UPSC Exam  >  UPSC Notes  >  Current Affairs (Hindi): Daily, Weekly & Monthly  >  Yojana Summary November 2024 (Hindi)

Yojana Summary November 2024 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily, Weekly & Monthly - UPSC PDF Download

Download, print and study this document offline
Please wait while the PDF view is loading
 Page 1


 Page - 1
 Page - PB
?
? ?? ???????????? ?? ?????????
?
?????? ¾ ?? ?? ????? ??? (2024–25) ???? ?? ? ?? ??? ‘??????? ????’ ?? ? ????????? 
??????? ???? ??????????? ?????? ????? ????? ? ?? ? ?? ?? ? ???? ?????? ?? ????? 
??????? ?????? ??? ??? ????? ????? ?? ?????? ?? ???? ??? ???? ???? ??????????? ???? 
??? ?? ????????? ??? ????? ? ????? ??????? ‘?? ? ?? ?????????? ?? ????????’ 
??? ??????? ???????? ???? ??? ?? ?? ?? ? ?? ?? ?
??
???? ????????? ?? ? ??? 1.52 
??? ?????? ???? ??
???? ???? ?? ???? ????? ???????? ??????
? ??? 
?? ? ?? ?????? ?? ?????? ??????? ?? ? ??? ?????? ????? ????? ???? ??????? 
??????? ????? ???????
??
??
???? ?? ????? ???????
 ¾ ????????? ??
??
????? ?? 3–?? ????? ?
? ?
???????? (?????????), ??????? 
(???) ?? ??????? (??????) ?? ? ???????? ?? ???-??? ???? ????? 
???????? ????? ????? ?? ?? ??????? ?? ? ?? ??
??
?????, ??????? ?? ????? ?????? ?? 
????? ?? ? ???? ??? ? ????????? ???? ?? ?? ? ??
??
?, ?? ?? ?????? ?
????????? ?? 
?????? ?? ? ??? ??? ?? ??????? ????? ?????? ?? ??
 ¾ ?? ??? ???? ?? ???? ?????? ?? ?????????? ?????? ?? ?????? ?? ? ??
???? ???? 
????? ?????????? ?? ? ?????? ?? ????? ???? ?? ? ??? ?? ? ?? ??
??
????? ?
???? ??? 
??????? ???????? ??? ??????? ??? ?? ?? 
 ¾ ?? ???????? ??? ?? ??????? ????? ?? ? ??? ??
??
????? ???????? ???? ????? 
?????? ??? ??? ?????? ????? ????? ?? ???? ??????? ??? ????? ??? ???????? 
?????? ??? ????
Page 2


 Page - 1
 Page - PB
?
? ?? ???????????? ?? ?????????
?
?????? ¾ ?? ?? ????? ??? (2024–25) ???? ?? ? ?? ??? ‘??????? ????’ ?? ? ????????? 
??????? ???? ??????????? ?????? ????? ????? ? ?? ? ?? ?? ? ???? ?????? ?? ????? 
??????? ?????? ??? ??? ????? ????? ?? ?????? ?? ???? ??? ???? ???? ??????????? ???? 
??? ?? ????????? ??? ????? ? ????? ??????? ‘?? ? ?? ?????????? ?? ????????’ 
??? ??????? ???????? ???? ??? ?? ?? ?? ? ?? ?? ?
??
???? ????????? ?? ? ??? 1.52 
??? ?????? ???? ??
???? ???? ?? ???? ????? ???????? ??????
? ??? 
?? ? ?? ?????? ?? ?????? ??????? ?? ? ??? ?????? ????? ????? ???? ??????? 
??????? ????? ???????
??
??
???? ?? ????? ???????
 ¾ ????????? ??
??
????? ?? 3–?? ????? ?
? ?
???????? (?????????), ??????? 
(???) ?? ??????? (??????) ?? ? ???????? ?? ???-??? ???? ????? 
???????? ????? ????? ?? ?? ??????? ?? ? ?? ??
??
?????, ??????? ?? ????? ?????? ?? 
????? ?? ? ???? ??? ? ????????? ???? ?? ?? ? ??
??
?, ?? ?? ?????? ?
????????? ?? 
