Open App

Class 10 Exam > Class 10 Notes > संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) > अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution

अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution | संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) PDF Download

प्रश्न.1. एकपदेन उत्तरं लिखत-
(क) अत्र जीवितं कीदृशं जातम्?
उत्तरम्- दुर्वहमत्र

(ख) अनिशं महानगरमध्ये किं प्रचलति?
उत्तरम्- कालायासचक्रम्

(ग) कुत्सितवस्तुमिश्रितं किमस्ति?
उत्तरम्- भक्ष्यम्

(घ) अहं कस्मै जीवनं कामये?
उत्तरम्- मानवाय

(ङ) केषां माला रमणीया?
उत्तरम्- ललितलतानां

प्रश्न.2. अधोलिखितानां प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषया लिखत-
(क) कविः किमर्थं प्रकृतेः शरणम् इच्छति?
उत्तरम्- कविः सुजीवनार्थं प्रकृतेः शरणम् इच्छति।

(ख) कस्मात् कारणात् महानगरेषु संसरणं कठिनं वर्तते?
उत्तरम्- यानानां हि अनन्ताः पङ्कतयः महानगरेषु सन्ति अतः तत्र संसरणं कठिनं वर्तते।

(ग) अस्माकं पर्यावरणे किं किं दूषितम् अस्ति?
उत्तरम्- अस्माकं पर्यावरणे वायुमण्डलं जलम्, भक्ष्यम्, धरातलं च सर्व दुषितम् अस्ति।

(घ) कविः कुत्र सञ्चरणं कर्तुम् इच्छति?
उत्तरम्- कविः एकान्ते कान्तारे सञ्चरणं कर्तुम् इच्छति।

(ङ) स्वस्थजीवनाय कीदृशे वातावरणे भ्रमणीयम्?
उत्तरम्- स्वस्थजीवनाय खगकुलकलरव गुञ्जिते-कुसुमावलि समीरचालिते वातावरणे भ्रमणीयम्।

(च) अन्तिमे पद्यांशे कवेः का कामना अस्ति?
उत्तरम्- अन्तिमे पद्यांशे कवेः मानवेभ्यः शान्तिप्रिय-जीवनस्य कामना अस्ति।

प्रश्न.3. सन्धिं / सन्धिविच्छेदं कुरुत-
(क) प्रकृतिः + ______ = प्रकृतिरेव
उत्तरम्- एव

(ख) स्यात् + ______ + ______ = स्यान्नैव
उत्तरम्- न, एव

(ग) ______ + अनन्ता = ह्यनन्ताः
उत्तरम्- हि

(घ) बहिः + अन्तः + जगति = ______
उत्तरम्- बहिरन्तर्जगति

(ङ) ______ + नगरात् = अस्मान्नगरात्
उत्तरम्- अस्मात्

(च) सम् + चरणम् = ______
उत्तरम्- पञ्चरणम्

(छ) धूमम् + मुञ्चति = ______
उत्तरम्- धूमंमुञ्चति

प्रश्न.4. अधोलिखितानाम् अव्ययानां सहायतया रिक्तस्थानानि पूरयत-
भृशम्, यत्र, तत्र, अत्र, अपि, एव, सदा, बहिः
(क) इदानीं वायुमण्डलं ______ प्रदूषितमस्ति।
उत्तरम्- भृशम्

(ख) ______ जीवन दुर्वहम् अस्ति।
उत्तरम्- अत्र

(ग) प्राकृतिक वातावरणे क्षणं सञ्चरणम्ला ______ भदायकं भवति।
उत्तरम्- अपि

(घ) पर्यावरणस्य संरक्षणम्प्र ______ कृतेः आराधना।
उत्तरम्- एव

(ङ) ______ समयस्य सदुपयोगः करणीयः।
उत्तरम्- सदा

(च) भूकम्पित-समये ______ गमनमेव उचितं भवति।
उत्तरम्- बहिः

(छ) ______ हरीतिमा ______ शुचि पर्यावरणम्।
उत्तरम्- यत्र, तत्र

प्रश्न.5. (अ). अधोलिखितानां पदानां पर्यायपदं लिखत-
(क) सलिलम् – ______
(ख) आम्रम् – ______
(ग) वनम् – ______
(घ) शरीरम् – ______
(ङ) कुटिलम् – ______
(च) पाषाणः – ______
उत्तरम्-
(क) जलम्
(ख) रसालम्
(ग) कान्तारम्
(घ) तनुः
(ङ) वक्रम्
(च) प्रस्तर:

