UPSC Exam  >  UPSC Notes  >  Current Affairs (Hindi): Daily, Weekly & Monthly  >  Kurukshetra Summary May 2025 (Hindi)

Kurukshetra Summary May 2025 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily, Weekly & Monthly - UPSC PDF Download

Download, print and study this document offline
Please wait while the PDF view is loading
 Page 1


 
 Page - 1
 Page - PB
?? ?? ????? ??? 2025-26 : ?????? ?? ? ???????? ????
?
????? 
 ¾ ???????? ????????? 2024-25 ???? ???????? ??????????? ??? ?? ??? ? ? ??? ????? ?? 
??????? ???????? ?? ????? ?? ??????? ?????? ???? ??? ? ?? ???? ??? 2025-26 ?? 
???????? ????????? 2024-25 ? ? ??
???? ?? , ???????? ???????? ??????????? ??? ?? ??? 
(?
???? ?? ??????? ????) ?? ??
??????  ??????? ??????????? ? ? ??? ????? 
???????? ?? ??? ?????? ???? ??? ?? ?????? 2047 ?? ????????? ????? ? ? ????? 
?? ???????? ??? ? ? ? ???? ???????? ???????? , ? ? ???? ??? ? ?????????? ???????? ?? 
??????????????? ????? ??? ????????? ????? ??? ????? ????? ?? ?
??????????? ??? ? 
????????? ? ? ????? ?? ???????? ???????? ?????????? ??????? ???
??? ?? ? ?
???? ??
??
? ??
??? ? ?? ?
???? ??
? ????? ?? ??????
 ¾ ?? ?? ?? 2024-25 ? ? 47.16 ???? ????? ???? ? ? ?
??????? ??
?????? ?? ???????? 
?? ?? ?? 2025-26 ??? ??? ??
?????? ?
? ? 50.65 ???? ????? ???? ??? ?????? 
????????? ?
?????? ???? 15.48 ???? ????? ???? ???
 ¾ ‘????????? ????? 2047’ ??? ?????? ‘?
????????? ??? ???? , ??????????? ??????? 
??? ? ???????? ?
??????? ? ? ????????? ?? ???
? ?? ?????????? ???????? ’ ???
 ¾ ?? ???? ? ? ??? ???? ???????? ???????? ??? ??? 1.87 ???? ????? ???? ?? ?? 
?? ?? ?? 2024-25 ?? 5.75% ?? ?? ????? ?????? ??? ??? 
?? ? ????? ???
Page 2


 
 Page - 1
 Page - PB
?? ?? ????? ??? 2025-26 : ?????? ?? ? ???????? ????
?
????? 
 ¾ ???????? ????????? 2024-25 ???? ???????? ??????????? ??? ?? ??? ? ? ??? ????? ?? 
??????? ???????? ?? ????? ?? ??????? ?????? ???? ??? ? ?? ???? ??? 2025-26 ?? 
???????? ????????? 2024-25 ? ? ??
???? ?? , ???????? ???????? ??????????? ??? ?? ??? 
(?
???? ?? ??????? ????) ?? ??
??????  ??????? ??????????? ? ? ??? ????? 
???????? ?? ??? ?????? ???? ??? ?? ?????? 2047 ?? ????????? ????? ? ? ????? 
?? ???????? ??? ? ? ? ???? ???????? ???????? , ? ? ???? ??? ? ?????????? ???????? ?? 
??????????????? ????? ??? ????????? ????? ??? ????? ????? ?? ?
??????????? ??? ? 
????????? ? ? ????? ?? ???????? ???????? ?????????? ??????? ???
??? ?? ? ?
???? ??
??
? ??
??? ? ?? ?
???? ??
? ????? ?? ??????
 ¾ ?? ?? ?? 2024-25 ? ? 47.16 ???? ????? ???? ? ? ?
??????? ??
?????? ?? ???????? 
?? ?? ?? 2025-26 ??? ??? ??
?????? ?
? ? 50.65 ???? ????? ???? ??? ?????? 
????????? ?
?????? ???? 15.48 ???? ????? ???? ???
 ¾ ‘????????? ????? 2047’ ??? ?????? ‘?
????????? ??? ???? , ??????????? ??????? 
??? ? ???????? ?
??????? ? ? ????????? ?? ???
? ?? ?????????? ???????? ’ ???
 ¾ ?? ???? ? ? ??? ???? ???????? ???????? ??? ??? 1.87 ???? ????? ???? ?? ?? 
?? ?? ?? 2024-25 ?? 5.75% ?? ?? ????? ?????? ??? ??? 
?? ? ????? ??? 
 Page - 2
 Page - PB
?????????? ??
??? ??
? ??????????? 
 ¾ ???? ???????? ??? ? ??????????? ?? ?????? ?????? ? ? ??? ??
?????? ?? ???????? 
?? ???? 35% ?? ?? ????? ? ? ????? ??????????????? ?
??? ???? ???? ??? ???
 ¾ ??????????????? ?????? ???? ????? ?? ??????? ???????? ???????? ( 5.7% ?? ?? ?????) , 
???.??.???.?. ( 4.7% ?? ?? ?????) , ? ? ???? ??? ? ??????? ??????? ?? ???????? 
??? ? ???? ???????? ? ???
 ¾ ?????? ??? ? ??? ???? ???????? , ???????? ???????? , ??????? ?? ???? ?????? ??????? ? ? 
???? 3.83 ???? ????? ???? ? ?? ????? ???? ?? ? ???
???
?? ?????????? ?????????
 ¾ ? ? ???? ??? ? ??????? ??? ???? : ??.??? ??-? ????? ? ? ???? ?????? ??? ????? 100 
?????? ???? ???? ? ? ? ? ???? ???????? ????? ??? ????? ?? ??? ????????????? , 
?
???????? ? ? ???? , ???
????? , ????? ? ? ???? ? ? ?
????????? ??? ??? ????? ? ? ???? ?? 
?? ????? ?? ?????? ? ?? ????? ?????? ??? ???? ??? 
 ? ????? ?? , ?
?????? ???????? ???? ???? , ??????? ? ? ???? ??? ? ?? ???? ???????????? ?? 
????????? ?? ?? ? ? ???? ????? ??????-??????? ???????? ?? ?? ??? ?????? 
???? ??? ??.???. ? ? ???? ???
????? ?????? (PMKSY) ???? ????? ???
????? ??? ? 
?? ?
?????? ? ? ???? 8,260 ????? ???? ??? ????? ???? ???
 ¾ ?????? ????
?????? ??? ? ???????? ?????? : ????????????? ?????? , ?
???????? ?
????? 
??? ? ??????? ?
??? ?? ? ? ???? ??.???. ?
?????? ?????? ????
?????? ?????? ???????
-
????? (PMFME) ?????? ? ? ??? 4.8% ?? ?? ????? ?? ?? ???
 ¾ ???????? ??????? ?? ?????????? : ????? ?????????????? ??? ? ????
?????? ? ??? 
?? ??? ???? ? ?? ???????? ? ? ???? 86,000 ????? ???? ??? ?? ??? ??? ???
-
????? ???? ???? ??? ??? ? ???????? , ???????? ?
??????? ??????- ????????? 
???????? ?????????? ?????? (DAY-NRLM) ? ? ??? ???????? ??????????? 
??? ? ???? ???????? ? ? ???? ??? ??? ???? 26.3% ?? ?? ????? ?? ?? ???
Page 3