?????? ?? ? ??? ??? ?? ??????? ????? ?????? ?? ??
 ¾ ?? ??? ???? ?? ???? ?????? ?? ?????????? ?????? ?? ?????? ?? ? ??
???? ???? 
????? ?????????? ?? ? ?????? ?? ????? ???? ?? ? ??? ?? ? ?? ??
??
????? ?
???? ??? 
??????? ???????? ??? ??????? ??? ?? ?? 
 ¾ ?? ???????? ??? ?? ??????? ????? ?? ? ??? ??
??
????? ???????? ???? ????? 
?????? ??? ??? ?????? ????? ????? ?? ???? ??????? ??? ????? ??? ???????? 
?????? ??? ????
 Page - 2
 Page - PB
??? ??? ??????? ?????? ?? ????? ?? ???????? ??? 32 ?????? ??? ?????? 
??????? ????? ????? ?? ?????? ?? ? ??
???? ???? ????? 109 ??????? ?? ????? 
????? ??? ????? ??? ?? ????? ?? ??
 ¾ ??????????????? ?? ????? ?
????????? ?? ? ?????? ??? ??????? ?
?????? ???? 
?? ? ?? ??
??
????? ??
? ????? ????? ??? 9941.09 ?????? ???? ??
???? 
???? ?? ????? ???????? ?? ???????? ?
????????? ??? ?? ? ?? ??
??
????? ?
???? ??? 
????? ?????? ?????? ????????? ??? ?? ???? ? ????? ????? ??????? ?? ??
????
? ?? ?? ????
 ¾ ??
??
????? ?? ???? ? ?? ??? ?? ????? ?? ?? ?????? ?? ??? ?? ?? ? ?????? 1 ?????? 
????????? ??? ??? ???? ?? ????? ???? ????? ? ???? ????? ?????? ?? ? ??? ????? 
????? ??? ??????? ??? ?? ?? 
 ¾ ??????? ??? ?????? ??? ???????? ????? ?? ????? ?? ?????? ?? ?????? ?? ????? 
??? ?????? ?? ? ??? ??????? ?? ??? ????
?? ?????? ??????? ????? ???
????? ????????? 
?? ? ???? ???? ????????? ??????? ?????? ????? ?? ? ??? ????????? ?
?????? ?? ????? 
?
??????? ????
?? ?????? ????? ??? ?????? 
 ¾ ????? ? ???? ????? ????? ?????? ????? ?? ??? ?
????? ?????? ?? ? ?? ?????? 
????????? ??????? ??? ????????? ? ????? ?? ? ????? ??????? ???? ??? ????? 
????? ???? ????? 
 ¾ ???? 2023–24 ?? ‘????? ? ???? ????? ??? ????????? ?????’ ??? ??? ?? 
????
???? ????? ?? ? ??? ?? ????? ?? ???? ?? ?? 
 ¾ ??? ????? ‘??????? ????? ? ???? ?? ? ?? ??????’ ???????? ?
?????? ????? ??? ???? 
?????
? ?? ??????? ??? ?? ?? ????? ? ???? ????? ?? ??? ?? ??? ?????? ????????? 
??? ??????? ????? ?? ????? ?? ??????? ????, ???? ?????? ????? ?? ????? 
?????? ?????? ??? ????? ?????? ????? ??????? ?? ?? 
Page 3


 Page - 1
 Page - PB
?
? ?? ???????????? ?? ?????????
?
?????? ¾ ?? ?? ????? ??? (2024–25) ???? ?? ? ?? ??? ‘??????? ????’ ?? ? ????????? 
??????? ???? ??????????? ?????? ????? ????? ? ?? ? ?? ?? ? ???? ?????? ?? ????? 
??????? ?????? ??? ??? ????? ????? ?? ?????? ?? ???? ??? ???? ???? ??????????? ???? 
??? ?? ????????? ??? ????? ? ????? ??????? ‘?? ? ?? ?????????? ?? ????????’ 
??? ??????? ???????? ???? ??? ?? ?? ?? ? ?? ?? ?
??
???? ????????? ?? ? ??? 1.52 
??? ?????? ???? ??
???? ???? ?? ???? ????? ???????? ??????
