प्रश्न 1: एकपदेन उत्तरत-
(क) कीदृशीनां कुरीतीनां सावित्री मुखरं विरोधम् अकरोत्?
उत्तरम्: सामाजिक।
(ख) के कूपात् जलोद्धरणम् अवारयन्?
उत्तरम्: उच्च वर्गीयाः।
(ग) का स्वदृढनिश्चयात् न विचलति?
उत्तरम्: सावित्री बाईफुले।
(घ) विधवानां शिरोमुण्डनस्य निराकरणाय सा कैः मिलिता?
उत्तरम्: साक्षात् नापितैः।
(ङ) सा कासां कृते प्रदेशस्य प्रथम विद्यालयम् आरभत?
उत्तरम्: महाराष्ट्रस्य पुणे नगरे।
प्रश्न 2: पूर्णवाक्येन उत्तरत-
(क) किं किं सहमाना सावित्रीबाई स्वदृढनिश्चयात् न विचलति?
उत्तरम्: धूलिं प्रस्तरखण्डं सहमाना सावित्रीबाई स्वदृढनिश्चयात् च विचलति।
(ख) सावित्रीबाईफुलेमहोदयायाः पित्रोः नाम किमासीत्?
उत्तरम्: सावित्रीबाईफुलेमहोदयायाः पित्रोः नाम खंडोजी आसीत्।
(ग) विवाहानन्तरमपि सावित्र्याः मनसि अध्ययनाभिलाषा कथम् उत्साहं प्राप्तवती?
उत्तरम्: विवाहानन्तरमपि सावित्र्याः मनसि अध्ययनाभिलाषा स्त्री शिक्षा पर्बल समर्थकः उत्साह प्राप्तवती।
(घ) जलं पातुं निवार्यमाणाः नारी: सा कुत्र नीतवती किञ्चाकथयत्?
उत्तरम्: जलं पातुं निवार्यमाणाः नारी: सा निजगृहं नीतवती अकथयत्।
(ङ) कासां संस्थानां स्थापनायां फुलेदम्पत्योः अवदानं महत्त्वपूर्णम्?
उत्तरम्: महिला सेवामण्डल, शिशुप्रतिबन्ध गृहं संस्थानां स्थापनायां फुलेदम्पत्योः अवदानं महत्त्वपूर्णम्।
(च) सत्यशोधकमण्डलस्य उद्देश्यं किमासीत्?
उत्तरम्: सत्यशोधकमण्डलस्य उत्त्पीड़ितानां, समुदायानां स्वाधिकारान् प्रति जागरणम् उद्देश्यं आसीत्।
(छ) तस्याः द्वयोः काव्यसङ्कलनयोः नामनी के?
उत्तरम्: काव्यफूले, सुबोधरत्नाकर द्वयोः काव्यसङ्कलनयोः नामनी।
प्रश्न 3: रेखांकितपदानि अधिकृत्य प्रश्ननिर्माणम् कुरुत-
(क) सावित्रीबाई, कन्याभिः सविनोदम् आलपन्ती अध्यापने संलग्ना भवति स्म?
उत्तरम्: सावित्रीबाई, कामिः सविनोदम् आलपन्ती अध्यापने संलग्ना भवति स्म।
(ख) सा महाराष्ट्रस्य प्रथमा महिला शिक्षिका आसीत्?
उत्तरम्: सा कस्य प्रथमा महिला शिक्षिका आसीत्।
(ग) सा स्वपतिना सह कन्यानां कृते प्रदेशस्य प्रथम विद्यालयम् आरभत?
उत्तरम्: सा स्वपतिना सह काम् कृते प्रदेशस्य प्रथम विद्यालयम् आरभत।
(घ) तया मनुष्याणां समानतायाः स्वतन्त्रतायाश्च पक्षः सर्वदा समर्थितः?
उत्तरम्: तया काम् समानतायाः स्वतन्त्रतायाश्च पक्षः सर्वदा समर्थितः।
(ङ) साहित्यरचनया अपि सावित्री महीयते?
उत्तरम्: साहित्यरचनया अपि का महीयते।
प्रश्न 4: यथानिर्देशमुत्तरत-
(क) इदं चित्रं पाठशालायाः वर्तते- अत्र ‘वर्तते’ इति क्रियापदस्य कर्तृपदं किम्?
उत्तरम्: पाठशालायाः।
(ख) तस्याः स्वकीयम् अध्ययनमपि सहैव प्रचलति – अस्मिन् वाक्ये विशेष्यपदं किम्?
उत्तरम्: स्वकीयम् अध्ययनमपि।
(ग) अपि यूयमिमा महिलां जानीथ- अस्मिन् वाक्ये ‘यूयम्’ इति पदं केभ्यः प्रयुक्तम्?
उत्तरम्: छात्राणां
(घ) सा ताः स्त्रियः निजगृहं नीतवती – अस्मिन् वाक्ये ‘सा’ इति सर्वनामपदं कस्यै प्रयुक्तम्?
