UPSC Exam  >  UPSC Notes  >  Current Affairs (Hindi): Daily, Weekly & Monthly  >  Yojana Summary January 2025 (Hindi)

Yojana Summary January 2025 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily, Weekly & Monthly - UPSC PDF Download

Download, print and study this document offline
Please wait while the PDF view is loading
 Page 1


 
 Page - 1
 Page - PB
?????? ?
?????? ?? ????? : ?
???????? ?
?????
?
?????? ¾ ???
??? ??????????? ??
? ??
???? ????????
? ? ? ?? ??
?? ????? ????? ???? 
??? ?
?????? ?????? ????
???? ?? ???? ??? ??? ?? ? ? ? ?? ???? ?? 
?? ????? ??? ????????? ?????? ?? ???
??? ???? ??, ????? ?? ???????-
??????? ???
??? ?? ?????? ?? ???
???????? ???? ? ? ????? ??????? ?
??????? ?? ??????
 ¾ ??????? ?
?????? ?????? ???? ?? ????? ? ??? ?? ???? ? ????? ?????? 
?
??? ?? ?? ??????? ????, ?????????? ???? ?? ????? ??
? ??????? ?? 
????? ?????? ????? ?? ?????????? ??? ?? ???? ?????
? ???????, 1909; 
???? ????? ???????, 1919 ?? ???? ????? ???????, 1935 ?? 
?????? ???? ? ? ????? ???? ? ? ?
???????? ????? ??? ????
?? ??? ?? 
?????? ???? ???? ???
 ¾ ???? ????? ???????, 1935 ??????? ?
?????? ?? ?????? ?? ?????? 
???? ? ? ?
?????? ? ? ??? ??? ????? ???? ???? ?
?????? ?? 65% ?????? 
? ? ?? ?? ??????? ?? ???? ??? ???
?
???? ?
??????? ?? ?
????????? ?
?????
 ¾ ??????? ?
????????? ?? ?
???? ??? ?
???? ?
????????? ??? ?
????? ???? ???? 
???? ???? ??? ???? ?? ?? ???? ???????? ????? ?
?????? ???? ???? ???? ??, 
???? ? ??? ?
???? ?
??? ??? ????? ????? ?? ???????? ???? ??? ???-
??? ???????? ????? ???? ??
??????? ? ?? ?????? ???? ??? 
????? ?? ???
Page 2


 
 Page - 1
 Page - PB
?????? ?
?????? ?? ????? : ?
???????? ?
?????
?
?????? ¾ ???
??? ??????????? ??
? ??
???? ????????
? ? ? ?? ??
?? ????? ????? ???? 
??? ?
?????? ?????? ????
???? ?? ???? ??? ??? ?? ? ? ? ?? ???? ?? 
?? ????? ??? ????????? ?????? ?? ???
??? ???? ??, ????? ?? ???????-
??????? ???
??? ?? ?????? ?? ???
???????? ???? ? ? ????? ??????? ?
??????? ?? ??????
 ¾ ??????? ?
?????? ?????? ???? ?? ????? ? ??? ?? ???? ? ????? ?????? 
?
??? ?? ?? ??????? ????, ?????????? ???? ?? ????? ??
? ??????? ?? 
????? ?????? ????? ?? ?????????? ??? ?? ???? ?????
? ???????, 1909; 
???? ????? ???????, 1919 ?? ???? ????? ???????, 1935 ?? 
?????? ???? ? ? ????? ???? ? ? ?
???????? ????? ??? ????
?? ??? ?? 
?????? ???? ???? ???
 ¾ ???? ????? ???????, 1935 ??????? ?
?????? ?? ?????? ?? ?????? 
???? ? ? ?
?????? ? ? ??? ??? ????? ???? ???? ?
?????? ?? 65% ?????? 
? ? ?? ?? ??????? ?? ???? ??? ???
?
???? ?
??????? ?? ?
????????? ?
?????
 ¾ ??????? ?
????????? ?? ?
???? ??? ?
???? ?
????????? ??? ?
????? ???? ???? 
???? ???? ??? ???? ?? ?? ???? ???????? ????? ?
?????? ???? ???? ???? ??, 
???? ? ??? ?
???? ?
??? ??? ????? ????? ?? ???????? ???? ??? ???-
??? ???????? ????? ???? ??
??????? ? ?? ?????? ???? ??? 
????? ?? ???
 