? ??? 
?? ? ?? ?????? ?? ?????? ??????? ?? ? ??? ?????? ????? ????? ???? ??????? 
??????? ????? ???????
??
??
???? ?? ????? ???????
 ¾ ????????? ??
??
????? ?? 3–?? ????? ?
? ?
???????? (?????????), ??????? 
(???) ?? ??????? (??????) ?? ? ???????? ?? ???-??? ???? ????? 
???????? ????? ????? ?? ?? ??????? ?? ? ?? ??
??
?????, ??????? ?? ????? ?????? ?? 
????? ?? ? ???? ??? ? ????????? ???? ?? ?? ? ??
??
?, ?? ?? ?????? ?
????????? ?? 
?????? ?? ? ??? ??? ?? ??????? ????? ?????? ?? ??
 ¾ ?? ??? ???? ?? ???? ?????? ?? ?????????? ?????? ?? ?????? ?? ? ??
???? ???? 
????? ?????????? ?? ? ?????? ?? ????? ???? ?? ? ??? ?? ? ?? ??
??
????? ?
???? ??? 
??????? ???????? ??? ??????? ??? ?? ?? 
 ¾ ?? ???????? ??? ?? ??????? ????? ?? ? ??? ??
??
????? ???????? ???? ????? 
?????? ??? ??? ?????? ????? ????? ?? ???? ??????? ??? ????? ??? ???????? 
?????? ??? ????
 Page - 2
 Page - PB
??? ??? ??????? ?????? ?? ????? ?? ???????? ??? 32 ?????? ??? ?????? 
??????? ????? ????? ?? ?????? ?? ? ??
???? ???? ????? 109 ??????? ?? ????? 
????? ??? ????? ??? ?? ????? ?? ??
 ¾ ??????????????? ?? ????? ?
????????? ?? ? ?????? ??? ??????? ?
?????? ???? 
?? ? ?? ??
??
????? ??
? ????? ????? ??? 9941.09 ?????? ???? ??
???? 
???? ?? ????? ???????? ?? ???????? ?
????????? ??? ?? ? ?? ??
??
????? ?
???? ??? 
????? ?????? ?????? ????????? ??? ?? ???? ? ????? ????? ??????? ?? ??
????
? ?? ?? ????
 ¾ ??
??
????? ?? ???? ? ?? ??? ?? ????? ?? ?? ?????? ?? ??? ?? ?? ? ?????? 1 ?????? 
????????? ??? ??? ???? ?? ????? ???? ????? ? ???? ????? ?????? ?? ? ??? ????? 
????? ??? ??????? ??? ?? ?? 
 ¾ ??????? ??? ?????? ??? ???????? ????? ?? ????? ?? ?????? ?? ?????? ?? ????? 
??? ?????? ?? ? ??? ??????? ?? ??? ????
?? ?????? ??????? ????? ???
????? ????????? 
?? ? ???? ???? ????????? ??????? ?????? ????? ?? ? ??? ????????? ?
?????? ?? ????? 
?
??????? ????
?? ?????? ????? ??? ?????? 
 ¾ ????? ? ???? ????? ????? ?????? ????? ?? ??? ?
????? ?????? ?? ? ?? ?????? 
????????? ??????? ??? ????????? ? ????? ?? ? ????? ??????? ???? ??? ????? 
????? ???? ????? 
 ¾ ???? 2023–24 ?? ‘????? ? ???? ????? ??? ????????? ?????’ ??? ??? ?? 
????
???? ????? ?? ? ??? ?? ????? ?? ???? ?? ?? 
 ¾ ??? ????? ‘??????? ????? ? ???? ?? ? ?? ??????’ ???????? ?
?????? ????? ??? ???? 
?????
? ?? ??????? ??? ?? ?? ????? ? ???? ????? ?? ??? ?? ??? ?????? ????????? 
??? ??????? ????? ?? ????? ?? ??????? ????, ???? ?????? ????? ?? ????? 
?????? ?????? ??? ????? ?????? ????? ??????? ?? ?? 
   
 Page - 3
 Page - PB
 ¾ ???? ?
?????, ????????? ??? ?? ?????? ??? ?????? ?? ? ???? ????? 
