Class 4 Exam  >  Class 4 Notes  >  Hindi for Class 4 (वीणा: New NCERT)  >  NCERT Textbook: कैमरा

Class 4 Hindi NCERT Book Chapter 10 कैमरा

Download, print and study this document offline
Please wait while the PDF view is loading
 Page 1


??? ? ? ??? ???? ???,
?????? ?? ?? ?? ??? ? –
???? ???, ?? ?? ? ???
?,
??? ????, ????
???? ???
?!
??? ???? – ?? ? ?? ?? ?? ? ?,
???? ??? ??? ????? ??????
?? ??? ????? ????
? ? ????,
????-???? ?? ?? ?????
????? ???? ???? – ???
?,
??? ??? ?
??? ? ?? ?
??? ? ! 
?? ??????-???? ?? ???,
??? ??? ?? ?
???? ????
? ? ???
10
Chapter 10.indd   116 17-03-2025   16:01:23
Page 2


??? ? ? ??? ???? ???,
?????? ?? ?? ?? ??? ? –
???? ???, ?? ?? ? ???
?,
??? ????, ????
???? ???
?!
??? ???? – ?? ? ?? ?? ?? ? ?,
???? ??? ??? ????? ??????
?? ??? ????? ????
? ? ????,
????-???? ?? ?? ?????
????? ???? ???? – ???
?,
??? ??? ?
??? ? ?? ?
??? ? ! 
?? ??????-???? ?? ???,
??? ??? ?? ?
???? ????
? ? ???
10
Chapter 10.indd   116 17-03-2025   16:01:23
117
? ? ???
???? ?? ? ???? ???,
?? ?? ???? – ? ?? ?? ?
??!
?
? ??? ?? ?
???? ?
? ?????,
????? ?? ?- ?? ? ? ????-??????
????, ??? ?? ?? ????,
????, ???? , ???? ? ?????
???? ???? ?? ??
?? ?????,
???? ??? ?? ?? ???????
????-??? ???? ?? ????,
? ? ??? ???? ?? ??
? ? ?????
???? ?? ?? ???? ????,
??? ????? ?? ??? ?????
???? ?? ? , ??-?-?? ? ? ???,
???? ???? ???? ?????!
	 	 	 	 	 	 	 					– 	 ?????? 	 ??
? Chapter 10.indd   117 10-03-2025   12:08:52
Page 3


??? ? ? ??? ???? ???,
?????? ?? ?? ?? ??? ? –
???? ???, ?? ?? ? ???
?,
??? ????, ????
???? ???
?!
??? ???? – ?? ? ?? ?? ?? ? ?,
???? ??? ??? ????? ??????
?? ??? ????? ????
? ? ????,
????-???? ?? ?? ?????
????? ???? ???? – ???
?,
??? ??? ?
??? ? ?? ?
??? ? ! 
?? ??????-???? ?? ???,
??? ??? ?? ?
???? ????
? ? ???
10
Chapter 10.indd   116 17-03-2025   16:01:23
117
? ? ???
???? ?? ? ???? ???,
?? ?? ???? – ? ?? ?? ?
??!
?
? ??? ?? ?
???? ?
? ?????,
????? ?? ?- ?? ? ? ????-??????
????, ??? ?? ?? ????,
????, ???? , ???? ? ?????
???? ???? ?? ??
?? ?????,
???? ??? ?? ?? ???????
????-??? ???? ?? ????,
? ? ??? ???? ?? ??
? ? ?????
???? ?? ?? ???? ????,
??? ????? ?? ??? ?????
???? ?? ? , ??-?-?? ? ? ???,
???? ???? ???? ?????!
	 	 	 	 	 	 	 					– 	 ?????? 	 ??
? Chapter 10.indd   117 10-03-2025   12:08:52
118
  ???? | ??? ? 4
1.	 ??? ?? ???? 	????? ? ?? 	? ? 	???
? ?? ?	 ????? 	?? 	??? 	??	????? 	(
?
)	?????	 — 	
 (?) ??? ? ? ??? ??? ???? ????
  i. ???
?    ii. ???? 
  iii. ????  iv. ???? 
 (?) ? ?? ?? ? ? ??
???? ?? ???? ?? ??? ? ???? ?? ?? ?? ? ?? ?? ???? ???
  i. ???! ??? ??? ???  ii. ???? ?
??!  
  iii. ??? ?? ?
??!  iv. ??? ???! ??? ??? ??? 
 (?) ? ?? ?? ??? ‘? ?? ? ? ????’ ???? ? ??? ??????? ???? ??? ??? 
  i. ??? ? ??? ? ? ???  ii. ???? ?? ? ? ??? 
  iii. ???? ?? ? ? ???   iv. ???? ??? ? ? ??? 
 (?) ? ?? ?? ??? ???? ???? ????? ????? ? ? ???? ? ?? ??? ??? ??? 
  i. ???? ??  ii. ???? ?? 
  iii. ???? ??  iv. ? ? ??? ??   
1. ??? ? ?? ??? ???? ?
????? ???? ????? ??? ??? ? ???? ? ?? ??????
2. ?? ???- ??? ?????? ?? ???? ??
?????? ??
?? ???? ????
3. ?? ????-???? ?
???? ?? ? ?? ?? ???? ???? ? ??-??? ???? ??? ??? ???? ??? ? ???? 
??? ???? ?? ??? ??? ? ??? ???? ???? ?? ??? ?? ??????
4. ???? ?? ?? ?????, ?????? ?? ???? ??? ? ? ???? ?? ?????? ???? ??? ??? ???? ? ??
???? ??? 
???? ?? ??? ???
?????? ? ? ???
??? ? ? ????
Chapter 10.indd   118 10-03-2025   12:08:52
Page 4