(आ). अधोलिखितपदानां विलोमपदानि पाठात् चित्वा लिखत-
(क) सुकरम् – ______
(ख) दूषितम् – ______
(ग) गृह्णन्ती – ______
(घ) निर्मलम् – ______
(ङ) दानवाय – ______
(च) सान्ताः – ______
उत्तरम्-
(क) दुष्करम्
(ख) निर्मलं
(ग) मुञ्चति
(घ) दुषितं
(ङ) मानवाय
(च) ध्वानम्

प्रश्न.6. उदाहरणमनुसृत्य पाठात् चित्वा च समस्तपदानि समासनाम च लिखत-

अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution | संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10)
उत्तरम्-

(ख) हरिततरूणाम् – कर्मधारय समास
(ग) ललितलतानाम् – कर्मधारय समास
(घ) नवमालिका – कर्मधारय समास
(ङ) धृतसुखसन्देशम् – बहुब्रीहि समास
(च) कज्जलमलिनम् – कर्मधारय समास
(छ) दुर्दान्तैर्दशनै – कर्मधारय समास

प्रश्न.7. रेखाङ्कित-पदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत-
(क) शकटीयानम् कज्जलमलिनं धूम मुञ्चति।
उत्तरम्- कीदृशम्

(ख) उद्याने पक्षिणां कलरवं चेतः प्रसादयति।
उत्तरम्- केषाम्

(ग) पाषाणीसभ्यतायां लतातरुगुल्माः प्रस्तरतले पिष्टाः सन्ति।
उत्तरम्- के

(घ) महानगरेषु वाहनानाम् अनन्ता पङ्क्तयः धावन्ति।
उत्तरम्- केषु कुत्र

(ङ) प्रकृत्याः सन्निधौ वास्तविक सुखं विद्यते।
उत्तरम्- कस्याः

The document अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution | संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) is a part of the Class 10 Course संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10).

All you need of Class 10 at this link: Class 10

	संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) 24 videos\|77 docs\|20 tests

संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10)

24 videos|77 docs|20 tests

Join Course for Free

Top Courses for Class 10

View all

FAQs on अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् - NCERT Solution - संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10)

1. शुचिपर्यावरणम् का क्या अर्थ है?

उत्तर: शुचिपर्यावरणम् का अर्थ है एक स्वच्छ और सुरक्षित पर्यावरण जहां सभी जीवों को स्वस्थ रहने के लिए शुद्ध वातावरण प्रदान किया जाता है। यह पर्यावरण विशेष रूप से विषाणु, प्रदूषण, कचरे, और संक्रमण से मुक्त होता है।

2. शुचिपर्यावरणम् क्यों महत्वपूर्ण है?

उत्तर: शुचिपर्यावरणम् महत्वपूर्ण है क्योंकि यह हमारी स्वास्थ्य और कल्याण के लिए आवश्यक है। एक शुचिपर्यावरणम् में रहने से हम प्रदूषण, बीमारियाँ, कचरे का प्रबंधन और संक्रमण से बच सकते हैं। यह भी हमारे आस-पास के पौधे और जानवरों के लिए सुरक्षित और उनके बढ़ने के लिए उपयुक्त वातावरण प्रदान करता है।

3. शुचिपर्यावरणम् के लिए हम क्या कर सकते हैं?

उत्तर: हम शुचिपर्यावरणम् के लिए कई कार्यों को कर सकते हैं। कुछ उपायों में सड़कों और आवासीय क्षेत्रों को साफ और स्वच्छ रखना, बाहरी और आंतरिक प्रदूषण को नियंत्रित करना, कचरे को सही ढंग से प्रबंधित करना, जल संरक्षण करना, वन्यजीवों की संरक्षा करना और सभी को शुचिपर्यावरणम् के महत्व के बारे में जागरूक करना शामिल है।

4. प्रदूषण और शुचिपर्यावरणम् के बीच क्या संबंध है?

उत्तर: प्रदूषण और शुचिपर्यावरणम् के बीच संबंध गहरा होता है। प्रदूषण एक अवांछनीय पदार्थ, स्थिति, या क्रिया है जो पर्यावरण को नकारात्मक रूप से प्रभावित करती है। प्रदूषण का संचार और अवरोधन शुचिपर्यावरणम् के गठन और बनाए रखने की क्षमता को प्रभावित कर सकता है। इसलिए, शुचिपर्यावरणम् का ध्यान रखना प्रदूषण को नियंत्रित करने में महत्वपूर्ण भूमिका निभाता है।

5. शुचिपर्यावरणम् के लाभों के बारे में बताएं।

उत्तर: शुचिपर्यावरणम् के कई लाभ हैं। यह हमारी स्वास्थ्य की देखभाल करता है, बीमारियों के प्रसार को कम करता है, जल संसाधन को सुरक्षित रखता है, जीवन के लिए आवश्यक वातावरण प्रदान करता है, वन्यजीवों को संरक्षित रखता है, कचरे का प्रबंधन करता है, और सामुदायिक विकास को प्रोत्साहित करता है। शुचिपर्यावरणम् के लाभों के बारे में जागरूकता बढ़ाना महत्वपूर्ण है ताकि हम सभी मिलकर इसे बनाए रख सकें।