????? ?? ? ??? ???? ?? ?????? ?? ???? ?? ???????? ?? ?? ????? ?? ? ????? ??? ? ??????? 
?? ???????? ????? ?? ? ??????? (??????) ??????? ????? ??? ??????? ??? ?? ??
 ¾ ?????? ?? ???????? ?????? ????? ?? ???? ? ?
????? ? ?????? ?? ? ??? ?????? 
???????? ?
???? (FPO)] ????????? ????????? ?? ??????? ???? ????? ??? 
?????? ???? ?? ?? 
 ¾ ??????, ????? ?? ??
? (TOP) ?? ? ??? ?????
? ??? ??????? ????? ?? ? 
??? ???? ?? ???? 2018–19 ???? ‘?????? ?????’ ???? ?? ??? ????????????
????? 
????? ?
??? ??? ???? 
 ¾ ?? ????? ????? ???? ???? ??? ?? ? ?? ?? ? ?? ?? ???? ????????? ??? 
??????? ? ????? ??? ???????? ?????? ???? ?? ???? ????? ????? 22 ?????? 
?? ? ??? ???
? ??? ?? ????? ?? ? ??????? 10 ??, 11 ???????? ?? ?????? ?????? 
?????? ?????
 ¾ ????, ?
? ?? ?? ???? ???? ?? ??????? ?? ? ??????? ???? ?????? ?? ?????????? ? 
?? ???? ?? ? ????
?? ????? ?? ?????? ??????? ???? ??? ??? ????? 
?
????????? ?? ?
??? ???? ?? ??
 ¾ ?????? ?? ????? ??????? ?????? ??? ???? ???? ??? ?? ???? ?
??? ???? ???? ?? 
?? ??? ??? ???? ??? ???? ??? ?? ??? ?? ??? ???? ??? ?? ?? 
????-????
 ¾ ???? 2022–23 ???? ???? ???? 1.754 ?????? ?? ?????? ??????? ???? ????? 
??? ?? ?? ???? ???? ?
? ???? ??? ?????? ?????????? ?????? ??????? ????? 
???? ??? ?? ???? 
 ¾ ???????? ??? ???? ??????????? ????? ?? ? ??? 2,616 ?????? ???? ??
???? 
???? ?? ???? ?? ????? ????? ???? ?? ? 1,701 ?????? ???? ?? ? ???????? ?? 54% 
?????? ????? 
Page 4


 Page - 1
 Page - PB
?
? ?? ???????????? ?? ?????????
?
?????? ¾ ?? ?? ????? ??? (2024–25) ???? ?? ? ?? ??? ‘??????? ????’ ?? ? ????????? 
??????? ???? ??????????? ?????? ????? ????? ? ?? ? ?? ?? ? ???? ?????? ?? ????? 
??????? ?????? ??? ??? ????? ????? ?? ?????? ?? ???? ??? ???? ???? ??????????? ???? 
??? ?? ????????? ??? ????? ? ????? ??????? ‘?? ? ?? ?????????? ?? ????????’ 
??? ??????? ???????? ???? ??? ?? ?? ?? ? ?? ?? ?
??
???? ????????? ?? ? ??? 1.52 
??? ?????? ???? ??
???? ???? ?? ???? ????? ???????? ??????
? ??? 
?? ? ?? ?????? ?? ?????? ??????? ?? ? ??? ?????? ????? ????? ???? ??????? 
??????? ????? ???????
??
??
???? ?? ????? ???????
 ¾ ????????? ??
??
????? ?? 3–?? ????? ?
? ?
???????? (?????????), ??????? 
(???) ?? ??????? (??????) ?? ? ???????? ?? ???-??? ???? ????? 
???????? ????? ????? ?? ?? ??????? ?? ? ?? ??
??
?????, ??????? ?? ????? ?????? ?? 
????? ?? ? ???? ??? ? ????????? ???? ?? ?? ? ??
??
?, ?? ?? ?????? ?
????????? ?? 
?????? ?? ? ??? ??? ?? ??????? ????? ?????? ?? ??
 ¾ ?? ??? ???? ?? ???? ?????? ?? ?????????? ?????? ?? ?????? ?? ? ??