 
 Page - 1
 Page - PB
?? ?? ????? ??? 2025-26 : ?????? ?? ? ???????? ????
?
????? 
 ¾ ???????? ????????? 2024-25 ???? ???????? ??????????? ??? ?? ??? ? ? ??? ????? ?? 
??????? ???????? ?? ????? ?? ??????? ?????? ???? ??? ? ?? ???? ??? 2025-26 ?? 
???????? ????????? 2024-25 ? ? ??
???? ?? , ???????? ???????? ??????????? ??? ?? ??? 
(?
???? ?? ??????? ????) ?? ??
??????  ??????? ??????????? ? ? ??? ????? 
???????? ?? ??? ?????? ???? ??? ?? ?????? 2047 ?? ????????? ????? ? ? ????? 
?? ???????? ??? ? ? ? ???? ???????? ???????? , ? ? ???? ??? ? ?????????? ???????? ?? 
??????????????? ????? ??? ????????? ????? ??? ????? ????? ?? ?
??????????? ??? ? 
????????? ? ? ????? ?? ???????? ???????? ?????????? ??????? ???
??? ?? ? ?
???? ??
??
? ??
??? ? ?? ?
???? ??
? ????? ?? ??????
 ¾ ?? ?? ?? 2024-25 ? ? 47.16 ???? ????? ???? ? ? ?
??????? ??
?????? ?? ???????? 
?? ?? ?? 2025-26 ??? ??? ??
?????? ?
? ? 50.65 ???? ????? ???? ??? ?????? 
????????? ?
?????? ???? 15.48 ???? ????? ???? ???
 ¾ ‘????????? ????? 2047’ ??? ?????? ‘?
????????? ??? ???? , ??????????? ??????? 
??? ? ???????? ?
??????? ? ? ????????? ?? ???
? ?? ?????????? ???????? ’ ???
 ¾ ?? ???? ? ? ??? ???? ???????? ???????? ??? ??? 1.87 ???? ????? ???? ?? ?? 
?? ?? ?? 2024-25 ?? 5.75% ?? ?? ????? ?????? ??? ??? 
?? ? ????? ??? 
 Page - 2
 Page - PB
?????????? ??
??? ??
? ??????????? 
 ¾ ???? ???????? ??? ? ??????????? ?? ?????? ?????? ? ? ??? ??
?????? ?? ???????? 
?? ???? 35% ?? ?? ????? ? ? ????? ??????????????? ?
??? ???? ???? ??? ???
 ¾ ??????????????? ?????? ???? ????? ?? ??????? ???????? ???????? ( 5.7% ?? ?? ?????) , 
???.??.???.?. ( 4.7% ?? ?? ?????) , ? ? ???? ??? ? ??????? ??????? ?? ???????? 
??? ? ???? ???????? ? ???
 ¾ ?????? ??? ? ??? ???? ???????? , ???????? ???????? , ??????? ?? ???? ?????? ??????? ? ? 
???? 3.83 ???? ????? ???? ? ?? ????? ???? ?? ? ???
???
?? ?????????? ?????????
 ¾ ? ? ???? ??? ? ??????? ??? ???? : ??.??? ??-? ????? ? ? ???? ?????? ??? ????? 100 
?????? ???? ???? ? ? ? ? ???? ???????? ????? ??? ????? ?? ??? ????????????? , 
?
???????? ? ? ???? , ???
????? , ????? ? ? ???? ? ? ?
????????? ??? ??? ????? ? ? ???? ?? 
?? ????? ?? ?????? ? ?? ????? ?????? ??? ???? ??? 
 ? ????? ?? , ?
?????? ???????? ???? ???? , ??????? ? ? ???? ??? ? ?? ???? ???????????? ?? 
????????? ?? ?? ? ? ???? ????? ??????-??????? ???????? ?? ?? ??? ?????? 
???? ??? ??.???. ? ? ???? ???
????? ?????? (PMKSY) ???? ????? ???
????? ??? ? 
?? ?
?????? ? ? ???? 8,260 ????? ???? ??? ????? ???? ???
 ¾ ?????? ????
?????? ??? ? ???????? ?????? : ????????????? ?????? , ?
???????? ?
????? 
??? ? ??????? ?
??? ?? ? ? ???? ??.???. ?
?????? ?????? ????
?????? ?????? ???????
-
????? (PMFME) ?????? ? ? ??? 4.8% ?? ?? ????? ?? ?? ???
 ¾ ???????? ??????? ?? ?????????? : ????? ?????????????? ??? ? ????
?????? ? ??? 
?? ??? ???? ? ?? ???????? ? ? ???? 86,000 ????? ???? ??? ?? ??? ??? ???
-
????? ???? ???? ??? ??? ? ???????? , ???????? ?
??????? ??????- ????????? 
???????? ?????????? ?????? (DAY-NRLM) ? ? ??? ???????? ??????????? 
??? ? ???? ???????? ? ? ???? ??? ??? ???? 26.3% ?? ?? ????? ?? ?? ???
 
