?  ??? ???? ?
?????? – ?? ??? ?? ? ?? ??? ?? ?? ?? ? ?? ??? ??? ? ?? ????? ????? (?? ?? ) ? ?? ??????
???? ? 
?
???? ???? (?? ?? ) ? ?
???? ????? ? (???) ??? ???? ?
?? ???? ???? – ????? ? ??? ?? ??? ? ?? ?? ??? ?? ??? ?? ? ??? ? ???? ?? ? ???? ?? ? ??? ? ????? ? 
???? ?
? ?? ????? ? ??
? ????
? ?? ??? ???? ?? ? ??? ?????? ??? ?? ??? ?? ? ??????
? 
?? ?????? ? ??? ???? ?? ? ?????? ?? ?? ??? ??
????? ?? ??? ? ?????? ?? ? ?? ?? ?? ?? ? 
?? ?? ??? ????? ? ?
????? ?? ??? ? ?
?????? ????? ? ?? ? ??
???? ?? ???
? ?? ?????? ?
???? ?? – ? ???? ?? ?? ?? ?? ? ? ????? ????? ?? ???? ? 
?? ?? – ??? ???? ? ??? ?? ? ? ?? ????? ?? ???? ? ?? ???? ??? ??? ? ???? ?? ? ? ?? ?? 
???????? ??? ? ???? ?? ? ?? ????????? ?? ??? ???????? ?? ?? ? ?? ????? ??? ????? ??
????? ?? ??? ? ???? ? ? 
????? ??
? ???????????? ?? ????? ?? ????? ?? ???? ? ????? ? ??
? ?? ???? ? ???? ??? ?????? ? ?? ?
Chapter 5.indd   50 7/9/2025   2:07:11 PM
Page 3


