Worksheet: सन्धि | संस्कृत कक्षा 9 (Sanskrit Class 9) PDF Download

अधोलिखितेषु प्रश्नेषु उचित विकल्पस्य चयनं कुरुत। 

1. ‘सन्धि’ शब्दस्य अर्थः कः अस्ति ?
(i) पृथक्करणम्
(ii) मेलः
(iii) चलनम्
(iv) लेखनम्

2. ‘सन्धि’ शब्दः केन निर्मितः अस्ति ?
(i) सम् + धि
(ii) सम् + धा
(iii) सम् + दी
(iv) सम् + ध्यै

3. स्वरसन्धिः कदा भवति ?
(i) स्वरस्य स्वरयोगे
(ii) व्यञ्जनस्य स्वरयोगे
(iii) स्वरस्य व्यञ्जनयोगे
(iv) विसर्गस्य स्वरयोगे

4. “वाक् + ईशः = वागीशः” इति उदाहरणं कस्य सन्धेः अस्ति ?
(i) स्वरसन्धिः
(ii) व्यञ्जनसन्धिः
(iii) विसर्गसन्धिः
(iv) न कस्यचित्

5. “मनः + हरः = मनोहरः” इति कस्य सन्धेः उदाहरणम् ?
(i) स्वरसन्धिः
(ii) व्यञ्जनसन्धिः
(iii) विसर्गसन्धिः
(iv) गुणसन्धिः

कोष्ठकात् उचितं पदं चित्वा रिक्तस्थाने लिखत। 

1. ‘सन्धिः’ शब्दः _____________ + धि इति द्वाभ्यां पदाभ्यां निर्मितः अस्ति। (सम् / सम)

2. स्वरस्य स्वरयोगे यः विकारः भवति सः _____________ इति कथ्यते। (स्वरसन्धिः / व्यञ्जनसन्धिः)

3. ‘निः + बलः = निर्बलः’ इति _____________ सन्धेः उदाहरणम् अस्ति। (विसर्ग / व्यञ्जन)

4.  व्यञ्जनयोः योगे यः विकारः सः _____________ सन्धिः। (व्यञ्जन / स्वर)

5. ‘गङ्गा + उदकम् = गङ्गोदकम्’ इति _____________ सन्धेः उदाहरणम् अस्ति। (स्वरसन्धिः / विसर्गसन्धिः)

अधोलिखितानि प्रश्नानि उत्तराणि एकपदेन लिखत।

1. सन्धिः कति प्रकारा अस्ति ?

2. स्वरसन्धेः एकं उदाहरणं लिख।

3. व्यञ्जनसन्धेः उदाहरणं किम् ?

4. विसर्गसन्धेः उदाहरणं किम् ?

5. ‘सम् + धा’ इत्यस्मात् कः शब्दः निष्पन्नः ?

अधोलिखितानि प्रश्नानि उत्तराणि ३–४ पङ्क्तिषु पूर्णवाक्यरूपेण लिखत।

1. सन्धिः किम् ? तस्य व्युत्पत्तिः कथं भवति ?

2. सन्धेः प्रमुखाः भेदाः के के ?

3. स्वरसन्धेः लक्षणं लिखत।

4. व्यञ्जनसन्धेः परिभाषा उदाहरणेन सह लिखत।

5. विसर्गसन्धेः परिभाषा लिखत उदाहरणेन सह।