 Page - 3
 Page - PB
??????? ?????????????? ??? ?????? ?? ?? ? ?? ? ??? ???????? ???
?
????? 
 ¾ ???????? ????? ??????????? ????? ? ? ??????? ??? ? ??? ????
? ??????? ? ? ???? ???
-
??????
???? ??? ?????????? ???????? ??? ? ???????? ?? ?? ????????? ?? ?? ? ? ???? ?????? 
? ? ???? , ???.??.???.?. , ???????????? ??? ? ??????????? ???? ??? ?? ?????? ? ?? ????? 
???? ??? ??? ? ???? ????? ?? ??????? ???? ???????? ?
????????? ??? ??? ?? ??????? ?? ??? , 
????? ???? ?? ????? ????? ????? ???????? ?????????????? ?? ????
?? ???? ? ? ???? 
?????????? ???????? ? ???????? ? ???
?????? ????? ? ?? ??? ????? ?? ???????? ??????
 ¾ ?????? ??? ????? ???????? ?
???? ??? ? ???????????? ???? ???? ?? ????? ??? ? ???????? 
???????? ?? ???? ?? ??? ??? ???? ?? ?
???? ????? ???????????? ???? ?? ????????? 
???? ???? ?????? ????? ?? ?? ???? ???? ????? ???? ?????-?
???????? ????? ??????????? 
???? ???? ?? ???? ?? ????? ????? ???
?????? ??
? ?????? ?????
 ¾ ?????? ?????? 2025-26 ? ? ???? ?????? ?? 42.70 ???? ????? ???? ??? ??? -
?????????? ????? ???????? ?
???? ????? ???? ?? ?? ?????? ?????? ?? ?
????? ???? 11% ?? 
?? ????? ?????? ??? ??? ????? ???????? ?? ??????? ??-
 ? ????????? ?? ?
???? ????? 25.20 ???? ????? ???? (???? ?? ???? -
?????? ?? ??) ???
 ? ?????????? ?? ?
???? ????? 17.50 ???? ????? ???? (??.??.??. , 
??????? ?
???? ??? ? ?????? ?
???? ??) ???
 ¾ ???? ?? ???????? ?? ???????????? ??????? ? ? ???? ????? ?????????? ?
????????? 
?
????????? ???? ?? ?????? ?????? ?? ???????? ???????? ???????
? , ?
????????? 
??? ??? ??? ? ??????? ?????? ??????? ? ? ???? ????? ?? ??? ????? ??? ? ???? ???? 
??????? ???
Page 4