???? ???? 
????? ?????????? ?? ? ?????? ?? ????? ???? ?? ? ??? ?? ? ?? ??
??
????? ?
???? ??? 
??????? ???????? ??? ??????? ??? ?? ?? 
 ¾ ?? ???????? ??? ?? ??????? ????? ?? ? ??? ??
??
????? ???????? ???? ????? 
?????? ??? ??? ?????? ????? ????? ?? ???? ??????? ??? ????? ??? ???????? 
?????? ??? ????
 Page - 2
 Page - PB
??? ??? ??????? ?????? ?? ????? ?? ???????? ??? 32 ?????? ??? ?????? 
??????? ????? ????? ?? ?????? ?? ? ??
???? ???? ????? 109 ??????? ?? ????? 
????? ??? ????? ??? ?? ????? ?? ??
 ¾ ??????????????? ?? ????? ?
????????? ?? ? ?????? ??? ??????? ?
?????? ???? 
?? ? ?? ??
??
????? ??
? ????? ????? ??? 9941.09 ?????? ???? ??
???? 
???? ?? ????? ???????? ?? ???????? ?
????????? ??? ?? ? ?? ??
??
????? ?
???? ??? 
????? ?????? ?????? ????????? ??? ?? ???? ? ????? ????? ??????? ?? ??
????
? ?? ?? ????
 ¾ ??
??
????? ?? ???? ? ?? ??? ?? ????? ?? ?? ?????? ?? ??? ?? ?? ? ?????? 1 ?????? 
????????? ??? ??? ???? ?? ????? ???? ????? ? ???? ????? ?????? ?? ? ??? ????? 
????? ??? ??????? ??? ?? ?? 
 ¾ ??????? ??? ?????? ??? ???????? ????? ?? ????? ?? ?????? ?? ?????? ?? ????? 
??? ?????? ?? ? ??? ??????? ?? ??? ????
?? ?????? ??????? ????? ???
????? ????????? 
?? ? ???? ???? ????????? ??????? ?????? ????? ?? ? ??? ????????? ?
?????? ?? ????? 
?
??????? ????
?? ?????? ????? ??? ?????? 
 ¾ ????? ? ???? ????? ????? ?????? ????? ?? ??? ?
????? ?????? ?? ? ?? ?????? 
????????? ??????? ??? ????????? ? ????? ?? ? ????? ??????? ???? ??? ????? 
????? ???? ????? 
 ¾ ???? 2023–24 ?? ‘????? ? ???? ????? ??? ????????? ?????’ ??? ??? ?? 
????
???? ????? ?? ? ??? ?? ????? ?? ???? ?? ?? 
 ¾ ??? ????? ‘??????? ????? ? ???? ?? ? ?? ??????’ ???????? ?
?????? ????? ??? ???? 
?????
? ?? ??????? ??? ?? ?? ????? ? ???? ????? ?? ??? ?? ??? ?????? ????????? 
??? ??????? ????? ?? ????? ?? ??????? ????, ???? ?????? ????? ?? ????? 
?????? ?????? ??? ????? ?????? ????? ??????? ?? ?? 
   
 Page - 3
 Page - PB
 ¾ ???? ?
?????, ????????? ??? ?? ?????? ??? ?????? ?? ? ???? ????? 
????? ?? ? ??? ???? ?? ?????? ?? ???? ?? ???????? ?? ?? ????? ?? ? ????? ??? ? ??????? 
?? ???????? ????? ?? ? ??????? (??????) ??????? ????? ??? ??????? ??? ?? ??
 ¾ ?????? ?? ???????? ?????? ????? ?? ???? ? ?
????? ? ?????? ?? ? ??? ?????? 
???????? ?
???? (FPO)] ????????? ????????? ?? ??????? ???? ????? ??? 
?????? ???? ?? ?? 
 ¾ ??????, ????? ?? ??
? (TOP) ?? ? ??? ?????
? ??? ??????? ????? ?? ? 
??? ???? ?? ???? 2018–19 ???? ‘?????? ?????’ ???? ?? ??? ????????????
????? 
????? ?
??? ??? ???? 