Related Exams

Class 10

About this Document

	4.83/5 Rating
	Nov 22, 2024 Last updated

Document Description: अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution for Class 10 2024 is part of संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) preparation. The notes and questions for अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution have been prepared according to the Class 10 exam syllabus. Information about अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution covers topics like and अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution Example, for Class 10 2024 Exam. Find important definitions, questions, notes, meanings, examples, exercises and tests below for अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution.

Introduction of अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution in English is available as part of our संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) for Class 10 & अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution in Hindi for संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) course. Download more important topics related with notes, lectures and mock test series for Class 10 Exam by signing up for free. Class 10: अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution | संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10)

Description

Full syllabus notes, lecture & questions for अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution | संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) - Class 10 | Plus excerises question with solution to help you revise complete syllabus for संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) | Best notes, free PDF download

Information about अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution

In this doc you can find the meaning of अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution defined & explained in the simplest way possible. Besides explaining types of अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution theory, EduRev gives you an ample number of questions to practice अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution tests, examples and also practice Class 10 tests

	संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10) 24 videos\|77 docs\|20 tests

संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10)

24 videos|77 docs|20 tests

Join Course for Free

Download as PDF

Explore Courses for Class 10 exam

Top Courses for Class 10

Explore Courses

Signup for Free!

Signup to see your scores go up within 7 days! Learn & Practice with 1000+ FREE Notes, Videos & Tests.

Start learning for Free

10M+ students study on EduRev

ppt

Extra Questions

Previous Year Questions with Solutions

अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution | संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10)

Semester Notes

shortcuts and tricks

अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution | संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10)

past year papers

study material

Objective type Questions

Important questions

video lectures

अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution | संस्कृत कक्षा 10 (Sanskrit Class 10)

Free

practice quizzes

Sample Paper

Exam

Summary

Viva Questions

pdf

MCQs

mock tests for examination

;

Additional Information about अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution for Class 10 Preparation

अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution Free PDF Download

The अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution is an invaluable resource that delves deep into the core of the Class 10 exam. These study notes are curated by experts and cover all the essential topics and concepts, making your preparation more efficient and effective. With the help of these notes, you can grasp complex subjects quickly, revise important points easily, and reinforce your understanding of key concepts. The study notes are presented in a concise and easy-to-understand manner, allowing you to optimize your learning process. Whether you're looking for best-recommended books, sample papers, study material, or toppers' notes, this PDF has got you covered. Download the अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution now and kickstart your journey towards success in the Class 10 exam.

Importance of अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution

The importance of अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution cannot be overstated, especially for Class 10 aspirants. This document holds the key to success in the Class 10 exam. It offers a detailed understanding of the concept, providing invaluable insights into the topic. By knowing the concepts well in advance, students can plan their preparation effectively. Utilize this indispensable guide for a well-rounded preparation and achieve your desired results.

अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution Notes

अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution Notes offer in-depth insights into the specific topic to help you master it with ease. This comprehensive document covers all aspects related to अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution. It includes detailed information about the exam syllabus, recommended books, and study materials for a well-rounded preparation. Practice papers and question papers enable you to assess your progress effectively. Additionally, the paper analysis provides valuable tips for tackling the exam strategically. Access to Toppers' notes gives you an edge in understanding complex concepts. Whether you're a beginner or aiming for advanced proficiency, अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution Notes on EduRev are your ultimate resource for success.

अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution Class 10 Questions

The "अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution Class 10 Questions" guide is a valuable resource for all aspiring students preparing for the Class 10 exam. It focuses on providing a wide range of practice questions to help students gauge their understanding of the exam topics. These questions cover the entire syllabus, ensuring comprehensive preparation. The guide includes previous years' question papers for students to familiarize themselves with the exam's format and difficulty level. Additionally, it offers subject-specific question banks, allowing students to focus on weak areas and improve their performance.

Study अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution on the App

Students of Class 10 can study अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution alongwith tests & analysis from the EduRev app, which will help them while preparing for their exam. Apart from the अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution, students can also utilize the EduRev App for other study materials such as previous year question papers, syllabus, important questions, etc. The EduRev App will make your learning easier as you can access it from anywhere you want. The content of अभ्यास - शुचिपर्यावरणम् | NCERT Solution is prepared as per the latest Class 10 syllabus.

Education Revolution