 
 Page - 1
 Page - PB
?? ?? ????? ??? 2025-26 : ?????? ?? ? ???????? ????
?
????? 
 ¾ ???????? ????????? 2024-25 ???? ???????? ??????????? ??? ?? ??? ? ? ??? ????? ?? 
??????? ???????? ?? ????? ?? ??????? ?????? ???? ??? ? ?? ???? ??? 2025-26 ?? 
???????? ????????? 2024-25 ? ? ??
???? ?? , ???????? ???????? ??????????? ??? ?? ??? 
(?
???? ?? ??????? ????) ?? ??
??????  ??????? ??????????? ? ? ??? ????? 
???????? ?? ??? ?????? ???? ??? ?? ?????? 2047 ?? ????????? ????? ? ? ????? 
?? ???????? ??? ? ? ? ???? ???????? ???????? , ? ? ???? ??? ? ?????????? ???????? ?? 
??????????????? ????? ??? ????????? ????? ??? ????? ????? ?? ?
??????????? ??? ? 
????????? ? ? ????? ?? ???????? ???????? ?????????? ??????? ???
??? ?? ? ?
???? ??
??
? ??
??? ? ?? ?
???? ??
? ????? ?? ??????
 ¾ ?? ?? ?? 2024-25 ? ? 47.16 ???? ????? ???? ? ? ?
??????? ??
?????? ?? ???????? 
?? ?? ?? 2025-26 ??? ??? ??
?????? ?
? ? 50.65 ???? ????? ???? ??? ?????? 
????????? ?
?????? ???? 15.48 ???? ????? ???? ???
 ¾ ‘????????? ????? 2047’ ??? ?????? ‘?
????????? ??? ???? , ??????????? ??????? 
??? ? ???????? ?
??????? ? ? ????????? ?? ???
? ?? ?????????? ???????? ’ ???
 ¾ ?? ???? ? ? ??? ???? ???????? ???????? ??? ??? 1.87 ???? ????? ???? ?? ?? 
?? ?? ?? 2024-25 ?? 5.75% ?? ?? ????? ?????? ??? ??? 
?? ? ????? ??? 
 Page - 2
 Page - PB
?????????? ??
??? ??
? ??????????? 
 ¾ ???? ???????? ??? ? ??????????? ?? ?????? ?????? ? ? ??? ??
?????? ?? ???????? 
?? ???? 35% ?? ?? ????? ? ? ????? ??????????????? ?
??? ???? ???? ??? ???
 ¾ ??????????????? ?????? ???? ????? ?? ??????? ???????? ???????? ( 5.7% ?? ?? ?????) , 
???.??.???.?. ( 4.7% ?? ?? ?????) , ? ? ???? ??? ? ??????? ??????? ?? ???????? 
??? ? ???? ???????? ? ???
 ¾ ?????? ??? ? ??? ???? ???????? , ???????? ???????? , ??????? ?? ???? ?????? ??????? ? ? 
???? 3.83 ???? ????? ???? ? ?? ????? ???? ?? ? ???
???
?? ?????????? ?????????
 ¾ ? ? ???? ??? ? ??????? ??? ???? : ??.??? ??-? ????? ? ? ???? ?????? ??? ????? 100 
?????? ???? ???? ? ? ? ? ???? ???????? ????? ??? ????? ?? ??? ????????????? , 
?
???????? ? ? ???? , ???
????? , ????? ? ? ???? ? ? ?
????????? ??? ??? ????? ? ? ???? ?? 
?? ????? ?? ?????? ? ?? ????? ?????? ??? ???? ??? 
 ? ????? ?? , ?
?????? ???????? ???? ???? , ??????? ? ? ???? ??? ? ?? ???? ???????????? ?? 
????????? ?? ?? ? ? ???? ????? ??????-??????? ???????? ?? ?? ??? ?????? 
???? ??? ??.???. ? ? ???? ???
????? ?????? (PMKSY) ???? ????? ???
????? ??? ? 
?? ?
?????? ? ? ???? 8,260 ????? ???? ??? ????? ???? ???
 ¾ ?????? ????
?????? ??? ? ???????? ?????? : ????????????? ?????? , ?
???????? ?
????? 
??? ? ??????? ?
??? ?? ? ? ???? ??.???. ?
?????? ?????? ????
?????? ?????? ???????
-
????? (PMFME) ?????? ? ? ??? 4.8% ?? ?? ????? ?? ?? ???
 ¾ ???????? ??????? ?? ?????????? : ????? ?????????????? ??? ? ????
?????? ? ??? 
?? ??? ???? ? ?? ???????? ? ? ???? 86,000 ????? ???? ??? ?? ??? ??? ???
-
????? ???? ???? ??? ??? ? ???????? , ???????? ?
??????? ??????- ????????? 
???????? ?????????? ?????? (DAY-NRLM) ? ? ??? ???????? ??????????? 
??? ? ???? ???????? ? ? ???? ??? ??? ???? 26.3% ?? ?? ????? ?? ?? ???
 