 ¾ ?? ????? ????? ???? ???? ??? ?? ? ?? ?? ? ?? ?? ???? ????????? ??? 
??????? ? ????? ??? ???????? ?????? ???? ?? ???? ????? ????? 22 ?????? 
?? ? ??? ???
? ??? ?? ????? ?? ? ??????? 10 ??, 11 ???????? ?? ?????? ?????? 
?????? ?????
 ¾ ????, ?
? ?? ?? ???? ???? ?? ??????? ?? ? ??????? ???? ?????? ?? ?????????? ? 
?? ???? ?? ? ????
?? ????? ?? ?????? ??????? ???? ??? ??? ????? 
?
????????? ?? ?
??? ???? ?? ??
 ¾ ?????? ?? ????? ??????? ?????? ??? ???? ???? ??? ?? ???? ?
??? ???? ???? ?? 
?? ??? ??? ???? ??? ???? ??? ?? ??? ?? ??? ???? ??? ?? ?? 
????-????
 ¾ ???? 2022–23 ???? ???? ???? 1.754 ?????? ?? ?????? ??????? ???? ????? 
??? ?? ?? ???? ???? ?
? ???? ??? ?????? ?????????? ?????? ??????? ????? 
???? ??? ?? ???? 
 ¾ ???????? ??? ???? ??????????? ????? ?? ? ??? 2,616 ?????? ???? ??
???? 
???? ?? ???? ?? ????? ????? ???? ?? ? 1,701 ?????? ???? ?? ? ???????? ?? 54% 
?????? ????? 
 Page - 4
 Page - PB
 ¾ ?? ?????? ?? ???? ?? 2,352 ?????? ???? ??? ????? ???? ????? ??? ???? ?? 
????? ‘?????? ??????? ?
???? ?????’ (PMMSY) ??? ???????????? ??? 
?????? ???? ?? ? ??? ?? ??? ?? ?? ?? 
 ¾ ???? ???? ??????????? ?????? ?? ? ??????? ?? ????? ?????? ??? ?????? ?? ?????? 
????
??? (Blue Revolution) 2.0 ?
??? ????? ?? ? ??? ???? ???? ???? ???? 
????? ???? ?? ??? ???? ?? ??? ?? ??? 
 ¾ ?????? ?????? ???? ?? ???? ? ???
??????? ??? ??????? ?? ? ??? ????????? ?? ? ?? 
?? ???????? ?????? ? ???? (Nabard) ?? ? ???? ?
???????? ?
???? ???
????? 
???????? ¾ ?? ? ?? ?? ???? ?
??? ? ????????? ?? ? ??? ??
??? ?? ???????? ???? ???? ??? 
2047 ??? ?????????? ? ?? ??????? ??? ????? ??? ???? ?? ?? ??? ????, 
???????? ?? ???? ????????? ??? ??????? ?????? ?? ????? ????? ?? ???? ? 
??????? ?? ??? ?? ???? ??? ?? ????? ???? ??? ?? ??
????????? ??????? ?? ?
???????? ??? ??? ??? ??????
?
?????? ¾ ???? ??? 2047 ??? ??????? ?????? ????? ?? ? ??? ????????????? ????? ??????? 
?? ???????
????? ?
???????? ????? ??? ??????? ? ?????????
???? ?? ?? ?????? ??????, 
?????????, ???????? ??? ?????? ?
???????? ????? ?????? ?? ?? ???????, 
????? ??? ?????? ?
???????? ????? ???? ????? ???? ? ?????? ?
???? ???????? ?? ? 
????? ????????? ?? ??? ??? ?? ?????? ??? ?????? ???? ?? ??
????
?? ?
??????? ????? ????? ?? ??
???
 ¾ ????? ???? 2024–25 ?? ? ??? ?? ? ? ?????? ???? 48,20,512 ?????? 
???? ???? ?? ?? ? ? ?
??????? ???? ?? ? ??? 11,11,111 ?????? ???? ??? 
???????? ????? ??? ?? ?, ?? ????? ???? ?? ? ??? ??? ?
???? ???? 16.9% 
??? ? ????? ??? ????? ?? ?? ??
Page 5


 Page - 1
 Page - PB
?
? ?? ???????????? ?? ?????????
?