???? ?????? ?????? ?
?????? ????
?
? ???????? ?? ????? ?? ??-??? ??? -???????? ? ?? ???? ? ? ?? ???? ???? ?????? ? ? ?? ???? ?? ? 
?? ??? ?? ? ?? ? ? ?? ????? ? ? ????? ?? ?? ? ?? ????? ?? ?? ?? ????? ?? ?? -
???? ?
????? ? ? ???? ? ? ? ??? ??? ??????? ? ??? ???? ?
? ?  ???
?  ???????? ?  ?
??? ????? ?? ???? ? ??? ?
 ??
? ??
???? ?? ???? ? ? ? ?? ? ?? ????? ? – “?? ?? ! ? ?? ?? ?? ? ??
? ?? ?? ?? ?? ? ? ????? ?”
?? ?? – ?
??? ! ?? ???? ? ? ????? ?
?? ?? ?
? ???????? ?? ?? ??? ? ?
? ?????????
? ?? ?? ??? ?? ? ? ???? 
???? ? ? ? ??? ? ? ?
??? ?? ?? ???????? ? ???
?
?? ??
????? ?
??? ? ? ?
??? ? ???? ?? ?? ? ??? ????? ? 
????? ? ??? ?
??? ? ???? ??? ? ??
????
? ? ? ????????? ? ??? ? ?? ??? ??? ? ? ????? ? ?? ?? ??? ???? ?? 
???????????? ?? ?? ? ??? ? ? ?? ????? ? ?? ???
????? ??? ????? ????? ?
Chapter 5.indd   49 7/9/2025   2:07:09 PM
50
??????    ??? ?
?
? ?? ? ????
?? ??? ? ??? ?? ?
?? ??
? ? ???? ????? ?
??????? ? ????? ?? ?? ????? ?
???????? ? ? ? ? ? ?
????????? ??? ?? ??? ??? ?? ??? ????? ???? ????? ?? ?
?? ??????
????
? ?
?? ????? ?? ?
?? ?????? ?????? ??? ? ? ?
???? ???? – ?
? ?? ???
?  ??
????? ? ????  ?? ?? ???
?  ?? ??? ? ???  ? ?? ?- ???-??-?? ??? ?  ??? ? ???? ?  
?
??? ?  ???? ?? ?
?????? – ?
? ?? ???
? ??
????? ? ???? ?? ?? ???
? ?? ??? ? ??? ? ?? ?- ???-??-?? ??? ? ?
??? ? ??? ? ???? ? 
(??? ) ???? ?? ?
?? ???? ???? – ?? ??
???? ??? ?? ? ???
? ??? ???
? ? ??
??? ?? ? ?? ?? ???? ????? ?? ??? ?? ?? ??? 
(???????? ??) ?? ?? ? ?? ????? , ???? ?? ?, ???, ?? ??? ?, ?????? ????? ?
???? ?? ?? ? ?? ? 
??? ?? ?
????? ??? ? ?? ?? ? ?? ?? ?
???? ???? – ?? ??? ?? ?  ?? ??  ?? ??? ??  ?? ??? ??? ?  ?? ????? ?????  ? ? ??????
???? ?  ?
???? ????  
?
???? ????? ?  ??? ???? ?
?????? – ?? ??? ?? ? ?? ??? ?? ?? ?? ? ?? ??? ??? ? ?? ????? ????? (?? ?? ) ? ?? ??????
???? ? 
?
???? ???? (?? ?? ) ? ?
???? ????? ? (???) ??? ???? ?
?? ???? ???? – ????? ? ??? ?? ??? ? ?? ?? ??? ?? ??? ?? ? ??? ? ???? ?? ? ???? ?? ? ??? ? ????? ? 
???? ?
? ?? ????? ? ??
? ????
? ?? ??? ???? ?? ? ??? ?????? ??? ?? ??? ?? ? ??????
? 
?? ?????? ? ??? ???? ?? ? ?????? ?? ?? ??? ??
????? ?? ??? ? ?????? ?? ? ?? ?? ?? ?? ? 
?? ?? ??? ????? ? ?
????? ?? ??? ? ?
?????? ????? ? ?? ? ??
???? ?? ???
? ?? ?????? ?
???? ?? – ? ???? ?? ?? ?? ?? ? ? ????? ????? ?? ???? ? 
?? ?? – ??? ???? ? ??? ?? ? ? ?? ????? ?? ???? ? ?? ???? ??? ??? ? ???? ?? ? ? ?? ?? 
???????? ??? ? ???? ?? ? ?? ????????? ?? ??? ???????? ?? ?? ? ?? ????? ??? ????? ??
????? ?? ??? ? ???? ? ? 
????? ??
? ???????????? ?? ????? ?? ????? ?? ???? ? ????? ? ??
? ?? ???? ? ???? ??? ?????? ? ?? ?
Chapter 5.indd   50 7/9/2025   2:07:11 PM
?.  ???? ?
????? ??????? 51
? ? ?? ? ?? ??? ?? ????? ?? ?????? ?? ?? ?? ? ?
?????? ???? ? ? ?? ??
? ?? ????? ? ?? ??????? ?? ? ? ?
???? ???? – ??
?
  ?????  ???? ??? ???  ??? ?? ?? ???  ???? ???  ??? ???? ????  ? ??  ?? ??? ?  
 
?? ??? ??  ??? ? ??? ???? ?
?????? – ??
?
 ???? ??? ??? ???? ??? ??? ?? ?? ??? ????? , ? ?? ??? ? ??? ???? ?? ??? ?? ?? ??? ? 
??? ???? ???? ?
?? ???? ???? – ????? ? ????? ? ??? ??
????? ? ?? ??? ?? – ??? ??
???? ! ???? ? ?
???? ?? ? ?? ?
? 
?? ?? ??? ? ???? ??
? ?? ????
?? ?? ???? ? ? ???
? ? ???? ? ?? ? ?? ?? ???? ???
?? ?? ?
???? ?
???? ???? ??
? 
? ???
? ? ??? ? ?? ?? ?? ?
???? ??? ?? ?? ??
? ?? ?????? ? ??? ? ?? ?? ???? ?? ???
? ?? ??? ?? ? ?? ?? 
??? ? ???? ??? ?? ?? ??? ?
Chapter 5.indd   51 7/9/2025   2:07:13 PM
Page 4