 Page - 3
 Page - PB
??????? ?????????????? ??? ?????? ?? ?? ? ?? ? ??? ???????? ???
?
????? 
 ¾ ???????? ????? ??????????? ????? ? ? ??????? ??? ? ??? ????
? ??????? ? ? ???? ???
-
??????
???? ??? ?????????? ???????? ??? ? ???????? ?? ?? ????????? ?? ?? ? ? ???? ?????? 
? ? ???? , ???.??.???.?. , ???????????? ??? ? ??????????? ???? ??? ?? ?????? ? ?? ????? 
???? ??? ??? ? ???? ????? ?? ??????? ???? ???????? ?
????????? ??? ??? ?? ??????? ?? ??? , 
????? ???? ?? ????? ????? ????? ???????? ?????????????? ?? ????
?? ???? ? ? ???? 
?????????? ???????? ? ???????? ? ???
?????? ????? ? ?? ??? ????? ?? ???????? ??????
 ¾ ?????? ??? ????? ???????? ?
???? ??? ? ???????????? ???? ???? ?? ????? ??? ? ???????? 
???????? ?? ???? ?? ??? ??? ???? ?? ?
???? ????? ???????????? ???? ?? ????????? 
???? ???? ?????? ????? ?? ?? ???? ???? ????? ???? ?????-?
???????? ????? ??????????? 
???? ???? ?? ???? ?? ????? ????? ???
?????? ??
? ?????? ?????
 ¾ ?????? ?????? 2025-26 ? ? ???? ?????? ?? 42.70 ???? ????? ???? ??? ??? -
?????????? ????? ???????? ?
???? ????? ???? ?? ?? ?????? ?????? ?? ?
????? ???? 11% ?? 
?? ????? ?????? ??? ??? ????? ???????? ?? ??????? ??-
 ? ????????? ?? ?
???? ????? 25.20 ???? ????? ???? (???? ?? ???? -
?????? ?? ??) ???
 ? ?????????? ?? ?
???? ????? 17.50 ???? ????? ???? (??.??.??. , 
??????? ?
???? ??? ? ?????? ?
???? ??) ???
 ¾ ???? ?? ???????? ?? ???????????? ??????? ? ? ???? ????? ?????????? ?
????????? 
?
????????? ???? ?? ?????? ?????? ?? ???????? ???????? ???????
? , ?
????????? 
??? ??? ??? ? ??????? ?????? ??????? ? ? ???? ????? ?? ??? ????? ??? ? ???? ???? 
??????? ???
 
 Page - 4
 Page - PB
?????? ????? ??
? ?
??
???? ?
???????? ¾ ????????? ??? ???????? ???????? ?? (NSO) ?? ??????? ??????? ???? (RBI) ? ? 
??
????? , ????? ?? ??.??.??. ?? ????? ?? ??? ??
?????? ?? ??????? ??-
 ? ?????? ?????? 2024-25 ? ? ???? : 6.4% (NSO) ????? 6.6% (RBI)
 ? ?????? ?????? 2025-26 ? ? ???? : 6.7% (RBI)
 ¾ ?? ????? ?? ???????????? ????? ????? ? ? ? ?????
?? ?????? ?? ????????????? ???? ????? ??????????? 
???? ?? ??? ???? ?? ??? ??? ? ???? ????? ??????? ?? ????? ?? ? ???? ??? ? ? ? ??? ???? ?? 
????? ??, ????? ??? ? ???????? ? ???? ????
?? ????????? ?? ? ????????? ???
 ¾ ?????????? ???? ???????? ???????? ?? ?
??
????? ????? ?? ???
?????? ?? ??????? ? ??:
 ? ???????? ???? ?? ???? ????????? (?????? ???? ? ? ????-?????? ? ????????? ????)
 ? ???.??.???.?. ??? ? ?????????? ????????? ???? ????? ?? ????? ?? ??????? ? ??? 
?? ???????? ? ??
??????  ??????? ?? ????? ?? (?????? ???? ??? ??? ? ?
?????? ????)
 ¾ ?? ???
?????
? ?? ?
? ? ??? ? ? ? ???? ?????? ?? ????????? ?? ?? ?????? ?, ? ? ???? 
???????? ?? ????????? ?? ?? ?? ???????? ??????????? ? ? ???? ???????? ?? ??? ?????? ? 
? ? ???? ?? ??? ?
??? ???? ? ???
?????? ???? ???????? ?? ???
?? ????? ? ?? ??? ??? ? ?? ??? ?? 
????
 ¾ ?????? ?? ? ? ???? ??? ? ?
???? ????????? ? ? ???? 2.66 ???? ????? ???? ??? ????? 
???? ???? ?? ?????? ?????? ?? ?
????? ???? 1,000 ????? ???? ????? ??? ????? 
??? ???? ? ? ???? ??????????? ?? ???????? , ??????? ?
??? ?? ???? ?
????? ????? ??? ? 
????????? ? ? ???? ????? ?? ???? ?
????????? ????? ???
Page 5


