अभ्यास - विश्वबंधुत्वम् | NCERT Solution | NCERT Textbooks & Solutions for Class 7 PDF Download

प्रश्न.1. मञ्जूषातः समानार्थकपदानि चित्वा लिखत-
परस्य दुःखम् आत्मानम् बाधितः परिवारः सम्पन्नम् त्यक्त्वा सम्पूर्णे
स्वकीयम् ______(1)
अवरुद्धः ______(2)
कुटुम्बकम् ______(3)
अन्यस्य ______(4)
अपहाय ______(5)
समृद्धम् ______(6)
कष्टम् ______(7)
निखिले ______(8)
उत्तरम्-
(1) आत्मानम्
(2) बाधितः
(3) परिवारः
(4) परस्य
(5) त्यक्त्वा
(6) सम्पन्नम्
(7) दुःखम्
(8) सम्पूर्णे।

प्रश्न.2. रेखाङ्कितानि पदानि संशोध्य लिखतं-
(क) छात्राः क्रीडाक्षेत्रे कन्दुकात् क्रीडन्ति।
(ख) ते बालिकाः मधुरं गायन्ति।
(ग) अहं पुस्तकालयेन पुस्तकानि आनयामि।
(घ) त्वं नाम किम्
(ङ) गुरुं नमः।
उत्तरम्- 
(क) कन्दुकेन
(ख) ताः
(ग) पुस्तकालयात्
(घ) तव
(ङ) गुरवे।

प्रश्न.3. मञ्जूषातः विलोमपदानि चित्वा लिखत
अधुना मित्रतायाः लघुचेतसाम् गृहीत्वा दुःखिनः दानवाः
शत्रुतायाः ______(1)
पुरा ______(2)
मानवाः ______(3)
उदारचरितानाम्  ______(4)
सुखिनः ______(5)
अपहाय ______(6)
उत्तरम्- 
(1) मित्रतायाः
(2) अधुना
(3) दानवाः
(4) लघुचेतसाम्
(5) दुःखिनः
(6) गृहीत्वा।

प्रश्न.4. अधोलिखितपदानां लिङ्ग, विभक्तिं वचनञ्च लिखत-

उत्तरम्- 


प्रश्न.5. कोष्ठकेषु दत्तेषु शब्देषु समुचितां विभक्तिं योजयित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत
(क) विद्यालयम् उभयतः वृक्षाः सन्ति।(विद्यालय) ______ उभयतः गोपालिकाः।(कृष्ण)
(ख) ग्रामं परित: गोचारणभूमिः।(ग्राम) ______ परितः भक्ताः। (मन्दिर)
(ग) सूर्याय नमः। (सूर्य) ______ नमः। (गुरु)
(घ) वृक्षस्य उपरि खगाः। (वृक्ष) ______ उपरि सैनिकः। (अश्व)
उत्तरम्-
(क) कृष्णम् उभयतः गोपालिकाः।,
(ख) मन्दिरम् परितः भक्ताः।
(ग) गुरवे नमः।
(घ) अश्वस्य उपरि सैनिकः।

प्रश्न.6. कोष्ठकात् समुचितं पदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत
(क) ______ नमः। (हरि/हरये)
(ख) ______ परितः कृषिक्षेत्राणि सन्ति। (ग्रामस्य/ग्रामम्)
(ग) ______ नमः। (अम्बायाः/अम्बायै)
(घ) ______ उपरि अभिनेता अभिनयं करोति। (मञ्चस्य पञ्चम्)
(ङ) ______ उभयतः पुत्रौ स्तः। (पितरम/पितुः)
उत्तरम्-
(क) हरये
(ख) ग्रामम्
(ग) अम्बायै
(घ) मञ्चस्य
(ङ) पितरम्।