???? ?????? ?????? ?
?????? ????
?
? ???????? ?? ????? ?? ??-??? ??? -???????? ? ?? ???? ? ? ?? ???? ???? ?????? ? ? ?? ???? ?? ? 
?? ??? ?? ? ?? ? ? ?? ????? ? ? ????? ?? ?? ? ?? ????? ?? ?? ?? ????? ?? ?? -
???? ?
????? ? ? ???? ? ? ? ??? ??? ??????? ? ??? ???? ?
? ?  ???
?  ???????? ?  ?
??? ????? ?? ???? ? ??? ?
 ??
? ??
???? ?? ???? ? ? ? ?? ? ?? ????? ? – “?? ?? ! ? ?? ?? ?? ? ??
? ?? ?? ?? ?? ? ? ????? ?”
?? ?? – ?
??? ! ?? ???? ? ? ????? ?
?? ?? ?
? ???????? ?? ?? ??? ? ?
? ?????????
? ?? ?? ??? ?? ? ? ???? 
???? ? ? ? ??? ? ? ?
??? ?? ?? ???????? ? ???
?
?? ??
????? ?
??? ? ? ?
??? ? ???? ?? ?? ? ??? ????? ? 
????? ? ??? ?
??? ? ???? ??? ? ??
????
? ? ? ????????? ? ??? ? ?? ??? ??? ? ? ????? ? ?? ?? ??? ???? ?? 
???????????? ?? ?? ? ??? ? ? ?? ????? ? ?? ???
????? ??? ????? ????? ?
Chapter 5.indd   49 7/9/2025   2:07:09 PM
50
??????    ??? ?
?
? ?? ? ????
?? ??? ? ??? ?? ?
?? ??
? ? ???? ????? ?
??????? ? ????? ?? ?? ????? ?
???????? ? ? ? ? ? ?
????????? ??? ?? ??? ??? ?? ??? ????? ???? ????? ?? ?
?? ??????
????
? ?
?? ????? ?? ?
?? ?????? ?????? ??? ? ? ?
???? ???? – ?
? ?? ???
?  ??
????? ? ????  ?? ?? ???
?  ?? ??? ? ???  ? ?? ?- ???-??-?? ??? ?  ??? ? ???? ?  
?
??? ?  ???? ?? ?
?????? – ?
? ?? ???
? ??
????? ? ???? ?? ?? ???
? ?? ??? ? ??? ? ?? ?- ???-??-?? ??? ? ?
??? ? ??? ? ???? ? 
(??? ) ???? ?? ?
?? ???? ???? – ?? ??
???? ??? ?? ? ???
? ??? ???
? ? ??
??? ?? ? ?? ?? ???? ????? ?? ??? ?? ?? ??? 
(???????? ??) ?? ?? ? ?? ????? , ???? ?? ?, ???, ?? ??? ?, ?????? ????? ?
???? ?? ?? ? ?? ? 
??? ?? ?
????? ??? ? ?? ?? ? ?? ?? ?
???? ???? – ?? ??? ?? ?  ?? ??  ?? ??? ??  ?? ??? ??? ?  ?? ????? ?????  ? ? ??????
???? ?  ?
???? ????  
?
???? ????? ?  ??? ???? ?
?????? – ?? ??? ?? ? ?? ??? ?? ?? ?? ? ?? ??? ??? ? ?? ????? ????? (?? ?? ) ? ?? ??????
???? ? 
?
???? ???? (?? ?? ) ? ?
???? ????? ? (???) ??? ???? ?
?? ???? ???? – ????? ? ??? ?? ??? ? ?? ?? ??? ?? ??? ?? ? ??? ? ???? ?? ? ???? ?? ? ??? ? ????? ? 
???? ?
? ?? ????? ? ??
? ????
? ?? ??? ???? ?? ? ??? ?????? ??? ?? ??? ?? ? ??????
? 
?? ?????? ? ??? ???? ?? ? ?????? ?? ?? ??? ??
????? ?? ??? ? ?????? ?? ? ?? ?? ?? ?? ? 
?? ?? ??? ????? ? ?
????? ?? ??? ? ?
?????? ????? ? ?? ? ??
???? ?? ???
? ?? ?????? ?
???? ?? – ? ???? ?? ?? ?? ?? ? ? ????? ????? ?? ???? ? 
?? ?? – ??? ???? ? ??? ?? ? ? ?? ????? ?? ???? ? ?? ???? ??? ??? ? ???? ?? ? ? ?? ?? 
???????? ??? ? ???? ?? ? ?? ????????? ?? ??? ???????? ?? ?? ? ?? ????? ??? ????? ??
????? ?? ??? ? ???? ? ? 
????? ??
? ???????????? ?? ????? ?? ????? ?? ???? ? ????? ? ??
? ?? ???? ? ???? ??? ?????? ? ?? ?
Chapter 5.indd   50 7/9/2025   2:07:11 PM
?.  ???? ?
????? ??????? 51
? ? ?? ? ?? ??? ?? ????? ?? ?????? ?? ?? ?? ? ?
?????? ???? ? ? ?? ??
? ?? ????? ? ?? ??????? ?? ? ? ?
???? ???? – ??
?
  ?????  ???? ??? ???  ??? ?? ?? ???  ???? ???  ??? ???? ????  ? ??  ?? ??? ?  
 