 
 Page - 1
 Page - PB
?? ?? ????? ??? 2025-26 : ?????? ?? ? ???????? ????
?
????? 
 ¾ ???????? ????????? 2024-25 ???? ???????? ??????????? ??? ?? ??? ? ? ??? ????? ?? 
??????? ???????? ?? ????? ?? ??????? ?????? ???? ??? ? ?? ???? ??? 2025-26 ?? 
???????? ????????? 2024-25 ? ? ??
???? ?? , ???????? ???????? ??????????? ??? ?? ??? 
(?
???? ?? ??????? ????) ?? ??
??????  ??????? ??????????? ? ? ??? ????? 
???????? ?? ??? ?????? ???? ??? ?? ?????? 2047 ?? ????????? ????? ? ? ????? 
?? ???????? ??? ? ? ? ???? ???????? ???????? , ? ? ???? ??? ? ?????????? ???????? ?? 
??????????????? ????? ??? ????????? ????? ??? ????? ????? ?? ?
??????????? ??? ? 
????????? ? ? ????? ?? ???????? ???????? ?????????? ??????? ???
??? ?? ? ?
???? ??
??
? ??
??? ? ?? ?
???? ??
? ????? ?? ??????
 ¾ ?? ?? ?? 2024-25 ? ? 47.16 ???? ????? ???? ? ? ?
??????? ??
?????? ?? ???????? 
?? ?? ?? 2025-26 ??? ??? ??
?????? ?
? ? 50.65 ???? ????? ???? ??? ?????? 
????????? ?
?????? ???? 15.48 ???? ????? ???? ???
 ¾ ‘????????? ????? 2047’ ??? ?????? ‘?
????????? ??? ???? , ??????????? ??????? 
??? ? ???????? ?
??????? ? ? ????????? ?? ???
? ?? ?????????? ???????? ’ ???
 ¾ ?? ???? ? ? ??? ???? ???????? ???????? ??? ??? 1.87 ???? ????? ???? ?? ?? 
?? ?? ?? 2024-25 ?? 5.75% ?? ?? ????? ?????? ??? ??? 
?? ? ????? ??? 
 Page - 2
 Page - PB
?????????? ??
??? ??
? ??????????? 
 ¾ ???? ???????? ??? ? ??????????? ?? ?????? ?????? ? ? ??? ??
?????? ?? ???????? 
?? ???? 35% ?? ?? ????? ? ? ????? ??????????????? ?
??? ???? ???? ??? ???
 ¾ ??????????????? ?????? ???? ????? ?? ??????? ???????? ???????? ( 5.7% ?? ?? ?????) , 
???.??.???.?. ( 4.7% ?? ?? ?????) , ? ? ???? ??? ? ??????? ??????? ?? ???????? 
??? ? ???? ???????? ? ???
 ¾ ?????? ??? ? ??? ???? ???????? , ???????? ???????? , ??????? ?? ???? ?????? ??????? ? ? 
???? 3.83 ???? ????? ???? ? ?? ????? ???? ?? ? ???
???
?? ?????????? ?????????
 ¾ ? ? ???? ??? ? ??????? ??? ???? : ??.??? ??-? ????? ? ? ???? ?????? ??? ????? 100 
?????? ???? ???? ? ? ? ? ???? ???????? ????? ??? ????? ?? ??? ????????????? , 
?
???????? ? ? ???? , ???
????? , ????? ? ? ???? ? ? ?
????????? ??? ??? ????? ? ? ???? ?? 
?? ????? ?? ?????? ? ?? ????? ?????? ??? ???? ??? 
 ? ????? ?? , ?
?????? ???????? ???? ???? , ??????? ? ? ???? ??? ? ?? ???? ???????????? ?? 
????????? ?? ?? ? ? ???? ????? ??????-??????? ???????? ?? ?? ??? ?????? 
???? ??? ??.???. ? ? ???? ???
????? ?????? (PMKSY) ???? ????? ???
????? ??? ? 
?? ?
?????? ? ? ???? 8,260 ????? ???? ??? ????? ???? ???
 ¾ ?????? ????
?????? ??? ? ???????? ?????? : ????????????? ?????? , ?
???????? ?
????? 
??? ? ??????? ?
??? ?? ? ? ???? ??.???. ?
?????? ?????? ????
?????? ?????? ???????
-
????? (PMFME) ?????? ? ? ??? 4.8% ?? ?? ????? ?? ?? ???
 ¾ ???????? ??????? ?? ?????????? : ????? ?????????????? ??? ? ????
?????? ? ??? 
?? ??? ???? ? ?? ???????? ? ? ???? 86,000 ????? ???? ??? ?? ??? ??? ???
-
????? ???? ???? ??? ??? ? ???????? , ???????? ?
??????? ??????- ????????? 
???????? ?????????? ?????? (DAY-NRLM) ? ? ??? ???????? ??????????? 
??? ? ???? ???????? ? ? ???? ??? ??? ???? 26.3% ?? ?? ????? ?? ?? ???
 
