Class 8 Exam  >  Class 8 Notes  >  संस्कृत कक्षा 8 (Sanskrit Class 8)  >  अभ्यासः - सावित्री बाई फुले, रुचिरा, संस्कृत, कक्षा - 8

अभ्यासः - सावित्री बाई फुले, रुचिरा, संस्कृत, कक्षा - 8 | संस्कृत कक्षा 8 (Sanskrit Class 8) PDF Download

अभ्यासः

प्रश्न 1: एकपदेन उत्तरत-
(क) कीदृशीनां कुरीतीनां सावित्री मुखरं विरोधम् अकरोत्?
उत्तरम्:
सामाजिक।

(ख) के कूपात् जलोद्धरणम् अवारयन्?
उत्तरम्: 
उच्च वर्गीयाः।

(ग) का स्वदृढनिश्चयात् न विचलति?
उत्तरम्:
सावित्री बाईफुले।

(घ) विधवानां शिरोमुण्डनस्य निराकरणाय सा कैः मिलिता?
उत्तरम्: 
साक्षात् नापितैः।

(ङ) सा कासां कृते प्रदेशस्य प्रथम विद्यालयम् आरभत?
उत्तरम्: 
महाराष्ट्रस्य पुणे नगरे।

प्रश्न 2: पूर्णवाक्येन उत्तरत-
(क) किं किं सहमाना सावित्रीबाई स्वदृढनिश्चयात् न विचलति?
उत्तरम्: 
धूलिं प्रस्तरखण्डं सहमाना सावित्रीबाई स्वदृढनिश्चयात् च विचलति।

(ख) सावित्रीबाईफुलेमहोदयायाः पित्रोः नाम किमासीत्?
उत्तरम्: 
सावित्रीबाईफुलेमहोदयायाः पित्रोः नाम खंडोजी आसीत्।

(ग) विवाहानन्तरमपि सावित्र्याः मनसि अध्ययनाभिलाषा कथम् उत्साहं प्राप्तवती?
उत्तरम्: 
विवाहानन्तरमपि सावित्र्याः मनसि अध्ययनाभिलाषा स्त्री  शिक्षा पर्बल समर्थकः उत्साह प्राप्तवती।

(घ) जलं पातुं निवार्यमाणाः नारी: सा कुत्र नीतवती किञ्चाकथयत्?
उत्तरम्:
जलं पातुं निवार्यमाणाः नारी: सा निजगृहं नीतवती अकथयत्।

(ङ) कासां संस्थानां स्थापनायां फुलेदम्पत्योः अवदानं महत्त्वपूर्णम्?
उत्तरम्: 
महिला सेवामण्डल, शिशुप्रतिबन्ध गृहं संस्थानां स्थापनायां फुलेदम्पत्योः अवदानं महत्त्वपूर्णम्।

(च) सत्यशोधकमण्डलस्य उद्देश्यं किमासीत्?
उत्तरम्: 
सत्यशोधकमण्डलस्य उत्त्पीड़ितानां, समुदायानां स्वाधिकारान् प्रति जागरणम् उद्देश्यं आसीत्।

(छ) तस्याः द्वयोः काव्यसङ्कलनयोः नामनी के?
उत्तरम्: 
काव्यफूले, सुबोधरत्नाकर द्वयोः काव्यसङ्कलनयोः नामनी।


प्रश्न 3: रेखांकितपदानि अधिकृत्य प्रश्ननिर्माणम् कुरुत-
(क) सावित्रीबाई, कन्याभिः सविनोदम् आलपन्ती अध्यापने संलग्ना भवति स्म?
उत्तरम्: 
सावित्रीबाई, कामिः सविनोदम् आलपन्ती अध्यापने संलग्ना भवति स्म।

(ख) सा महाराष्ट्रस्य प्रथमा महिला शिक्षिका आसीत्?
उत्तरम्: 
सा कस्य प्रथमा महिला शिक्षिका आसीत्।

(ग) सा स्वपतिना सह कन्यानां कृते प्रदेशस्य प्रथम विद्यालयम् आरभत?
उत्तरम्:
सा स्वपतिना सह काम् कृते प्रदेशस्य प्रथम विद्यालयम् आरभत।

(घ) तया मनुष्याणां समानतायाः स्वतन्त्रतायाश्च पक्षः सर्वदा समर्थितः?
उत्तरम्: 
तया काम् समानतायाः स्वतन्त्रतायाश्च पक्षः सर्वदा समर्थितः।

(ङ) साहित्यरचनया अपि सावित्री महीयते?
उत्तरम्: 
साहित्यरचनया अपि का महीयते।

प्रश्न 4: यथानिर्देशमुत्तरत-
(क) इदं चित्रं पाठशालायाः वर्तते- अत्र ‘वर्तते’ इति क्रियापदस्य कर्तृपदं किम्?
उत्तरम्:
पाठशालायाः।

(ख) तस्याः स्वकीयम् अध्ययनमपि सहैव प्रचलति – अस्मिन् वाक्ये विशेष्यपदं किम्?
उत्तरम्: 
स्वकीयम् अध्ययनमपि।