?? ??? ??  ??? ? ??? ???? ?
?????? – ??
?
 ???? ??? ??? ???? ??? ??? ?? ?? ??? ????? , ? ?? ??? ? ??? ???? ?? ??? ?? ?? ??? ? 
??? ???? ???? ?
?? ???? ???? – ????? ? ????? ? ??? ??
????? ? ?? ??? ?? – ??? ??
???? ! ???? ? ?
???? ?? ? ?? ?
? 
?? ?? ??? ? ???? ??
? ?? ????
?? ?? ???? ? ? ???
? ? ???? ? ?? ? ?? ?? ???? ???
?? ?? ?
???? ?
???? ???? ??
? 
? ???
? ? ??? ? ?? ?? ?? ?
???? ??? ?? ?? ??
? ?? ?????? ? ??? ? ?? ?? ???? ?? ???
? ?? ??? ?? ? ?? ?? 
??? ? ???? ??? ?? ?? ??? ?
Chapter 5.indd   51 7/9/2025   2:07:13 PM
52
??????    ??? ?
??? ???? ???????? ?? ??
? ?? ???? ?
?? ? ??? ?? ??? ?
?? ??
? ?? ??? ?? ???
? ?? ???? ? ??????? ?? ??? ? ? ?
???? ?? ? ? ? ???
?????
? ? ? ?? ?? ???? ? ? ? ?
????? ? ?? ????? ? ??? ?? ???
? ?? ??
?? ?? ????? ? ? ?
???? ???? – ?? ?? ???? ?  ??? ??  ?? ??? ?  ?? ?? ?  ?? ??? ????????  ?? ??? ?  ?? ???  ? ??? ?  
?? ??? ? ?  ????? ???  ???? ???? ?? ?
?????? – ?? ??? ???????? ?? ?? ? ?? ?? ???? ? (??
????) ?? ??
? ??? ?? ? ??? ?? ??
? ?? ??? (?? ?) 
????? ??? ? ??
? ?? ??? ? ? ???? ???? ?? ?
?? ???? ???? – ?? ?? ?? ??
?? ??
???? ?????? ??
? ?? ????
?? ??? ???
? ?? ???? ? ? ???? ? ???? ?? ??
???? 
??????? ?? ?? ?? ?? ?? ???? ? ? ?? ? ??
???? ?????? ??
? ?? ?????? ? ?????
? ????
? ?? ??
? ?? ??? ?? ? 
?
????? ? ?? ?? ?? ??? ? ? ? ??? ?
? ?? ?????? ?
???? ???? – ??? ????  ????? ?
?????
?  ? ??? ?  ??? ? ?  ??  ??  ??? ????  ??? ?? ? ?? ??  
?? ??
? ?? ?? ???  ?? ? ?? ?
?????? – (??) ????? ?
?????? ? ??? ???? ? ??? ? ?? ??? ? ? ?? ??? ???? ??? ?? ? ?? ?? 
?? ??
? ?? ?? ??? ?? ? ?? (???? , ?? ? ?? ?? ??? ?? ?? ?? ?)
?? ???? ???? – ??? ??
???? ! ?? ?? ???? ? ??? ??? ?? ?????? ?? ? ?? ?? ? ?? ??????????? 
?? ?? ? ?? ??? ??
? ?? ? ?? ???? ????
??? ????
?? ?? ?? ?? ? ?? ??? ???? ??, ???? ?? ??? ??? ??, 
?? ???
? ?? ???
? ?? ?????
??? ?? ??? ?? ?? ?? ?? ?? ?????? ?
????? ????? ?? ???
? ??? ?? 
? ??? ?? ?? ?
Chapter 5.indd   52 7/9/2025   2:07:13 PM
Page 5