उत्तरम्: सावित्रीबाईफूले।
(ङ) शीर्णवस्त्रावृताः तथाकथिताः निम्नजातीयाः काश्चित् नार्यः जलं पातुं याचन्ते स्म – अत्र ‘नार्यः’ इति पदस्य विशेषणपदानि कति सन्ति, कानि च इति लिखत?
उत्तरम्: शीर्णवस्त्रावृता, निम्नजातीयाः।
प्रश्न 5: अधोलिखितानि पदानि आधृत्य वाक्यानि रचयत-(निम्नलिखित पदों के आधार पर वाक्यों की रचना कीजिए-)
(क) स्वकीयम्,
(ख) सविनोदम्,
(ग) सक्रिया,
(घ) प्रदेशस्य,
(ङ) मुखरम्,
(च) सर्वथा।
उत्तरम्: (क) छात्रः स्वकीयं पुस्तकम् आदाय गच्छति।
(ख) रामः सविनोदम् मित्रेण सह वार्तयति।
(ग) सावित्रीबाई फुले नारीजागरणे सक्रिया आसीत्।
(घ) महाराष्ट्र प्रदेशस्य इयं रत्नम् अस्ति।
(ङ) साः नारी जागरणे मुखरम् कार्यम् अकरोत्।
(च) सावित्रीबाई सर्वथा नारी जागरणे समर्पिता आसीत्।
प्रश्न 6 (अ): अधोलिखितानि पदानि आधुत्य वाक्यानि रचयत-
(क) उपरि – __________
(ख) आदानम् – __________
(ग) परकीयम् – __________
(घ) विषमता – __________
(ङ) व्यक्तिगतम् – __________
(च) आरोहः – __________
उत्तरम्: (क) उपरि – उपरि निर्मितं चित्रं पश्यत।
(ख) आदानम् – विद्यायाः आदानं क्रियेत।
(ग) परकीयम् – परकीयम् वस्तुं न स्वीक्रियात्।
(घ) विषमता – अस्नाकं जीवने बहुनि विषमंग भवति।
(ङ) व्यक्तिगतम् – कस्यापि व्याक्तिगतं स्वतन्त्रता न तननीना।
(च) आरोहः – बसमानम् अरोहेत शनैः।
प्रश्न 6 (आ): अधोलिखितपदानां समानार्थकपदानि पाठात् चित्वा लिखत-
मार्गे, अविरतम, अध्यापने, अवदानम्, यथेष्टम्, मनसि
(क) शिक्षणे – __________
(ख) पथि – __________
(ग) हृदय – __________
(घ) इच्छानुसारम् – __________
(ङ) योगदानम् – __________
(च) निरन्तरम् – __________
उत्तरम्: (क) शिक्षणे – अध्यापने
(ख) पथि – मार्गे
(ग) हृदय – यथेष्टम्
(घ) इच्छानुसारम् – मनसि
(ङ) योगदानम् – अवदानम्
(च) निरन्तरम् – अविरतम
प्रश्न 7: (अ) अधोलिखितानां पदानां लिङ्ग, विभक्ति वचनं च लिखत-(निम्नलिखित पदों के लिङ्ग, विभक्ति और वचन लिखिए-)
उत्तरम्:
प्रश्न 7: (आ) उदाहरणमनुसृत्य निर्देशानुसारं लकारपरिवर्तनं कुरुत-(उदाहरण के अनुसार निर्देशानुसार काल परिवर्तन कीजिए-)
यथा- सा शिक्षिका अस्ति। (लङ्लकारः) सो शिक्षिका आसीत्।
(क) सा अध्यापने संलग्न भवति। (लूटलकार:) ……………………………………
(ख) सः त्रयोदशवर्षकल्पः अस्ति। (लङ्लकार:) ……………………………………
(ग) महिलाः तडागात् जलं नयन्ति। (लोट्लकार:) ……………………………………
(घ) वयं प्रतिदिनं पाठं पठामः। (विधिलिङ) ……………………………………
(ङ) किं यूयं विद्यालयं गच्छथ? (लुट्लकार:) ……………………………………
(च) ते बालकाः विद्यालयात् गृहं गच्छन्ति। (लङ्लकारः) ……………………………………
उत्तरम्: (क) सा अध्यापने संलग्ना भविष्यति।
(ख) सः त्रयोदशवर्षकल्पः आसीत्।
(ग) महिलाः तडागात् जलम् नयन्तु।
(घ) वयं प्रतिदिनं पाठम् पठेम।
(ङ) किं यूयं विद्यालयम् गमिष्यथ?
(च) ते बालकाः विद्यालयात् गृहम् अगच्छन्।
14 videos|80 docs|27 tests
|
1. सावित्री बाई फुले का जीवन परिचय क्या है ? |
2. सावित्री बाई फुले ने शिक्षा के क्षेत्र में क्या योगदान दिया ? |
3. सावित्री बाई फुले का योगदान समाज सुधार में कैसे था ? |
4. सावित्री बाई फुले द्वारा रचित कृतियाँ कौन सी हैं ? |
5. सावित्री बाई फुले के विचार आज के समाज में कैसे प्रासंगिक हैं ? |
|
Explore Courses for Class 8 exam
|