 Page - 2
 Page - PB
 ¾ ?? ?? ????? ?
?????? ??? 106 ?
????? ??? ?? ?
?? ? ???? ???? ?
???????? 
? ? ??? ?????? ?
?????? ???? ?
?? ?????? ?? ???? ??? ??? ??? ?????? 
? ?? ????? ?? ??????? ?? ??? ?? 42 ??
? ?
?????? ?
?????, 1976 ? ? ??? 
???? ?? ? ? ?? ?
????? ?? ????? ?? ??? ?? ?, ??? ?
?? ?
?????? ????? 
?
??????? ?
??????? ?? ????????
 ¾ ?
?????? ?? ???
?? ???????? ?? ???? ?? ?????? ?? ????? ???????-
??????? ???
?????
? ?? ???????
???? ???? ?????, ????? ???? ? ? ??? 
??? ????? ??? ??? ????? ??? ??
? ?????????????? ? ? ???? ?????? ?? 
???
?????? ?? ????? ??? ?? ?? ???????? ?? ?
?????? ??? ?
????? ??? ? 
???????
???? ???? ???? ?????, ??????? ?? ?? ?????
???? ???????? ???? 
?? ????? ???? ?
????? ?? ??????
?
??????? ???? ?
????? ?? ?????????
 ¾ ?????? ?
?????? ??? ?
????? ??? ??????? ?? ???? ?? ???? ??: 
 ¾ ?
??? ????? ?????? ?? ??? ?? ????? ?? ?????? ???
?? ? ? ??????
 ¾ ??
????? ?? 368 ??? ?? ?? ?? ????? ???????? ?? ???? ??? ? , ???? ? ??? 
?
??? ? ? ?????? ?????? ??? ??-????? ????? ?? ?
????? ?????? ????? ???? 
?????? ??? ?????
?? ?
????? ??? ???????? ?? ??? ???? ? ???
 ¾ ?
??? ????? ??-????? ?? ??? ?? ?
????? ?????? ????? ??? ? ?? ???? 
?? ??-??-?? ??? ???????? ????? ???? ??
??????? ? ??? ? , ??? ?????? 
?
???? ??????????? ?? ???????? ???? ???? ??????????? ??? ???????? ???? 
????? ???
Page 3


 
 Page - 1
 Page - PB
?????? ?
?????? ?? ????? : ?
???????? ?
?????
?
?????? ¾ ???
??? ??????????? ??
? ??
???? ????????
? ? ? ?? ??
?? ????? ????? ???? 
??? ?
?????? ?????? ????
???? ?? ???? ??? ??? ?? ? ? ? ?? ???? ?? 
?? ????? ??? ????????? ?????? ?? ???
??? ???? ??, ????? ?? ???????-
??????? ???
??? ?? ?????? ?? ???
???????? ???? ? ? ????? ??????? ?
??????? ?? ??????
 ¾ ??????? ?
?????? ?????? ???? ?? ????? ? ??? ?? ???? ? ????? ?????? 
?
??? ?? ?? ??????? ????, ?????????? ???? ?? ????? ??
? ??????? ?? 
????? ?????? ????? ?? ?????????? ??? ?? ???? ?????
? ???????, 1909; 
???? ????? ???????, 1919 ?? ???? ????? ???????, 1935 ?? 
?????? ???? ? ? ????? ???? ? ? ?
???????? ????? ??? ????
?? ??? ?? 
?????? ???? ???? ???
 ¾ ???? ????? ???????, 1935 ??????? ?
?????? ?? ?????? ?? ?????? 
???? ? ? ?
?????? ? ? ??? ??? ????? ???? ???? ?
?????? ?? 65% ?????? 
? ? ?? ?? ??????? ?? ???? ??? ???
?
???? ?
??????? ?? ?
????????? ?
?????
 ¾ ??????? ?
????????? ?? ?
???? ??? ?
???? ?
????????? ??? ?
????? ???? ???? 
???? ???? ??? ???? ?? ?? ???? ???????? ????? ?
?????? ???? ???? ???? ??, 
???? ? ??? ?
???? ?
??? ??? ????? ????? ?? ???????? ???? ??? ???-
??? ???????? ????? ???? ??
??????? ? ?? ?????? ???? ??? 
????? ?? ???
 