??? ? ? ??? ???? ???,
?????? ?? ?? ?? ??? ? –
???? ???, ?? ?? ? ???
?,
??? ????, ????
???? ???
?!
??? ???? – ?? ? ?? ?? ?? ? ?,
???? ??? ??? ????? ??????
?? ??? ????? ????
? ? ????,
????-???? ?? ?? ?????
????? ???? ???? – ???
?,
??? ??? ?
??? ? ?? ?
??? ? ! 
?? ??????-???? ?? ???,
??? ??? ?? ?
???? ????
? ? ???
10
Chapter 10.indd   116 17-03-2025   16:01:23
117
? ? ???
???? ?? ? ???? ???,
?? ?? ???? – ? ?? ?? ?
??!
?
? ??? ?? ?
???? ?
? ?????,
????? ?? ?- ?? ? ? ????-??????
????, ??? ?? ?? ????,
????, ???? , ???? ? ?????
???? ???? ?? ??
?? ?????,
???? ??? ?? ?? ???????
????-??? ???? ?? ????,
? ? ??? ???? ?? ??
? ? ?????
???? ?? ?? ???? ????,
??? ????? ?? ??? ?????
???? ?? ? , ??-?-?? ? ? ???,
???? ???? ???? ?????!
	 	 	 	 	 	 	 					– 	 ?????? 	 ??
? Chapter 10.indd   117 10-03-2025   12:08:52
118
  ???? | ??? ? 4
1.	 ??? ?? ???? 	????? ? ?? 	? ? 	???
? ?? ?	 ????? 	?? 	??? 	??	????? 	(
?
)	?????	 — 	
 (?) ??? ? ? ??? ??? ???? ????
  i. ???
?    ii. ???? 
  iii. ????  iv. ???? 
 (?) ? ?? ?? ? ? ??
???? ?? ???? ?? ??? ? ???? ?? ?? ?? ? ?? ?? ???? ???
  i. ???! ??? ??? ???  ii. ???? ?
??!  
  iii. ??? ?? ?
??!  iv. ??? ???! ??? ??? ??? 
 (?) ? ?? ?? ??? ‘? ?? ? ? ????’ ???? ? ??? ??????? ???? ??? ??? 
  i. ??? ? ??? ? ? ???  ii. ???? ?? ? ? ??? 
  iii. ???? ?? ? ? ???   iv. ???? ??? ? ? ??? 
 (?) ? ?? ?? ??? ???? ???? ????? ????? ? ? ???? ? ?? ??? ??? ??? 
  i. ???? ??  ii. ???? ?? 
  iii. ???? ??  iv. ? ? ??? ??   
1. ??? ? ?? ??? ???? ?
????? ???? ????? ??? ??? ? ???? ? ?? ??????
2. ?? ???- ??? ?????? ?? ???? ??
?????? ??
?? ???? ????
3. ?? ????-???? ?
???? ?? ? ?? ?? ???? ???? ? ??-??? ???? ??? ??? ???? ??? ? ???? 
??? ???? ?? ??? ??? ? ??? ???? ???? ?? ??? ?? ??????
4. ???? ?? ?? ?????, ?????? ?? ???? ??? ? ? ???? ?? ?????? ???? ??? ??? ???? ? ??
???? ??? 
???? ?? ??? ???
?????? ? ? ???
??? ? ? ????
Chapter 10.indd   118 10-03-2025   12:08:52
119
? ? ???
1.	 ?? 	????	??? 	? ? ??? 	? ? ?? 	??	 ??	??????? ? 	 ???
? 	?? 	? ??	? ?? ?? 		
2.	 ???? 	? ? 	? ? ?? ? 	?? 	?? ??? ??????? 	 ?? 	? ? ?? 	???????
3.	 ????? 	? ?? 	? ? ?? ? 	?? 	???-??? 	 ?? 	 ??? ? ???? ? 	 ????	??	?? ?? ? 	
4.	 “? ??	 ???	?? ? 	??? ?, 	?? ??	?? ? ? 	? ??	 ??? ?? 	 ??????” 	 ? ??	 ?
? ???	?? ?? ? 	?? ??? 	? ?? ? 	??	?? ? 
?? 	?????
5.	 ????? 	? ? 	???? 	?? 	????	 ?????? 	?? 	 ?
? ?? ?? 	?? ???—
	 (?)	 ??? 	? ? ??? 	????	???, 	?? ????	 ?? 	
......................
	?? ??? ??	 (??/?? ?)
	 (?)	
......................
	????	????	?? ? ?	 (???/????)
	 (?)	 ? ?? ? ? 	???,	????	?	???
? , 	? ? ? 	
......................
	 ????
? ? ?? 	 ???
? !	 (? ?? ? ? / ??? ? ? )
	 (?)	 ? ? ?? ? 	? ? 	
......................
	?? ??? 	 ??????	 (?? ? -?- ?? ? / ?? ? -?- ?? ? )
????? ?? ?????
???? ?? ??? 
 