(ग) अपि यूयमिमा महिलां जानीथ- अस्मिन् वाक्ये ‘यूयम्’ इति पदं केभ्यः प्रयुक्तम्?
उत्तरम्: 
छात्राणां

(घ) सा ताः स्त्रियः निजगृहं नीतवती – अस्मिन् वाक्ये ‘सा’ इति सर्वनामपदं कस्यै प्रयुक्तम्?
उत्तरम्: 
सावित्रीबाईफूले।

(ङ) शीर्णवस्त्रावृताः तथाकथिताः निम्नजातीयाः काश्चित् नार्यः जलं पातुं याचन्ते स्म – अत्र ‘नार्यः’ इति पदस्य विशेषणपदानि कति सन्ति, कानि च इति लिखत?
उत्तरम्:
शीर्णवस्त्रावृता, निम्नजातीयाः।


प्रश्न 5: अधोलिखितानि पदानि आधृत्य वाक्यानि रचयत-(निम्नलिखित पदों के आधार पर वाक्यों की रचना कीजिए-)
(क) स्वकीयम्,
(ख) सविनोदम्,
(ग) सक्रिया,
(घ) प्रदेशस्य,
(ङ) मुखरम्,
(च) सर्वथा।
उत्तरम्: 
(क) छात्रः स्वकीयं पुस्तकम् आदाय गच्छति।
(ख) रामः सविनोदम् मित्रेण सह वार्तयति।
(ग) सावित्रीबाई फुले नारीजागरणे सक्रिया आसीत्।
(घ) महाराष्ट्र प्रदेशस्य इयं रत्नम् अस्ति।
(ङ) साः नारी जागरणे मुखरम् कार्यम् अकरोत्।
(च) सावित्रीबाई सर्वथा नारी जागरणे समर्पिता आसीत्।


प्रश्न 6 (अ): अधोलिखितानि पदानि आधुत्य वाक्यानि रचयत-
(क) उपरि – __________
(ख) आदानम् – __________
(ग) परकीयम् – __________
(घ) विषमता – __________
(ङ) व्यक्तिगतम् – __________
(च) आरोहः – __________
उत्तरम्: (क)
उपरि – उपरि निर्मितं चित्रं पश्यत।
(ख) आदानम् – विद्यायाः आदानं क्रियेत।
(ग) परकीयम् – परकीयम् वस्तुं न स्वीक्रियात्।
(घ) विषमता – अस्नाकं जीवने बहुनि विषमंग भवति।
(ङ) व्यक्तिगतम् – कस्यापि व्याक्तिगतं स्वतन्त्रता न तननीना।
(च) आरोहः – बसमानम् अरोहेत शनैः।


प्रश्न 6 (आ): अधोलिखितपदानां समानार्थकपदानि पाठात् चित्वा लिखत-
मार्गे, अविरतम, अध्यापने, अवदानम्, यथेष्टम्, मनसि
(क) शिक्षणे – __________
(ख) पथि – __________
(ग) हृदय – __________
(घ) इच्छानुसारम् – __________
(ङ) योगदानम् – __________
(च) निरन्तरम् – __________
उत्तरम्: (क)
शिक्षणे – अध्यापने
(ख) पथि – मार्गे
(ग) हृदय – यथेष्टम्
(घ) इच्छानुसारम् – मनसि
(ङ) योगदानम् – अवदानम्
(च) निरन्तरम् – अविरतम

प्रश्न 7: (अ) अधोलिखितानां पदानां लिङ्ग, विभक्ति वचनं च लिखत-(निम्नलिखित पदों के लिङ्ग, विभक्ति और वचन लिखिए-)
अभ्यासः - सावित्री बाई फुले, रुचिरा, संस्कृत, कक्षा - 8 | संस्कृत कक्षा 8 (Sanskrit Class 8)उत्तरम्:

अभ्यासः - सावित्री बाई फुले, रुचिरा, संस्कृत, कक्षा - 8 | संस्कृत कक्षा 8 (Sanskrit Class 8)

प्रश्न 7: (आ) उदाहरणमनुसृत्य निर्देशानुसारं लकारपरिवर्तनं कुरुत-(उदाहरण के अनुसार निर्देशानुसार काल परिवर्तन कीजिए-)
यथा- सा शिक्षिका अस्ति। (लङ्लकारः) सो शिक्षिका आसीत्।
(क) सा अध्यापने संलग्न भवति। (लूटलकार:) ……………………………………
(ख) सः त्रयोदशवर्षकल्पः अस्ति। (लङ्लकार:) ……………………………………
(ग) महिलाः तडागात् जलं नयन्ति। (लोट्लकार:) ……………………………………
(घ) वयं प्रतिदिनं पाठं पठामः। (विधिलिङ) ……………………………………
(ङ) किं यूयं विद्यालयं गच्छथ? (लुट्लकार:) ……………………………………
(च) ते बालकाः विद्यालयात् गृहं गच्छन्ति। (लङ्लकारः) ……………………………………
उत्तरम्: (क) 
सा अध्यापने संलग्ना भविष्यति।
(ख) सः त्रयोदशवर्षकल्पः आसीत्।
(ग) महिलाः तडागात् जलम् नयन्तु।
(घ) वयं प्रतिदिनं पाठम् पठेम।
(ङ) किं यूयं विद्यालयम् गमिष्यथ?
(च) ते बालकाः विद्यालयात् गृहम् अगच्छन्।