 Page - 2
 Page - PB
 ¾ ?? ?? ????? ?
?????? ??? 106 ?
????? ??? ?? ?
?? ? ???? ???? ?
???????? 
? ? ??? ?????? ?
?????? ???? ?
?? ?????? ?? ???? ??? ??? ??? ?????? 
? ?? ????? ?? ??????? ?? ??? ?? 42 ??
? ?
?????? ?
?????, 1976 ? ? ??? 
???? ?? ? ? ?? ?
????? ?? ????? ?? ??? ?? ?, ??? ?
?? ?
?????? ????? 
?
??????? ?
??????? ?? ????????
 ¾ ?
?????? ?? ???
?? ???????? ?? ???? ?? ?????? ?? ????? ???????-
??????? ???
?????
? ?? ???????
???? ???? ?????, ????? ???? ? ? ??? 
??? ????? ??? ??? ????? ??? ??
? ?????????????? ? ? ???? ?????? ?? 
???
?????? ?? ????? ??? ?? ?? ???????? ?? ?
?????? ??? ?
????? ??? ? 
???????
???? ???? ???? ?????, ??????? ?? ?? ?????
???? ???????? ???? 
?? ????? ???? ?
????? ?? ??????
?
??????? ???? ?
????? ?? ?????????
 ¾ ?????? ?
?????? ??? ?
????? ??? ??????? ?? ???? ?? ???? ??: 
 ¾ ?
??? ????? ?????? ?? ??? ?? ????? ?? ?????? ???
?? ? ? ??????
 ¾ ??
????? ?? 368 ??? ?? ?? ?? ????? ???????? ?? ???? ??? ? , ???? ? ??? 
?
??? ? ? ?????? ?????? ??? ??-????? ????? ?? ?
????? ?????? ????? ???? 
?????? ??? ?????
?? ?
????? ??? ???????? ?? ??? ???? ? ???
 ¾ ?
??? ????? ??-????? ?? ??? ?? ?
????? ?????? ????? ??? ? ?? ???? 
?? ??-??-?? ??? ???????? ????? ???? ??
??????? ? ??? ? , ??? ?????? 
?
???? ??????????? ?? ???????? ???? ???? ??????????? ??? ???????? ???? 
????? ???
 Page - 3
 Page - PB
?
??????? ? ? ????? ??? ??????? ???? ?
????? ?? ???????? ????? ?? 
???????
 ¾ ?
????? ?
?????
??? ?? ????? ? ? ??
????, ?
??? ???? ?
???????? ???????? 
?? ?????? ???? ? ?? ?
?????? ? ? ???? ?? ??? ?? ?
?????? ???? ?? 
?????? ???? ???? ??? ?????? ??? ??????? ???????? ?? ?? ??????? ??? 
??? ??? ?????? ???: ?
???? ?????? ?????, 1951 ?? ????? ??
?? 
?????, 1964 ??? ?
?????? ? ? ???? ?? ??? ?? ?
?????? ???? ? ? ??? 
?
??? ?? ?????? ???????? ?? ??????? ???? ??? ???, ?????? ????? 
?????? ?? ????? ?? ?? 
 ¾ ??????? ???????? ?????, 1967 ??? ???????? ?? ?????? ???? ?? ?
??? 
?
?????? ??? ???? ?? ????? ?????? ?? ?? ???? ?? ???? ??? ??? ? 
??????
????? ??? ?
??? ?? ???? 1971 ??? 24 ??
? ?
????? ??????? ????? ???? 
????? ???????? ? ? ??? ?? ??? ????? ??
????? ?? 13 ??
? ??
????? ?? 368 
??? ?? ?
?? ?????? ?? ?????? ???? ??? ?? ?
??? ????? ????????? ?? 
?? ?
?????? ?? ???? ???
? ? ????
?? ?????? ???????, 1973 ?? ?? ?? ?
????? ?? ??????
?? 
 ¾ ?????? ?????? ?
?????? ??? ‘?
?? ?
?????’ ???? ?? ??? ????? ? ???? 
????? ??, ??
? ?
? ??? ??????? ???????? ?? ? ? ????
?? ????? ?????, 1973 
??? ???? ???? ??? ?? ???????? ?? ?
?????? ?? ?
?? ????????? ???? ???-
 ? ?
?????? ?? ?????????
 ? ????? ?? ????
?????? ??
? ?????
?????? ??????
 ? ?????????????
Page 4