1.	 ??? ? 	???	??	 ??????? 	? ?? 	? ? ??
? ??? 	 ????? 	? ? 	?? ????	 ?? ?? 	??? ? 	 ???	?????	 —
	 (?)	 ?? ??	??? 	????	??
? ? ? ???,	
......................
	??	 ?? ????
	 (?)	 ??? 	? ? ??	? ? 	
......................
	 ???	?? 	 ?
? ? ?? 	 ???
2.	 ???? ? , 	???? ? 	? ??? 
	 (?)	 “? ? ? 	??? ? ? , 	????
? ? ?? 	???
? !”	
................. .................
	 (?)	 “? ??	 ???	?? ? 	??? ?, 	????	?? ? ? 	 ???	??? ?? 	??????”	
................. .................
?? ?? ? 	 ? ?? ?? ?? ??? 	? ?? ??
Chapter 10.indd   119 17-03-2025   16:01:38
Page 5


??? ? ? ??? ???? ???,
?????? ?? ?? ?? ??? ? –
???? ???, ?? ?? ? ???
?,
??? ????, ????
???? ???
?!
??? ???? – ?? ? ?? ?? ?? ? ?,
???? ??? ??? ????? ??????
?? ??? ????? ????
? ? ????,
????-???? ?? ?? ?????
????? ???? ???? – ???
?,
??? ??? ?
??? ? ?? ?
??? ? ! 
?? ??????-???? ?? ???,
??? ??? ?? ?
???? ????
? ? ???
10
Chapter 10.indd   116 17-03-2025   16:01:23
117
? ? ???
???? ?? ? ???? ???,
?? ?? ???? – ? ?? ?? ?
??!
?
? ??? ?? ?
???? ?
? ?????,
????? ?? ?- ?? ? ? ????-??????
????, ??? ?? ?? ????,
????, ???? , ???? ? ?????
???? ???? ?? ??
?? ?????,
???? ??? ?? ?? ???????
????-??? ???? ?? ????,
? ? ??? ???? ?? ??
? ? ?????
???? ?? ?? ???? ????,
??? ????? ?? ??? ?????
???? ?? ? , ??-?-?? ? ? ???,
???? ???? ???? ?????!
	 	 	 	 	 	 	 					– 	 ?????? 	 ??
? Chapter 10.indd   117 10-03-2025   12:08:52
118
  ???? | ??? ? 4
1.	 ??? ?? ???? 	????? ? ?? 	? ? 	???
? ?? ?	 ????? 	?? 	??? 	??	????? 	(
?
)	?????	 — 	
 (?) ??? ? ? ??? ??? ???? ????
  i. ???
?    ii. ???? 
  iii. ????  iv. ???? 
 (?) ? ?? ?? ? ? ??
???? ?? ???? ?? ??? ? ???? ?? ?? ?? ? ?? ?? ???? ???