???? ?????? ?????? ?
?????? ????
?
? ???????? ?? ????? ?? ??-??? ??? -???????? ? ?? ???? ? ? ?? ???? ???? ?????? ? ? ?? ???? ?? ? 
?? ??? ?? ? ?? ? ? ?? ????? ? ? ????? ?? ?? ? ?? ????? ?? ?? ?? ????? ?? ?? -
???? ?
????? ? ? ???? ? ? ? ??? ??? ??????? ? ??? ???? ?
? ?  ???
?  ???????? ?  ?
??? ????? ?? ???? ? ??? ?
 ??
? ??
???? ?? ???? ? ? ? ?? ? ?? ????? ? – “?? ?? ! ? ?? ?? ?? ? ??
? ?? ?? ?? ?? ? ? ????? ?”
?? ?? – ?
??? ! ?? ???? ? ? ????? ?
?? ?? ?
? ???????? ?? ?? ??? ? ?
? ?????????
? ?? ?? ??? ?? ? ? ???? 
???? ? ? ? ??? ? ? ?
??? ?? ?? ???????? ? ???
?
?? ??
????? ?
??? ? ? ?
??? ? ???? ?? ?? ? ??? ????? ? 
????? ? ??? ?
??? ? ???? ??? ? ??
????
? ? ? ????????? ? ??? ? ?? ??? ??? ? ? ????? ? ?? ?? ??? ???? ?? 
???????????? ?? ?? ? ??? ? ? ?? ????? ? ?? ???
????? ??? ????? ????? ?
Chapter 5.indd   49 7/9/2025   2:07:09 PM
50
??????    ??? ?
?
? ?? ? ????
?? ??? ? ??? ?? ?
?? ??
? ? ???? ????? ?
??????? ? ????? ?? ?? ????? ?
???????? ? ? ? ? ? ?
????????? ??? ?? ??? ??? ?? ??? ????? ???? ????? ?? ?
?? ??????
????
? ?
?? ????? ?? ?
?? ?????? ?????? ??? ? ? ?
???? ???? – ?
? ?? ???
?  ??
????? ? ????  ?? ?? ???
?  ?? ??? ? ???  ? ?? ?- ???-??-?? ??? ?  ??? ? ???? ?  
?
??? ?  ???? ?? ?
?????? – ?
? ?? ???
? ??
????? ? ???? ?? ?? ???
? ?? ??? ? ??? ? ?? ?- ???-??-?? ??? ? ?
??? ? ??? ? ???? ? 
(??? ) ???? ?? ?
?? ???? ???? – ?? ??
???? ??? ?? ? ???
? ??? ???
? ? ??
??? ?? ? ?? ?? ???? ????? ?? ??? ?? ?? ??? 
(???????? ??) ?? ?? ? ?? ????? , ???? ?? ?, ???, ?? ??? ?, ?????? ????? ?
???? ?? ?? ? ?? ? 
??? ?? ?
????? ??? ? ?? ?? ? ?? ?? ?
???? ???? – ?? ??? ?? ?  ?? ??  ?? ??? ??  ?? ??? ??? ?  ?? ????? ?????  ? ? ??????
???? ?  ?
???? ????  
?
???? ????? ?  ??? ???? ?
?????? – ?? ??? ?? ? ?? ??? ?? ?? ?? ? ?? ??? ??? ? ?? ????? ????? (?? ?? ) ? ?? ??????
???? ? 
?
???? ???? (?? ?? ) ? ?
???? ????? ? (???) ??? ???? ?
?? ???? ???? – ????? ? ??? ?? ??? ? ?? ?? ??? ?? ??? ?? ? ??? ? ???? ?? ? ???? ?? ? ??? ? ????? ? 
???? ?
? ?? ????? ? ??
? ????
? ?? ??? ???? ?? ? ??? ?????? ??? ?? ??? ?? ? ??????
? 
?? ?????? ? ??? ???? ?? ? ?????? ?? ?? ??? ??
????? ?? ??? ? ?????? ?? ? ?? ?? ?? ?? ? 
?? ?? ??? ????? ? ?
????? ?? ??? ? ?
?????? ????? ? ?? ? ??
???? ?? ???
? ?? ?????? ?
???? ?? – ? ???? ?? ?? ?? ?? ? ? ????? ????? ?? ???? ? 
?? ?? – ??? ???? ? ??? ?? ? ? ?? ????? ?? ???? ? ?? ???? ??? ??? ? ???? ?? ? ? ?? ?? 
???????? ??? ? ???? ?? ? ?? ????????? ?? ??? ???????? ?? ?? ? ?? ????? ??? ????? ??
????? ?? ??? ? ???? ? ? 
????? ??
? ???????????? ?? ????? ?? ????? ?? ???? ? ????? ? ??
? ?? ???? ? ???? ??? ?????? ? ?? ?
Chapter 5.indd   50 7/9/2025   2:07:11 PM
?.  ???? ?
????? ??????? 51
? ? ?? ? ?? ??? ?? ????? ?? ?????? ?? ?? ?? ? ?
?????? ???? ? ? ?? ??
? ?? ????? ? ?? ??????? ?? ? ? ?
???? ???? – ??
?
  ?????  ???? ??? ???  ??? ?? ?? ???  ???? ???  ??? ???? ????  ? ??  ?? ??? ?  
 