 
 Page - 1
 Page - PB
?????? ?
?????? ?? ????? : ?
???????? ?
?????
?
?????? ¾ ???
??? ??????????? ??
? ??
???? ????????
? ? ? ?? ??
?? ????? ????? ???? 
??? ?
?????? ?????? ????
???? ?? ???? ??? ??? ?? ? ? ? ?? ???? ?? 
?? ????? ??? ????????? ?????? ?? ???
??? ???? ??, ????? ?? ???????-
??????? ???
??? ?? ?????? ?? ???
???????? ???? ? ? ????? ??????? ?
??????? ?? ??????
 ¾ ??????? ?
?????? ?????? ???? ?? ????? ? ??? ?? ???? ? ????? ?????? 
?
??? ?? ?? ??????? ????, ?????????? ???? ?? ????? ??
? ??????? ?? 
????? ?????? ????? ?? ?????????? ??? ?? ???? ?????
? ???????, 1909; 
???? ????? ???????, 1919 ?? ???? ????? ???????, 1935 ?? 
?????? ???? ? ? ????? ???? ? ? ?
???????? ????? ??? ????
?? ??? ?? 
?????? ???? ???? ???
 ¾ ???? ????? ???????, 1935 ??????? ?
?????? ?? ?????? ?? ?????? 
???? ? ? ?
?????? ? ? ??? ??? ????? ???? ???? ?
?????? ?? 65% ?????? 
? ? ?? ?? ??????? ?? ???? ??? ???
?
???? ?
??????? ?? ?
????????? ?
?????
 ¾ ??????? ?
????????? ?? ?
???? ??? ?
???? ?
????????? ??? ?
????? ???? ???? 
???? ???? ??? ???? ?? ?? ???? ???????? ????? ?
?????? ???? ???? ???? ??, 
???? ? ??? ?
???? ?
??? ??? ????? ????? ?? ???????? ???? ??? ???-
??? ???????? ????? ???? ??
??????? ? ?? ?????? ???? ??? 
????? ?? ???
 
 Page - 2
 Page - PB
 ¾ ?? ?? ????? ?
?????? ??? 106 ?
????? ??? ?? ?
?? ? ???? ???? ?
???????? 
? ? ??? ?????? ?
?????? ???? ?
?? ?????? ?? ???? ??? ??? ??? ?????? 
? ?? ????? ?? ??????? ?? ??? ?? 42 ??
? ?
?????? ?
?????, 1976 ? ? ??? 
???? ?? ? ? ?? ?
????? ?? ????? ?? ??? ?? ?, ??? ?
?? ?
?????? ????? 
?
??????? ?
??????? ?? ????????
 ¾ ?
?????? ?? ???
?? ???????? ?? ???? ?? ?????? ?? ????? ???????-
??????? ???
?????
? ?? ???????
???? ???? ?????, ????? ???? ? ? ??? 
??? ????? ??? ??? ????? ??? ??
? ?????????????? ? ? ???? ?????? ?? 
???
?????? ?? ????? ??? ?? ?? ???????? ?? ?
?????? ??? ?
????? ??? ? 
???????
???? ???? ???? ?????, ??????? ?? ?? ?????
???? ???????? ???? 
?? ????? ???? ?
????? ?? ??????
?
??????? ???? ?
????? ?? ?????????
 ¾ ?????? ?
?????? ??? ?
????? ??? ??????? ?? ???? ?? ???? ??: 
 ¾ ?
??? ????? ?????? ?? ??? ?? ????? ?? ?????? ???
?? ? ? ??????
 ¾ ??
????? ?? 368 ??? ?? ?? ?? ????? ???????? ?? ???? ??? ? , ???? ? ??? 
?
??? ? ? ?????? ?????? ??? ??-????? ????? ?? ?
????? ?????? ????? ???? 
?????? ??? ?????
?? ?
????? ??? ???????? ?? ??? ???? ? ???
 ¾ ?
??? ????? ??-????? ?? ??? ?? ?
????? ?????? ????? ??? ? ?? ???? 
?? ??-??-?? ??? ???????? ????? ???? ??
??????? ? ??? ? , ??? ?????? 
?
???? ??????????? ?? ???????? ???? ???? ??????????? ??? ???????? ???? 
????? ???
 Page - 3
 Page - PB
?
??????? ? ? ????? ??? ??????? ???? ?
????? ?? ???????? ????? ?? 
???????
 ¾ ?
????? ?
?????
??? ?? ????? ? ? ??
????, ?
??? ???? ?
???????? ???????? 
?? ?????? ???? ? ?? ?
?????? ? ? ???? ?? ??? ?? ?
?????? ???? ?? 
?????? ???? ???? ??? ?????? ??? ??????? ???????? ?? ?? ??????? ??? 
??? ??? ?????? ???: ?
???? ?????? ?????, 1951 ?? ????? ??
?? 
?????, 1964 ??? ?
?????? ? ? ???? ?? ??? ?? ?
?????? ???? ? ? ??? 
?
??? ?? ?????? ???????? ?? ??????? ???? ??? ???, ?????? ????? 
?????? ?? ????? ?? ?? 
 ¾ ??????? ???????? ?????, 1967 ??? ???????? ?? ?????? ???? ?? ?
??? 
?
?????? ??? ???? ?? ????? ?????? ?? ?? ???? ?? ???? ??? ??? ? 
??????
????? ??? ?
??? ?? ???? 1971 ??? 24 ??
? ?
????? ??????? ????? ???? 
????? ???????? ? ? ??? ?? ??? ????? ??
????? ?? 13 ??
? ??
????? ?? 368 
??? ?? ?
?? ?????? ?? ?????? ???? ??? ?? ?
??? ????? ????????? ?? 
?? ?
?????? ?? ???? ???
? ? ????
?? ?????? ???????, 1973 ?? ?? ?? ?
????? ?? ??????
?? 
 ¾ ?????? ?????? ?
?????? ??? ‘?
?? ?
?????’ ???? ?? ??? ????? ? ???? 
????? ??, ??
? ?
? ??? ??????? ???????? ?? ? ? ????
?? ????? ?????, 1973 
??? ???? ???? ??? ?? ???????? ?? ?
?????? ?? ?
?? ????????? ???? ???-
 ? ?
?????? ?? ?????????
 ? ????? ?? ????
?????? ??
? ?????
?????? ??????
 ? ?????????????
 