?????? ¾ ?? ?? ????? ??? (2024–25) ???? ?? ? ?? ??? ‘??????? ????’ ?? ? ????????? 
??????? ???? ??????????? ?????? ????? ????? ? ?? ? ?? ?? ? ???? ?????? ?? ????? 
??????? ?????? ??? ??? ????? ????? ?? ?????? ?? ???? ??? ???? ???? ??????????? ???? 
??? ?? ????????? ??? ????? ? ????? ??????? ‘?? ? ?? ?????????? ?? ????????’ 
??? ??????? ???????? ???? ??? ?? ?? ?? ? ?? ?? ?
??
???? ????????? ?? ? ??? 1.52 
??? ?????? ???? ??
???? ???? ?? ???? ????? ???????? ??????
? ??? 
?? ? ?? ?????? ?? ?????? ??????? ?? ? ??? ?????? ????? ????? ???? ??????? 
??????? ????? ???????
??
??
???? ?? ????? ???????
 ¾ ????????? ??
??
????? ?? 3–?? ????? ?
? ?
???????? (?????????), ??????? 
(???) ?? ??????? (??????) ?? ? ???????? ?? ???-??? ???? ????? 
???????? ????? ????? ?? ?? ??????? ?? ? ?? ??
??
?????, ??????? ?? ????? ?????? ?? 
????? ?? ? ???? ??? ? ????????? ???? ?? ?? ? ??
??
?, ?? ?? ?????? ?
????????? ?? 
?????? ?? ? ??? ??? ?? ??????? ????? ?????? ?? ??
 ¾ ?? ??? ???? ?? ???? ?????? ?? ?????????? ?????? ?? ?????? ?? ? ??
???? ???? 
????? ?????????? ?? ? ?????? ?? ????? ???? ?? ? ??? ?? ? ?? ??
??
????? ?
???? ??? 
??????? ???????? ??? ??????? ??? ?? ?? 
 ¾ ?? ???????? ??? ?? ??????? ????? ?? ? ??? ??
??
????? ???????? ???? ????? 
?????? ??? ??? ?????? ????? ????? ?? ???? ??????? ??? ????? ??? ???????? 
?????? ??? ????
 Page - 2
 Page - PB
??? ??? ??????? ?????? ?? ????? ?? ???????? ??? 32 ?????? ??? ?????? 
??????? ????? ????? ?? ?????? ?? ? ??
???? ???? ????? 109 ??????? ?? ????? 
????? ??? ????? ??? ?? ????? ?? ??
 ¾ ??????????????? ?? ????? ?
????????? ?? ? ?????? ??? ??????? ?
?????? ???? 
?? ? ?? ??
??
????? ??
? ????? ????? ??? 9941.09 ?????? ???? ??
???? 
???? ?? ????? ???????? ?? ???????? ?
????????? ??? ?? ? ?? ??
??
????? ?
???? ??? 
????? ?????? ?????? ????????? ??? ?? ???? ? ????? ????? ??????? ?? ??
????
? ?? ?? ????
 ¾ ??
??
????? ?? ???? ? ?? ??? ?? ????? ?? ?? ?????? ?? ??? ?? ?? ? ?????? 1 ?????? 
????????? ??? ??? ???? ?? ????? ???? ????? ? ???? ????? ?????? ?? ? ??? ????? 
????? ??? ??????? ??? ?? ?? 
 ¾ ??????? ??? ?????? ??? ???????? ????? ?? ????? ?? ?????? ?? ?????? ?? ????? 
??? ?????? ?? ? ??? ??????? ?? ??? ????
?? ?????? ??????? ????? ???
????? ????????? 
?? ? ???? ???? ????????? ??????? ?????? ????? ?? ? ??? ????????? ?
?????? ?? ????? 
?
??????? ????
?? ?????? ????? ??? ?????? 
 ¾ ????? ? ???? ????? ????? ?????? ????? ?? ??? ?
????? ?????? ?? ? ?? ?????? 
????????? ??????? ??? ????????? ? ????? ?? ? ????? ??????? ???? ??? ????? 
????? ???? ????? 
 ¾ ???? 2023–24 ?? ‘????? ? ???? ????? ??? ????????? ?????’ ??? ??? ?? 