?? ??? ??  ??? ? ??? ???? ?
?????? – ??
?
 ???? ??? ??? ???? ??? ??? ?? ?? ??? ????? , ? ?? ??? ? ??? ???? ?? ??? ?? ?? ??? ? 
??? ???? ???? ?
?? ???? ???? – ????? ? ????? ? ??? ??
????? ? ?? ??? ?? – ??? ??
???? ! ???? ? ?
???? ?? ? ?? ?
? 
?? ?? ??? ? ???? ??
? ?? ????
?? ?? ???? ? ? ???
? ? ???? ? ?? ? ?? ?? ???? ???
?? ?? ?
???? ?
???? ???? ??
? 
? ???
? ? ??? ? ?? ?? ?? ?
???? ??? ?? ?? ??
? ?? ?????? ? ??? ? ?? ?? ???? ?? ???
? ?? ??? ?? ? ?? ?? 
??? ? ???? ??? ?? ?? ??? ?
Chapter 5.indd   51 7/9/2025   2:07:13 PM
52
??????    ??? ?
??? ???? ???????? ?? ??
? ?? ???? ?
?? ? ??? ?? ??? ?
?? ??
? ?? ??? ?? ???
? ?? ???? ? ??????? ?? ??? ? ? ?
???? ?? ? ? ? ???
?????
? ? ? ?? ?? ???? ? ? ? ?
????? ? ?? ????? ? ??? ?? ???
? ?? ??
?? ?? ????? ? ? ?
???? ???? – ?? ?? ???? ?  ??? ??  ?? ??? ?  ?? ?? ?  ?? ??? ????????  ?? ??? ?  ?? ???  ? ??? ?  
?? ??? ? ?  ????? ???  ???? ???? ?? ?
?????? – ?? ??? ???????? ?? ?? ? ?? ?? ???? ? (??
????) ?? ??
? ??? ?? ? ??? ?? ??
? ?? ??? (?? ?) 
????? ??? ? ??
? ?? ??? ? ? ???? ???? ?? ?
?? ???? ???? – ?? ?? ?? ??
?? ??
???? ?????? ??
? ?? ????
?? ??? ???
? ?? ???? ? ? ???? ? ???? ?? ??
???? 
??????? ?? ?? ?? ?? ?? ???? ? ? ?? ? ??
???? ?????? ??
? ?? ?????? ? ?????
? ????
? ?? ??
? ?? ??? ?? ? 
?
????? ? ?? ?? ?? ??? ? ? ? ??? ?
? ?? ?????? ?
???? ???? – ??? ????  ????? ?
?????
?  ? ??? ?  ??? ? ?  ??  ??  ??? ????  ??? ?? ? ?? ??  
?? ??
? ?? ?? ???  ?? ? ?? ?
?????? – (??) ????? ?
?????? ? ??? ???? ? ??? ? ?? ??? ? ? ?? ??? ???? ??? ?? ? ?? ?? 
?? ??
? ?? ?? ??? ?? ? ?? (???? , ?? ? ?? ?? ??? ?? ?? ?? ?)
?? ???? ???? – ??? ??
???? ! ?? ?? ???? ? ??? ??? ?? ?????? ?? ? ?? ?? ? ?? ??????????? 
?? ?? ? ?? ??? ??