 Page - 4
 Page - PB
 ? ???????? ?? ? ?????????
 ? ???
?? ?? ????
 ? ??????????? ?? ????
??????
 ? ??????? ?? ?
???? ?????? ¾ ?????? ?
??? ? ? ??? ?
?????? ? ? ???? ?? ??? ??? ?
????? ???? ?? 
?????? ??, ??
? ?
? ?? ??? ???????? ???? ?? ???? ?? ?? ?
?????? ? ? 
?
???
?? ????? ?? ?????? ????????
? ?? ?????? ???? ????? ?? ???? 
?? 42??
? ?
?????? ?
?????, 1976 ??? ?
? ? ???? ?? ?????? ???? ???, 
????? ?
??? ?? ?
?????? ? ? ???? ?? ??? ??? ?
????? ???? ?? ??
???? 
?? ???? ??? ???? ?? ???? ?? ???? ?? ???????? ??? ?
????? ??? ???? 
?? ?
?????? ????? 
 ¾ ??????? ????? ??????, 1980 ??? ??????? ???????? ?? ??? ?????? ?? ???? 
?? ???? ?? ?? ?
?????? ?? ?
?? ??????? ?? ???? ???? ??? ?? ?
?? 
?
????? ?????
?? ?? ???? ??
??????? ???, ???? ??? ??? ??.??. ??????? 
?????, 2007 ??? ?? ???
? ???? ???? ????? ??????? ???????? ?? ???? ?? 
?
?????? ?? ????? ??
??
??? ??? ??? ??? ???
?? (????) ??????? ?????? 
?? ?
??? ???? ?? ???? ?
?? ?
????? ?????
?? ? ? ?
?????? ???? ? ? ???? ???
 ¾ ?? ?????
?? ?? 99 ??
? ?
?????? ?
????? ???????, 2014 ??? ???
? ???? 
???, ????? ???? ??????????? ? ? ???????????? ?? ???
???? ? ? ??? ???????? 
??????? ???
???? ???? (NJAC) ?????? ??.??.?.??. ?? ?????? ????? 
?? ???? ??? ???????? ???? ??????? ???????? ? ? ????????? ?? ?
?????? 
?? ?? ?
?? ??????? ‘??????????? ?? ????
??????’ ?? ???? ????? ??? ? 
?????? ?? ???
???? ?? ???? ???? ??????? ?? ???? ???? ????
Page 5


 
 Page - 1
 Page - PB
?????? ?
?????? ?? ????? : ?
???????? ?
?????
?
?????? ¾ ???
??? ??????????? ??
? ??
???? ????????
? ? ? ?? ??
?? ????? ????? ???? 
??? ?
?????? ?????? ????
???? ?? ???? ??? ??? ?? ? ? ? ?? ???? ?? 
?? ????? ??? ????????? ?????? ?? ???
??? ???? ??, ????? ?? ???????-
??????? ???
??? ?? ?????? ?? ???
???????? ???? ? ? ????? ??????? ?
??????? ?? ??????
 ¾ ??????? ?
?????? ?????? ???? ?? ????? ? ??? ?? ???? ? ????? ?????? 
?
??? ?? ?? ??????? ????, ?????????? ???? ?? ????? ??
? ??????? ?? 
????? ?????? ????? ?? ?????????? ??? ?? ???? ?????
? ???????, 1909; 
???? ????? ???????, 1919 ?? ???? ????? ???????, 1935 ?? 
?????? ???? ? ? ????? ???? ? ? ?
???????? ????? ??? ????
?? ??? ?? 
?????? ???? ???? ???
 ¾ ???? ????? ???????, 1935 ??????? ?
?????? ?? ?????? ?? ?????? 
???? ? ? ?
?????? ? ? ??? ??? ????? ???? ???? ?
?????? ?? 65% ?????? 
? ? ?? ?? ??????? ?? ???? ??? ???
?
???? ?
??????? ?? ?
????????? ?
?????
 ¾ ??????? ?
????????? ?? ?
???? ??? ?
???? ?
????????? ??? ?
????? ???? ???? 
???? ???? ??? ???? ?? ?? ???? ???????? ????? ?
?????? ???? ???? ???? ??, 
???? ? ??? ?
???? ?
??? ??? ????? ????? ?? ???????? ???? ??? ???-
??? ???????? ????? ???? ??
??????? ? ?? ?????? ???? ??? 
????? ?? ???
 