  i. ???! ??? ??? ???  ii. ???? ?
??!  
  iii. ??? ?? ?
??!  iv. ??? ???! ??? ??? ??? 
 (?) ? ?? ?? ??? ‘? ?? ? ? ????’ ???? ? ??? ??????? ???? ??? ??? 
  i. ??? ? ??? ? ? ???  ii. ???? ?? ? ? ??? 
  iii. ???? ?? ? ? ???   iv. ???? ??? ? ? ??? 
 (?) ? ?? ?? ??? ???? ???? ????? ????? ? ? ???? ? ?? ??? ??? ??? 
  i. ???? ??  ii. ???? ?? 
  iii. ???? ??  iv. ? ? ??? ??   
1. ??? ? ?? ??? ???? ?
????? ???? ????? ??? ??? ? ???? ? ?? ??????
2. ?? ???- ??? ?????? ?? ???? ??
?????? ??
?? ???? ????
3. ?? ????-???? ?
???? ?? ? ?? ?? ???? ???? ? ??-??? ???? ??? ??? ???? ??? ? ???? 
??? ???? ?? ??? ??? ? ??? ???? ???? ?? ??? ?? ??????
4. ???? ?? ?? ?????, ?????? ?? ???? ??? ? ? ???? ?? ?????? ???? ??? ??? ???? ? ??
???? ??? 
???? ?? ??? ???
?????? ? ? ???
??? ? ? ????
Chapter 10.indd   118 10-03-2025   12:08:52
119
? ? ???
1.	 ?? 	????	??? 	? ? ??? 	? ? ?? 	??	 ??	??????? ? 	 ???
? 	?? 	? ??	? ?? ?? 		
2.	 ???? 	? ? 	? ? ?? ? 	?? 	?? ??? ??????? 	 ?? 	? ? ?? 	???????
3.	 ????? 	? ?? 	? ? ?? ? 	?? 	???-??? 	 ?? 	 ??? ? ???? ? 	 ????	??	?? ?? ? 	
4.	 “? ??	 ???	?? ? 	??? ?, 	?? ??	?? ? ? 	? ??	 ??? ?? 	 ??????” 	 ? ??	 ?
? ???	?? ?? ? 	?? ??? 	? ?? ? 	??	?? ? 
?? 	?????
5.	 ????? 	? ? 	???? 	?? 	????	 ?????? 	?? 	 ?
? ?? ?? 	?? ???—
	 (?)	 ??? 	? ? ??? 	????	???, 	?? ????	 ?? 	
......................
	?? ??? ??	 (??/?? ?)
	 (?)	
......................
	????	????	?? ? ?	 (???/????)
	 (?)	 ? ?? ? ? 	???,	????	?	???
? , 	? ? ? 	
......................
	 ????
? ? ?? 	 ???
? !	 (? ?? ? ? / ??? ? ? )
	 (?)	 ? ? ?? ? 	? ? 	
......................
	?? ??? 	 ??????	 (?? ? -?- ?? ? / ?? ? -?- ?? ? )
????? ?? ?????
???? ?? ??? 
 