 Page - 3
 Page - PB
??????? ?????????????? ??? ?????? ?? ?? ? ?? ? ??? ???????? ???
?
????? 
 ¾ ???????? ????? ??????????? ????? ? ? ??????? ??? ? ??? ????
? ??????? ? ? ???? ???
-
??????
???? ??? ?????????? ???????? ??? ? ???????? ?? ?? ????????? ?? ?? ? ? ???? ?????? 
? ? ???? , ???.??.???.?. , ???????????? ??? ? ??????????? ???? ??? ?? ?????? ? ?? ????? 
???? ??? ??? ? ???? ????? ?? ??????? ???? ???????? ?
????????? ??? ??? ?? ??????? ?? ??? , 
????? ???? ?? ????? ????? ????? ???????? ?????????????? ?? ????
?? ???? ? ? ???? 
?????????? ???????? ? ???????? ? ???
?????? ????? ? ?? ??? ????? ?? ???????? ??????
 ¾ ?????? ??? ????? ???????? ?
???? ??? ? ???????????? ???? ???? ?? ????? ??? ? ???????? 
???????? ?? ???? ?? ??? ??? ???? ?? ?
???? ????? ???????????? ???? ?? ????????? 
???? ???? ?????? ????? ?? ?? ???? ???? ????? ???? ?????-?
???????? ????? ??????????? 
???? ???? ?? ???? ?? ????? ????? ???
?????? ??
? ?????? ?????
 ¾ ?????? ?????? 2025-26 ? ? ???? ?????? ?? 42.70 ???? ????? ???? ??? ??? -
?????????? ????? ???????? ?
???? ????? ???? ?? ?? ?????? ?????? ?? ?
????? ???? 11% ?? 
?? ????? ?????? ??? ??? ????? ???????? ?? ??????? ??-
 ? ????????? ?? ?
???? ????? 25.20 ???? ????? ???? (???? ?? ???? -
?????? ?? ??) ???
 ? ?????????? ?? ?
???? ????? 17.50 ???? ????? ???? (??.??.??. , 
??????? ?
???? ??? ? ?????? ?
???? ??) ???
 ¾ ???? ?? ???????? ?? ???????????? ??????? ? ? ???? ????? ?????????? ?
????????? 
?
????????? ???? ?? ?????? ?????? ?? ???????? ???????? ???????
? , ?
????????? 
??? ??? ??? ? ??????? ?????? ??????? ? ? ???? ????? ?? ??? ????? ??? ? ???? ???? 
??????? ???
 
 Page - 4
 Page - PB
?????? ????? ??
? ?
??
???? ?
???????? ¾ ????????? ??? ???????? ???????? ?? (NSO) ?? ??????? ??????? ???? (RBI) ? ? 
??
????? , ????? ?? ??.??.??. ?? ????? ?? ??? ??
?????? ?? ??????? ??-
 ? ?????? ?????? 2024-25 ? ? ???? : 6.4% (NSO) ????? 6.6% (RBI)
 ? ?????? ?????? 2025-26 ? ? ???? : 6.7% (RBI)
 ¾ ?? ????? ?? ???????????? ????? ????? ? ? ? ?????
?? ?????? ?? ????????????? ???? ????? ??????????? 
???? ?? ??? ???? ?? ??? ??? ? ???? ????? ??????? ?? ????? ?? ? ???? ??? ? ? ? ??? ???? ?? 
????? ??, ????? ??? ? ???????? ? ???? ????
?? ????????? ?? ? ????????? ???
 ¾ ?????????? ???? ???????? ???????? ?? ?
??
????? ????? ?? ???
?????? ?? ??????? ? ??:
 ? ???????? ???? ?? ???? ????????? (?????? ???? ? ? ????-?????? ? ????????? ????)
 ? ???.??.???.?. ??? ? ?????????? ????????? ???? ????? ?? ????? ?? ??????? ? ??? 
?? ???????? ? ??
??????  ??????? ?? ????? ?? (?????? ???? ??? ??? ? ?
?????? ????)
 ¾ ?? ???
?????
? ?? ?
? ? ??? ? ? ? ???? ?????? ?? ????????? ?? ?? ?????? ?, ? ? ???? 
???????? ?? ????????? ?? ?? ?? ???????? ??????????? ? ? ???? ???????? ?? ??? ?????? ? 
? ? ???? ?? ??? ?
??? ???? ? ???
?????? ???? ???????? ?? ???
?? ????? ? ?? ??? ??? ? ?? ??? ?? 
????
 ¾ ?????? ?? ? ? ???? ??? ? ?
???? ????????? ? ? ???? 2.66 ???? ????? ???? ??? ????? 
???? ???? ?? ?????? ?????? ?? ?
????? ???? 1,000 ????? ???? ????? ??? ????? 
??? ???? ? ? ???? ??????????? ?? ???????? , ??????? ?
??? ?? ???? ?
????? ????? ??? ? 
????????? ? ? ???? ????? ?? ???? ?
????????? ????? ???
 