 Page - 2
 Page - PB
 ¾ ?? ?? ????? ?
?????? ??? 106 ?
????? ??? ?? ?
?? ? ???? ???? ?
???????? 
? ? ??? ?????? ?
?????? ???? ?
?? ?????? ?? ???? ??? ??? ??? ?????? 
? ?? ????? ?? ??????? ?? ??? ?? 42 ??
? ?
?????? ?
?????, 1976 ? ? ??? 
???? ?? ? ? ?? ?
????? ?? ????? ?? ??? ?? ?, ??? ?
?? ?
?????? ????? 
?
??????? ?
??????? ?? ????????
 ¾ ?
?????? ?? ???
?? ???????? ?? ???? ?? ?????? ?? ????? ???????-
??????? ???
?????
? ?? ???????
???? ???? ?????, ????? ???? ? ? ??? 
??? ????? ??? ??? ????? ??? ??
? ?????????????? ? ? ???? ?????? ?? 
???
?????? ?? ????? ??? ?? ?? ???????? ?? ?
?????? ??? ?
????? ??? ? 
???????
???? ???? ???? ?????, ??????? ?? ?? ?????
???? ???????? ???? 
?? ????? ???? ?
????? ?? ??????
?
??????? ???? ?
????? ?? ?????????
 ¾ ?????? ?
?????? ??? ?
????? ??? ??????? ?? ???? ?? ???? ??: 
 ¾ ?
??? ????? ?????? ?? ??? ?? ????? ?? ?????? ???
?? ? ? ??????
 ¾ ??
????? ?? 368 ??? ?? ?? ?? ????? ???????? ?? ???? ??? ? , ???? ? ??? 
?
??? ? ? ?????? ?????? ??? ??-????? ????? ?? ?
????? ?????? ????? ???? 
?????? ??? ?????
?? ?
????? ??? ???????? ?? ??? ???? ? ???
 ¾ ?
??? ????? ??-????? ?? ??? ?? ?
????? ?????? ????? ??? ? ?? ???? 
?? ??-??-?? ??? ???????? ????? ???? ??
??????? ? ??? ? , ??? ?????? 
?
???? ??????????? ?? ???????? ???? ???? ??????????? ??? ???????? ???? 
????? ???
 Page - 3
 Page - PB
?
??????? ? ? ????? ??? ??????? ???? ?
????? ?? ???????? ????? ?? 
???????
 ¾ ?
????? ?
?????
??? ?? ????? ? ? ??
????, ?
??? ???? ?
???????? ???????? 
?? ?????? ???? ? ?? ?
?????? ? ? ???? ?? ??? ?? ?
?????? ???? ?? 
?????? ???? ???? ??? ?????? ??? ??????? ???????? ?? ?? ??????? ??? 
??? ??? ?????? ???: ?
???? ?????? ?????, 1951 ?? ????? ??
?? 
?????, 1964 ??? ?
?????? ? ? ???? ?? ??? ?? ?
?????? ???? ? ? ??? 
?
??? ?? ?????? ???????? ?? ??????? ???? ??? ???, ?????? ????? 
?????? ?? ????? ?? ?? 
 ¾ ??????? ???????? ?????, 1967 ??? ???????? ?? ?????? ???? ?? ?
??? 
?
?????? ??? ???? ?? ????? ?????? ?? ?? ???? ?? ???? ??? ??? ? 
??????
????? ??? ?
??? ?? ???? 1971 ??? 24 ??
? ?
????? ??????? ????? ???? 
????? ???????? ? ? ??? ?? ??? ????? ??
????? ?? 13 ??
? ??
????? ?? 368 
??? ?? ?
?? ?????? ?? ?????? ???? ??? ?? ?
??? ????? ????????? ?? 
?? ?
?????? ?? ???? ???
? ? ????
?? ?????? ???????, 1973 ?? ?? ?? ?
????? ?? ??????
?? 
 ¾ ?????? ?????? ?
?????? ??? ‘?
?? ?
?????’ ???? ?? ??? ????? ? ???? 
????? ??, ??
? ?
? ??? ??????? ???????? ?? ? ? ????
?? ????? ?????, 1973 
??? ???? ???? ??? ?? ???????? ?? ?
?????? ?? ?
?? ????????? ???? ???-
 ? ?
?????? ?? ?????????
 ? ????? ?? ????
?????? ??
? ?????
?????? ??????
 ? ?????????????
 