1.	 ??? ? 	???	??	 ??????? 	? ?? 	? ? ??
? ??? 	 ????? 	? ? 	?? ????	 ?? ?? 	??? ? 	 ???	?????	 —
	 (?)	 ?? ??	??? 	????	??
? ? ? ???,	
......................
	??	 ?? ????
	 (?)	 ??? 	? ? ??	? ? 	
......................
	 ???	?? 	 ?
? ? ?? 	 ???
2.	 ???? ? , 	???? ? 	? ??? 
	 (?)	 “? ? ? 	??? ? ? , 	????
? ? ?? 	???
? !”	
................. .................
	 (?)	 “? ??	 ???	?? ? 	??? ?, 	????	?? ? ? 	 ???	??? ?? 	??????”	
................. .................
?? ?? ? 	 ? ?? ?? ?? ??? 	? ?? ??
Chapter 10.indd   119 17-03-2025   16:01:38
120
  ???? | ??? ? 4
 (?) ???? ???? ?? ?
???? ? ??? ? 
......................
 ???? ?? ?? ??
 (?) ???? ? ?? ?? 
......................
 ??? ???? ?????? ?? ?
?? ???
2.	 ? ?? ??	 ? ?? 	 ?? 	 ? ?? 	 ?? ? ? 	 ??? ?? 	 (?
? ?? ? )	 ?? ?	 ??? ? ??? 	 ??? ? ? 	 ??? ? 	 ??? ?? 	 (??? ? ??)	
??	??? ? ?	 ??? ? 	??? ? ?? 	? ? ? ? 	??? 	?? 	???? ?? 	? ?? 	?? ? ?? 	 —
?
?
?
?
?
?
?
?
?
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
...............
????
???
?
? ?? ?	?? ? ?? ? ? ?? 	 ???
.....................................
.....................................
.....................................
.....................................
.....................................
.....................................
3.	 ? ? ? ? 	 ????	 ? ?? 	 ?
? ?	 ?? ?? 	 ?? 	 ???? ?? ? 	 ? ? 	 ??	 ? ?? ? 	 ? ? ??	 ?????? 	 ??? ? 	 ?
? ? 	 ? ?-? ?	 ?? ?	
? ? ???,	 ? ? ? ? 	 – 	 ? ?? ?,	 ? ? ?	 ?? ?? 	 ????? 	 ?? 	 ???? ??
? 	 ??	 ?????? 	 ??	 ? ? 	 ???? 	
??? 	?? ??	??	???? 	? ? ? 	
Chapter 10.indd   120 10-03-2025   12:08:53
Read More
47 videos|192 docs|32 tests

FAQs on Class 4 Hindi NCERT Book Chapter 10 कैमरा

1. कैमरा क्या है और यह कैसे काम करता है ?
Ans. कैमरा एक उपकरण है जो तस्वीरें लेने के लिए उपयोग किया जाता है। यह प्रकाश को एक लेंस के माध्यम से पकड़ता है और उसे एक फिल्म या डिजिटल सेंसर पर रिकॉर्ड करता है। जब आप शटर बटन दबाते हैं, तो कैमरा प्रकाश को अंदर आने देता है और उस समय की छवि को कैप्चर करता है।
2. कैमरे के विभिन्न प्रकार कौन से हैं ?
Ans. कैमरों के कई प्रकार होते हैं, जैसे कि पॉइंट-एंड-शूट कैमरा, DSLR कैमरा, मिररलेस कैमरा और स्मार्टफोन कैमरा। प्रत्येक प्रकार के कैमरे का उपयोग अलग-अलग परिस्थितियों और आवश्यकताओं के अनुसार किया जाता है।
3. कैमरे में मेगापिक्सल का क्या महत्व है ?
Ans. मेगापिक्सल कैमरे की छवि गुणवत्ता को मापने का एक तरीका है। अधिक मेगापिक्सल का मतलब है कि कैमरा अधिक विवरण कैप्चर कर सकता है, जिससे तस्वीरें अधिक स्पष्ट और उच्च गुणवत्ता वाली होती हैं। हालांकि, मेगापिक्सल के अलावा लेंस और सेंसर की गुणवत्ता भी महत्वपूर्ण होती है।
4. क्या कैमरा का उपयोग केवल तस्वीरें लेने के लिए किया जाता है ?
Ans. नहीं, कैमरे का उपयोग केवल तस्वीरें लेने के लिए नहीं किया जाता है। इसे वीडियो रिकॉर्डिंग, लाइव स्ट्रीमिंग, और वैज्ञानिक अनुसंधान में भी उपयोग किया जाता है। कुछ कैमरे विशेष रूप से वीडियो बनाने के लिए डिजाइन किए गए होते हैं।
5. क्या कैमरा का उपयोग सुरक्षित है ?
Ans. हां, कैमरा का उपयोग सामान्य रूप से सुरक्षित है। हालांकि, आपको हमेशा यह सुनिश्चित करना चाहिए कि आप किसी की अनुमति के बिना उनकी तस्वीरें न लें और अपने कैमरे का उपयोग करते समय गोपनीयता का सम्मान करें।
Related Searches

Free

,

Class 4 Hindi NCERT Book Chapter 10 कैमरा

,

Class 4 Hindi NCERT Book Chapter 10 कैमरा

,

Semester Notes

,

Sample Paper

,

study material

,

Viva Questions

,

shortcuts and tricks

,

Extra Questions

,

mock tests for examination

,

practice quizzes

,

pdf

,

Summary

,

Exam

,

MCQs

,

Objective type Questions

,

ppt

,

Previous Year Questions with Solutions

,

video lectures

,

past year papers

,

Important questions

,

Class 4 Hindi NCERT Book Chapter 10 कैमरा

;