 Page - 5
 Page - PB
 ¾ ???? ?
??
????? ????? ?? ????? ???? ???????? ? ?? :
 ? ??????? ??? ? ???? ?????? (KCC) ?? ??? ?????????? : ? ? .??.??. ?? ?????? 
3 ???? ???? ?? ??? ???? 5 ???? ???? ?? ?? ?? ?? ?????? ??? ?? 
? ? 7.75 ????? ????????? ?? ???? ?????????? ?? ??? ????????? ?? 
??? ?????? ???? ?? ?? ?? ????? ?? ??? ??????? ???? ?? ?????? ???? ?? 
???
?? ????? ??? ????
??? ????, ????? ????? ???? ??????? ??? ? ?? 
???????? ?
??? ?? ??? ??? ? ???? ???? ??????? ???
 ¾ ?????????
????? ??-?????? ? ? ???? ?????? : ?? ?????? ??? ??? ???? 1.7 ????? 
????????? ?? ???? ?? ???????? ?? ????????? ? ? ???? ???????????
? ?? ??? ????? 
??? ?????? ?????? ??? ?????? 100 ?????? ?? ?? ???? ? ?? ????? ?????? ???????? ??? ? 
???? ????????????? ???? ? ?????? ????
???-
 ? ????? ?
???????? ?????? ??? , ??? ???? ??? ? ???
????? ? ? ???? ???????? 
???????? ????? 
 ? ???????? ?? ???? ?????? ????????? ?? ???? ? ? ? ???? ?
?????? ??? ? ??? 
???????? ???? ?? ????? ?????
 ? ????????? ?? ????? ?? ???? ?? ?????????? ?
????????? ??? ? ? ? ???? ??????? ?? ??? 
???? ?
????? ????? 
 ¾ ????? ??? ? ???? ??????
 ? 5-??????? ????? ????????????? ?????? : ????? ??? ???? ????? ?? ?
???????? 
??? ? ??? ???? ?
????? ????? ??? ?????? ???? ??? ?? ?? ?????? ??? ????????? 
?? ????? ???
????? ??????? ?? ?????? ? ?? ????? ?????? ????????
Read More
3 videos|3445 docs|1079 tests

FAQs on Kurukshetra Summary May 2025 (Hindi) - Current Affairs (Hindi): Daily, Weekly & Monthly - UPSC

1. कुरुक्षेत्र का ऐतिहासिक महत्व क्या है ?
Ans. कुरुक्षेत्र का ऐतिहासिक महत्व महाभारत के युद्ध से जुड़ा है, जहाँ पांडवों और कौरवों के बीच एक बड़ा युद्ध हुआ था। यह स्थान धर्म और न्याय का प्रतीक माना जाता है, जहाँ भगवान श्रीकृष्ण ने अर्जुन को गीता का उपदेश दिया था। कुरुक्षेत्र को तीर्थ स्थल के रूप में भी पूजा जाता है।
2. कुरुक्षेत्र में किस प्रकार के धार्मिक स्थल पाए जाते हैं ?
Ans. कुरुक्षेत्र में अनेक धार्मिक स्थल हैं, जैसे कि ब्रह्मसरोवर, ज्योतिसर, और शांति कुंज। ये स्थल हिंदू धर्म के अनुयायियों के लिए महत्वपूर्ण हैं और यहाँ हर साल लाखों श्रद्धालु आते हैं। इन स्थलों पर विभिन्न त्योहारों और मेले का आयोजन भी होता है।
3. कुरुक्षेत्र के युद्ध से जुड़े प्रमुख पात्र कौन थे ?
Ans. कुरुक्षेत्र के युद्ध में प्रमुख पात्रों में पांडवों के पांच भाई: युधिष्ठिर, भीम, अर्जुन, नकुल और सहदेव, तथा कौरवों के सौ भाई शामिल थे। इसके अतिरिक्त, भगवान श्रीकृष्ण, दुर्योधन, शकुनि, और भीष्म पितामह जैसे महत्वपूर्ण पात्र भी थे, जिन्होंने युद्ध की दिशा को प्रभावित किया।
4. कुरुक्षेत्र के युद्ध का परिणाम क्या था ?
Ans. कुरुक्षेत्र के युद्ध का परिणाम पांडवों की विजय के रूप में हुआ, लेकिन यह युद्ध बहुत ही विनाशकारी था। इसमें कई महान योद्धाओं की मृत्यु हुई, और यह युद्ध धर्म और अधर्म के बीच संघर्ष का प्रतीक बन गया। युद्ध के बाद पांडवों ने राजगद्दी संभाली और धर्म की स्थापना की।
5. कुरुक्षेत्र का सांस्कृतिक योगदान क्या है ?
Ans. कुरुक्षेत्र का सांस्कृतिक योगदान भारतीय साहित्य, कला, और धर्म में महत्वपूर्ण है। महाभारत की कथा ने भारतीय संस्कृति और नैतिकता के मूल तत्वों को आकार दिया। कुरुक्षेत्र का गीता का उपदेश आज भी जीवन के लिए मार्गदर्शक है और यह भारतीय दर्शन का अभिन्न हिस्सा है।
Related Searches

Objective type Questions

,

MCQs

,

Extra Questions

,

Kurukshetra Summary May 2025 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily

,

Weekly & Monthly - UPSC

,

practice quizzes

,

mock tests for examination

,

shortcuts and tricks

,

Weekly & Monthly - UPSC

,

Exam

,

past year papers

,

ppt

,

Sample Paper

,

study material

,

Kurukshetra Summary May 2025 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily

,

pdf

,

video lectures

,

Kurukshetra Summary May 2025 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily

,

Weekly & Monthly - UPSC

,

Free

,

Previous Year Questions with Solutions

,

Viva Questions

,

Summary

,

Semester Notes

,

Important questions

;