 Page - 4
 Page - PB
 ? ???????? ?? ? ?????????
 ? ???
?? ?? ????
 ? ??????????? ?? ????
??????
 ? ??????? ?? ?
???? ?????? ¾ ?????? ?
??? ? ? ??? ?
?????? ? ? ???? ?? ??? ??? ?
????? ???? ?? 
?????? ??, ??
? ?
? ?? ??? ???????? ???? ?? ???? ?? ?? ?
?????? ? ? 
?
???
?? ????? ?? ?????? ????????
? ?? ?????? ???? ????? ?? ???? 
?? 42??
? ?
?????? ?
?????, 1976 ??? ?
? ? ???? ?? ?????? ???? ???, 
????? ?
??? ?? ?
?????? ? ? ???? ?? ??? ??? ?
????? ???? ?? ??
???? 
?? ???? ??? ???? ?? ???? ?? ???? ?? ???????? ??? ?
????? ??? ???? 
?? ?
?????? ????? 
 ¾ ??????? ????? ??????, 1980 ??? ??????? ???????? ?? ??? ?????? ?? ???? 
?? ???? ?? ?? ?
?????? ?? ?
?? ??????? ?? ???? ???? ??? ?? ?
?? 
?
????? ?????
?? ?? ???? ??
??????? ???, ???? ??? ??? ??.??. ??????? 
?????, 2007 ??? ?? ???
? ???? ???? ????? ??????? ???????? ?? ???? ?? 
?
?????? ?? ????? ??
??
??? ??? ??? ??? ???
?? (????) ??????? ?????? 
?? ?
??? ???? ?? ???? ?
?? ?
????? ?????
?? ? ? ?
?????? ???? ? ? ???? ???
 ¾ ?? ?????
?? ?? 99 ??
? ?
?????? ?
????? ???????, 2014 ??? ???
? ???? 
???, ????? ???? ??????????? ? ? ???????????? ?? ???
???? ? ? ??? ???????? 
??????? ???
???? ???? (NJAC) ?????? ??.??.?.??. ?? ?????? ????? 
?? ???? ??? ???????? ???? ??????? ???????? ? ? ????????? ?? ?
?????? 
?? ?? ?
?? ??????? ‘??????????? ?? ????
??????’ ?? ???? ????? ??? ? 
?????? ?? ???
???? ?? ???? ???? ??????? ?? ???? ???? ????
 Page - 5
 Page - PB
1950 ? ? ??? ?? ?????????? ?
????????? ?
?????
 ¾ ?????? ?? ?? 106 ?
?????? ?
????? ??? ?? ?
?? ? ???? ????? ?????????? 
?
????? ????
?? ???? ???? ??? ?????????? ?
?????? ??? ???????
???? ???????? ???-
 ¾ ???? ?
????? ???????, 1951: ?? ?
????? ?? ?
???? ??? ???? 
??
????? ?? 19 (????? ?? ?
?????, ????????? ?????????, ?? ?????, ???????, 
???) ??? ??? ?? ??????? ??????? ?? ???? ?? ???
????? ?? ‘???? ??????
??’ 
????? ???? ???? ???????? ?????? ?? ?? ?????? ?? ???? ?? ?
?????? ??? 9 
??? ??
??
??? ????? ???
 ¾ ?????? ?
????? ???????, 1956: ???? ?
???? ??? ???? ??? ??? 
????? ????? ??
??
???? ?????? ???? ?? ???????? ? ? ?
??????? ?? ???
? 
???? ????
 ¾ ????????? ?
????? ???????, 1976: ??? ???? ? ? ‘??
? ?
??????’ 
? ? ??? ??? ?? ???? ???? ?? ???????? ???? ??????? ? ? ????? ?
?????? 
??? ?????? ??
? ???? ??????? ? ??? ?? ?? ???? ??
????? ?? 39 ? (??:?
???? 
???
??? ??????), 43 ? (????????? ? ? ????
??? ??? ????????? ?? ????????), 48 
? (???????? ??
? ?????????? ?? ?
?????) ?? ?????? ?????????? ? ??????? 
?????
????? ??? ?
????? ???? ?? ?
?????? ??? ???-IV ? ?? ????? ??? ? 
????? ?????????? ?? ???????? ????? 
 ¾ ??
????? ?? 74 ??? ?
????? ??? ? ????????? ?? ‘?
??????????
? ?? ???? ?? 
?????’ ????? ???? ???? ??
????? ?? 323 ? ??
? 323 ?? ?? ?? ???-XIV 
? ??? ????? ??? ? ?????????????? ?? ?? ???????? ????? 
 ¾ ???? ???????
???? ??? ?? ?? ?? ???? ??
????? ?? 368 ??? ?
?? (4) ??
? (5) 
???? ?, ????? ?
??? ?? ?
?????? ? ? ???? ?? ???????? ?? ?
?????? ???? 
?? ?????? ??????? ??? ??? ??????? ? ? ????? ????? ?? ?
????? 
?? ?????? ????
?????? ??
? ??????????? ?? ???????? ?? ?? ?? ???? ?? 
????? ????????? ?? ????? ?? ?????
Read More
4 videos|3448 docs|1079 tests

