Worksheet: वृक्षाः सत्पुरुषाः इव | Sanskrit for class 6 PDF Download

प्रश्न 1: उचितपदैः रिक्तस्थानपूर्ति कुरुत-
(क) परोपकाराय ________________ वृक्षाः, परोपकाराय वहन्ति ________________।
________________ दुहन्ति गावः, परोपकाराय इदं ________________।।

(ख) पिबन्ति ________________ स्वयमेव ________________,
________________ न खादन्ति ________________ वृक्षाः।
नादन्ति ________________ खलु ________________;
________________ सतां विभूतयः।।

(ग) पुष्प-पत्र ________________ मूल वल्कल ________________।
धन्या ________________ येषां विमुखा यान्ति ________________।।

(घ) छायामन्यस्य ________________ तिष्ठन्ति ________________।
फलान्यपि ________________ वृक्षाः सत्पुरुषाः ________________।।

प्रश्न 2: निम्नलिखितश्लोकानां सरलार्थं लिखत-
(क) छायामन्यस्य कुर्वन्ति तिष्ठन्ति स्वयमातपे।
फलान्यपि परार्थाय वृक्षाः सत्पुरुषा इव।।
सरलार्थः
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________

(ख) अहो एषां वरं जन्म सर्वप्राण्युपजीवनम्।
सुजनस्येव येषां वै विमुखा यान्ति नार्थिनः।।
सरलार्थ:
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________

(ग) परोपकाराय फलन्ति वृक्षाः परोपकाराय वहन्ति नद्यः।
परोपकाराय दुहन्ति गावः परोपकाराय इदं शरीरम्।।
सरलार्थ:
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________

(घ) पिबन्ति नद्यः स्वयमेव नाम्भः,
स्वयं न खादन्ति फलानि वृक्षाः।
नादन्ति सस्यं खलु वारिवाहाः,
परोपकाराय सतां विभूतयः।।
सरलार्थः
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________

प्रश्न 3: श्लोकांशानां मेलनं कुरुत-

प्रश्न 4: निम्नलिखितप्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखन्तु-
(क) वृक्षाः केषाम् इव भवन्ति?
_____________________________________

(ख) वृक्षाणाम् जीवनं कीदृशं भवति?
_____________________________________

(ग) परोपकाराय के फलन्ति?
_____________________________________

(घ) सतां विभूतयः किमर्थं भवन्ति?
_____________________________________

(ङ) काः स्वयमेव अम्भः न पिबन्ति?
_____________________________________

प्रश्न 5: प्रश्नानाम् उत्तराणि पूर्णवाक्येन लिखन्तु-
(क) वृक्षाः अस्मभ्यं किं किं यच्छन्ति?
_____________________________________

(ख) इदं शरीरं किमर्थं भवति?
_____________________________________

(ग) के स्वयम् आतपे तिष्ठन्ति?
_____________________________________

(घ) दशह्रदसमः कः भवति?
_____________________________________

(ङ) केषां जन्म वरम्?
_____________________________________

प्रश्न 6: शब्दानाम् अर्थैः सह मेलनं कुरुत-

प्रश्न 7: पट्टिकातः चित्वा शब्दानां समक्षं तेषां समानार्थकपदं लिखत-
दीर्घिका, श्रेष्ठम्, काष्ठैः, समृद्धयः, वृक्षः, सरोवरः, वृक्षस्यत्वक्, खादन्ति, गच्छन्ति
(क) ह्रदः = _______________________
(ख) वापी = _______________________
(ग) द्रुमः = _______________________
(घ) वरम् = _______________________
(ङ) वल्कलम् = _______________________
(च) दारुभिः = _______________________
(छ) विभूतयः = _______________________
(ज) यान्ति = _______________________
(झ) अदन्ति = _______________________

प्रश्न 8: निम्नलिखितपदानाम् उचितविपरीतार्थकपदैः सह मेलनं कुरुत-

प्रश्न 9: वृक्षाः सर्वेषाम् उपकारम् कुर्वन्ति। वृक्षाः अस्मभ्यम् किं किं यच्छन्ति? इति लिखत-
यथा- छायाम्
(क) _______________________
(ख) _______________________
(ग) _______________________
(घ) _______________________
(ङ) _______________________
(च) _______________________
(छ) _______________________
(ज) _______________________

प्रश्न 10: भवान् कति वृक्षाणाम् नामानि जानासि इति लिखत-
यथा- निम्बवृक्षः
(क) _______________________
(ख) _______________________
(ग) _______________________
(घ) _______________________
(ङ) _______________________
(च) _______________________
(छ) _______________________
(ज) _______________________

प्रश्न 11: निम्नलिखितशब्दानाम् अर्थं लिखित्वा स्वरचितवाक्येषु प्रयोगं कुरुत-

प्रश्न 12: निम्नलिखितपदानां मूलधातुं लकारं पुरुषं वचनं च लिखत-

प्रश्न 13: परोपकारविषयकं कमपि अन्यं श्लोकं अर्थसहितं लिखन्तु-
श्लोकः – _____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
अर्थः _____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________

प्रश्न 14: वाक्यानां समक्षं शुद्धम् अशुद्धं वा लिखत-
(क) वृक्षाः सत्पुरुषाः इव भवन्ति। _______________________
(ख) नद्यः परोपकाराय वहन्ति। _______________________
(ग) वृक्षेभ्यः अर्थिनः विमुखाः यान्ति। _______________________
(घ) वृक्षाः छायायां तिष्ठन्ति। _______________________
(ङ) वृक्षाः अन्येषां कृते छायां कुर्वन्ति। _______________________
(च) दशपुत्रैः समः एकः वृक्ष: अमूल्यः भवति। _______________________
(छ) अस्माकं जीवनं परोपकाराय भवतु। _______________________

प्रश्न 15: अधं प्रदत्तं चित्रं दृष्ट्वा मञ्जूषापदसहायतया पञ्चवाक्यानि रचयत-

1. _____________________________________
2. _____________________________________
3. _____________________________________
4. _____________________________________
5. _____________________________________

प्रश्न 16: प्रत्येककोष्ठात् एकं पदम् आधृत्य सार्थकानि वाक्यानि रचयत-
1. _____________________________________
2. _____________________________________
3. _____________________________________
4. _____________________________________
5. _____________________________________
6. _____________________________________