? ?? ? ?? ???? ????
??? ????
?? ?? ?? ?? ? ?? ??? ???? ??, ???? ?? ??? ??? ??, 
?? ???
? ?? ???
? ?? ?????
??? ?? ??? ?? ?? ?? ?? ?? ?????? ?
????? ????? ?? ???
? ??? ?? 
? ??? ?? ?? ?
Chapter 5.indd   52 7/9/2025   2:07:13 PM
?.  ???? ?
????? ??????? 53
?? ?
??? ?? ???
? ??? ?? ? ??? ?? ??? ????? ??? ?
?? ??? ????? ?? ?
?? ?? ? ?? ?????? ?? ? ? ? ??????? ? ? ?
? ??? ????? ????? ???? ? ?? ???? ??? ???? ????? ? ??? ?
??? ??? ? ??? ????? ?? ??
????? ?? ??? ? ? ? ? ??????? ? ? ?
???? ???? – ???? ? ?  ?  ? ????? ??  ????  ????? ?  ?  ? ????? ??  ??  ??  ?? ??-?? ??? -??- 
??? ?????  ?
????  ??  ?? ?  ??  ? ??  ??? ?? ?
?????? – ???? ? ? ???? ? ? ????? ??, ?? ?? ????? ? ? ? ????? ??, ?? ?? ?? ??-?? ??? -??-
??? ????? ?
???? ?? ? ? ?? ??? ?? (?? ?? ) ?
?? ???? ???? – ??? ??
???? ! ???? ? ? ??
????? ? ???? ? ??
???? ?? ???? ?? ? ???? ?? ? ?? ?? ? 
???? ??
???? ?????? ? ? ???? ? ?? ??? ?? ?? ? ???? ?? ? ?? ?? ? ???? ? ? ??? , ???????, ? ?? ???, 
??? ?? ?? ?? ????? ?? ?? ? ?? ? ?? ?? ?? ? ??? ?? ? ??? ?? ?? ?
???? ???? – ?? ??
???  ?? ??? ?  ??? ??  ???? ??  ??? ?? ?????  ? ??  ????? ?????
?????  ??  
???? ???  ?? ?  ? ??  ??? ?? ?
?????? – ?? ??? ?? ?? ??
? ?? ??
??? ???? ?? ??? ?? ????? ? ?? (?? ) ????? ?????
????? 
(?? ?? ) ?? ? ???? ??? ? ?? ??? ?? (?? ?? ) ?
?? ???? ???? – ??? ?? ? ?? ! ?? ??? ???
? ?? ??
??? ?? ?? ? ??? ??? ? ?? ???? ?? ?
??? ?????? ? 
???? ? ??? ??
??? ? ?? ?? ? ?? ??? ? ?????? ?? ?? ???? ?? ?? ??? ?? ?? ?? ? ?? ?? ?
??
?
??? 
? ?? ????? ??? ?? ???
? ?????? ? ???? ? ???? ??? ?
????
? ?? ???? ??? ?? ? ??? ??? ? ?? ? ??
???? ?? 
?? ?? ? ??? ???? ? ??? ?? ?? ?
Chapter 5.indd   53 7/9/2025   2:07:13 PM
Read More
62 docs