FAQs on Yojana Summary January 2025 (Hindi) - Current Affairs (Hindi): Daily, Weekly & Monthly - UPSC

1. योजना क्या है और इसकी मुख्य विशेषताएँ क्या हैं ?
Ans. योजना एक सरकारी नीति या कार्यक्रम है जिसका उद्देश्य समाज के विभिन्न क्षेत्रों में विकास और सुधार लाना है। इसकी मुख्य विशेषताएँ हैं: लक्षित लाभार्थियों की पहचान, वित्तीय सहायता, कार्यान्वयन की प्रक्रिया, और निगरानी एवं मूल्यांकन प्रणाली। योजनाएँ विभिन्न क्षेत्रों जैसे शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि, और रोजगार के लिए बनाई जाती हैं।
2. योजना की भूमिका UPSC परीक्षा में कितनी महत्वपूर्ण है ?
Ans. योजना की भूमिका UPSC परीक्षा में अत्यधिक महत्वपूर्ण है। यह न केवल सामान्य अध्ययन के पाठ्यक्रम का हिस्सा है, बल्कि यह विषय चयन, समसामयिकी और नीतिगत विश्लेषण में भी सहायक होती है। योजना से संबंधित प्रश्न अक्सर परीक्षा में पूछे जाते हैं, जिससे उम्मीदवारों को इसकी गहरी समझ होना आवश्यक है।
3. क्या योजना के अंतर्गत आने वाले प्रमुख कार्यक्रमों का उदाहरण दे सकते हैं ?
Ans. हाँ, योजना के अंतर्गत कई प्रमुख कार्यक्रम आते हैं, जैसे कि प्रधानमंत्री आवास योजना, स्वच्छ भारत मिशन, राष्ट्रीय ग्रामीण स्वास्थ्य मिशन, और मनरेगा। ये कार्यक्रम विभिन्न सामाजिक और आर्थिक मुद्दों का समाधान करने के लिए बनाए गए हैं।
4. योजना का प्रभावी कार्यान्वयन कैसे सुनिश्चित किया जाता है ?
Ans. योजना का प्रभावी कार्यान्वयन सुनिश्चित करने के लिए कई उपाय किए जाते हैं, जैसे कि समयबद्ध कार्य योजना, संसाधनों का उचित प्रबंधन, लाभार्थियों की नियमित निगरानी, और प्रदर्शन मूल्यांकन। इसके अलावा, स्थानीय स्तर पर जागरूकता कार्यक्रम और प्रशिक्षण भी महत्वपूर्ण होते हैं।
5. क्या योजना की समीक्षा और सुधार की प्रक्रिया होती है ?
Ans. हाँ, योजना की समीक्षा और सुधार की प्रक्रिया नियमित रूप से होती है। सरकार विभिन्न रिपोर्टों और सर्वेक्षणों के माध्यम से योजनाओं के प्रभाव और सफलता का मूल्यांकन करती है। यदि आवश्यक हो, तो योजना में संशोधन और सुधार किए जाते हैं ताकि लक्ष्यों को बेहतर तरीके से प्राप्त किया जा सके।
Related Searches

MCQs

,

Yojana Summary January 2025 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily

,

Semester Notes

,

past year papers

,

mock tests for examination

,

Important questions

,

Exam

,

study material

,

practice quizzes

,

pdf

,

ppt

,

Weekly & Monthly - UPSC

,

Weekly & Monthly - UPSC

,

shortcuts and tricks

,

Objective type Questions

,

Extra Questions

,

Sample Paper

,

Weekly & Monthly - UPSC

,

Free

,

Yojana Summary January 2025 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily

,

Viva Questions

,

video lectures

,

Previous Year Questions with Solutions

,

Summary

,

Yojana Summary January 2025 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily

;