The document अभ्यासः - सावित्री बाई फुले, रुचिरा, संस्कृत, कक्षा - 8 | संस्कृत कक्षा 8 (Sanskrit Class 8) is a part of the Class 8 Course संस्कृत कक्षा 8 (Sanskrit Class 8).
All you need of Class 8 at this link: Class 8
14 videos|80 docs|27 tests

FAQs on अभ्यासः - सावित्री बाई फुले, रुचिरा, संस्कृत, कक्षा - 8 - संस्कृत कक्षा 8 (Sanskrit Class 8)

1. सावित्री बाई फुले का जीवन परिचय क्या है ?
Ans. सावित्री बाई फुले का जन्म 3 जनवरी 1831 को पुणे, महाराष्ट्र में हुआ था। वे भारत की पहली महिला शिक्षक और समाज सुधारक थीं। सावित्री बाई फुले ने शिक्षा के माध्यम से समाज में व्याप्त अंधविश्वास और जातिवाद के खिलाफ संघर्ष किया। उन्होंने अपनी पति ज्योतिबा फुले के साथ मिलकर 1848 में पहली महिला विद्यालय की स्थापना की।
2. सावित्री बाई फुले ने शिक्षा के क्षेत्र में क्या योगदान दिया ?
Ans. सावित्री बाई फुले ने शिक्षा के क्षेत्र में कई महत्वपूर्ण योगदान दिए। उन्होंने लड़कियों की शिक्षा को बढ़ावा देने के लिए कई विद्यालय खोले। उन्होंने समाज की पिछड़ी जातियों के लिए भी शिक्षा के द्वार खोले। इसके अलावा, उन्होंने शिक्षा के माध्यम से महिलाओं के अधिकारों और समानता की बात की, जिससे समाज में जागरूकता फैली।
3. सावित्री बाई फुले का योगदान समाज सुधार में कैसे था ?
Ans. सावित्री बाई फुले ने समाज में व्याप्त जातिवाद, महिला उत्पीड़न और अंधविश्वास के खिलाफ आवाज उठाई। उन्होंने विवाह के माध्यम से महिलाओं के अधिकारों की रक्षा की और बाल विवाह के खिलाफ संघर्ष किया। उनकी लेखनी और विचारों ने समाज में जागरूकता उत्पन्न की और उन्होंने महिलाओं को आत्मनिर्भर बनने के लिए प्रेरित किया।
4. सावित्री बाई फुले द्वारा रचित कृतियाँ कौन सी हैं ?
Ans. सावित्री बाई फुले ने कई महत्वपूर्ण कृतियाँ लिखीं, जिनमें "कविता" और "बच्चों की कविता" शामिल हैं। उनकी कविताएँ समाज में जागरूकता फैलाने और महिलाओं के अधिकारों की रक्षा के लिए प्रेरित करती हैं। इसके अलावा, उन्होंने कई लेख भी लिखे, जो समाज सुधार के विषय में थे।
5. सावित्री बाई फुले के विचार आज के समाज में कैसे प्रासंगिक हैं ?
Ans. सावित्री बाई फुले के विचार आज भी अत्यंत प्रासंगिक हैं। उनके द्वारा उठाए गए मुद्दे जैसे महिला शिक्षा, समानता और सामाजिक न्याय आज भी समाज में चर्चा का विषय हैं। उनके विचारों ने आज के समाज में महिलाओं के अधिकारों और सशक्तिकरण की दिशा में महत्वपूर्ण भूमिका निभाई है।
Related Searches

Previous Year Questions with Solutions

,

ppt

,

MCQs

,

संस्कृत

,

practice quizzes

,

अभ्यासः - सावित्री बाई फुले

,

Viva Questions

,

संस्कृत

,

Exam

,

संस्कृत

,

past year papers

,

रुचिरा

,

shortcuts and tricks

,

अभ्यासः - सावित्री बाई फुले

,

Objective type Questions

,

कक्षा - 8 | संस्कृत कक्षा 8 (Sanskrit Class 8)

,

pdf

,

Important questions

,

अभ्यासः - सावित्री बाई फुले

,

रुचिरा

,

Extra Questions

,

Free

,

mock tests for examination

,

video lectures

,

रुचिरा

,

study material

,

कक्षा - 8 | संस्कृत कक्षा 8 (Sanskrit Class 8)

,

Semester Notes

,

Summary

,

Sample Paper

,

कक्षा - 8 | संस्कृत कक्षा 8 (Sanskrit Class 8)

;