FAQs on NCERT Textbook: गीता सुगीता कर्तव्य - Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

1. गीता सुगीता कर्तव्य का मुख्य संदेश क्या है?
Ans. गीता सुगीता कर्तव्य का मुख्य संदेश यह है कि व्यक्ति को अपने कर्तव्यों का पालन करना चाहिए और जीवन में अपने धर्म का अनुसरण करना चाहिए। यह पाठ हमें सिखाता है कि अपने कर्तव्यों का निर्वहन करते समय हमें अपने कार्य के प्रति समर्पित रहना चाहिए, चाहे परिस्थितियाँ कैसी भी हों।
2. गीता सुगीता कर्तव्य में आत्म-विश्वास का महत्व क्या है?
Ans. आत्म-विश्वास का महत्व गीता सुगीता कर्तव्य में बहुत बड़ा है। आत्म-विश्वास व्यक्ति को अपने निर्णयों में दृढ़ता और स्थिरता प्रदान करता है। यह व्यक्ति को कठिनाइयों का सामना करने और अपने कर्तव्यों को निभाने के लिए प्रेरित करता है, जिससे वह अपने लक्ष्यों को हासिल कर सकता है।
3. गीता सुगीता कर्तव्य में कर्तव्य और अधिकार के बीच का संबंध कैसे बताया गया है?
Ans. गीता सुगीता कर्तव्य में कर्तव्य और अधिकार के बीच का संबंध इस प्रकार बताया गया है कि व्यक्ति को अपने कर्तव्यों का पालन प्राथमिकता से करना चाहिए, क्योंकि कर्तव्य ही अधिकारों की नींव है। जब हम अपने कर्तव्यों का पालन करते हैं, तो हमें अपने अधिकारों का भी सम्मान और संरक्षण करने का अवसर मिलता है।
4. गीता सुगीता कर्तव्य में शिक्षा का क्या स्थान है?
Ans. गीता सुगीता कर्तव्य में शिक्षा को महत्वपूर्ण स्थान दिया गया है। शिक्षा व्यक्ति को ज्ञान, नैतिकता और सही-गलत का भेद समझने में मदद करती है। यह व्यक्ति को अपने कर्तव्यों का सही तरीके से पालन करने के लिए योग्य बनाती है और समाज में सकारात्मक परिवर्तन लाने में सहायक होती है।
5. गीता सुगीता कर्तव्य का दैनिक जीवन में क्या अनुप्रयोग है?
Ans. गीता सुगीता कर्तव्य का दैनिक जीवन में अनुप्रयोग इस प्रकार है कि व्यक्ति अपने व्यक्तिगत और सामाजिक जीवन में अपने कर्तव्यों को समझकर और निभाकर संतुलन बना सकता है। यह पाठ हमें यह सिखाता है कि हमें अपने काम के प्रति सजग रहना चाहिए और समाज के प्रति अपनी जिम्मेदारियों को निभाना चाहिए, जिससे हम एक बेहतर इंसान और समाज का निर्माण कर सकें।
Related Searches

MCQs

,

Previous Year Questions with Solutions

,

Semester Notes

,

Exam

,

Summary

,

shortcuts and tricks

,

NCERT Textbook: गीता सुगीता कर्तव्य | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

,

Sample Paper

,

Free

,

pdf

,

Objective type Questions

,

NCERT Textbook: गीता सुगीता कर्तव्य | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

,

practice quizzes

,

video lectures

,

past year papers

,

Important questions

,

study material

,

ppt

,

NCERT Textbook: गीता सुगीता कर्तव्य | Sanskrit (Deepakam) Class 8 - New NCERT - Class 8

,

Viva Questions

,

mock tests for examination

,

Extra Questions

;