????
???? ????? ?? ? ??? ?? ????? ?? ???? ?? ?? 
 ¾ ??? ????? ‘??????? ????? ? ???? ?? ? ?? ??????’ ???????? ?
?????? ????? ??? ???? 
?????
? ?? ??????? ??? ?? ?? ????? ? ???? ????? ?? ??? ?? ??? ?????? ????????? 
??? ??????? ????? ?? ????? ?? ??????? ????, ???? ?????? ????? ?? ????? 
?????? ?????? ??? ????? ?????? ????? ??????? ?? ?? 
   
 Page - 3
 Page - PB
 ¾ ???? ?
?????, ????????? ??? ?? ?????? ??? ?????? ?? ? ???? ????? 
????? ?? ? ??? ???? ?? ?????? ?? ???? ?? ???????? ?? ?? ????? ?? ? ????? ??? ? ??????? 
?? ???????? ????? ?? ? ??????? (??????) ??????? ????? ??? ??????? ??? ?? ??
 ¾ ?????? ?? ???????? ?????? ????? ?? ???? ? ?
????? ? ?????? ?? ? ??? ?????? 
???????? ?
???? (FPO)] ????????? ????????? ?? ??????? ???? ????? ??? 
?????? ???? ?? ?? 
 ¾ ??????, ????? ?? ??
? (TOP) ?? ? ??? ?????
? ??? ??????? ????? ?? ? 
??? ???? ?? ???? 2018–19 ???? ‘?????? ?????’ ???? ?? ??? ????????????
????? 
????? ?
??? ??? ???? 
 ¾ ?? ????? ????? ???? ???? ??? ?? ? ?? ?? ? ?? ?? ???? ????????? ??? 
??????? ? ????? ??? ???????? ?????? ???? ?? ???? ????? ????? 22 ?????? 
?? ? ??? ???
? ??? ?? ????? ?? ? ??????? 10 ??, 11 ???????? ?? ?????? ?????? 
?????? ?????
 ¾ ????, ?
? ?? ?? ???? ???? ?? ??????? ?? ? ??????? ???? ?????? ?? ?????????? ? 
?? ???? ?? ? ????
?? ????? ?? ?????? ??????? ???? ??? ??? ????? 
?
????????? ?? ?
??? ???? ?? ??
 ¾ ?????? ?? ????? ??????? ?????? ??? ???? ???? ??? ?? ???? ?
??? ???? ???? ?? 
?? ??? ??? ???? ??? ???? ??? ?? ??? ?? ??? ???? ??? ?? ?? 
????-????
 ¾ ???? 2022–23 ???? ???? ???? 1.754 ?????? ?? ?????? ??????? ???? ????? 
??? ?? ?? ???? ???? ?
? ???? ??? ?????? ?????????? ?????? ??????? ????? 
???? ??? ?? ???? 
 ¾ ???????? ??? ???? ??????????? ????? ?? ? ??? 2,616 ?????? ???? ??
???? 
???? ?? ???? ?? ????? ????? ???? ?? ? 1,701 ?????? ???? ?? ? ???????? ?? 54% 
?????? ????? 
 Page - 4
 Page - PB
 ¾ ?? ?????? ?? ???? ?? 2,352 ?????? ???? ??? ????? ???? ????? ??? ???? ?? 
????? ‘?????? ??????? ?
???? ?????’ (PMMSY) ??? ???????????? ??? 
?????? ???? ?? ? ??? ?? ??? ?? ?? ?? 
 ¾ ???? ???? ??????????? ?????? ?? ? ??????? ?? ????? ?????? ??? ?????? ?? ?????? 
????
??? (Blue Revolution) 2.0 ?
??? ????? ?? ? ??? ???? ???? ???? ???? 
????? ???? ?? ??? ???? ?? ??? ?? ??? 
 ¾ ?????? ?????? ???? ?? ???? ? ???
??????? ??? ??????? ?? ? ??? ????????? ?? ? ?? 
?? ???????? ?????? ? ???? (Nabard) ?? ? ???? ?
???????? ?
???? ???
????? 
???????? ¾ ?? ? ?? ?? ???? ?
??? ? ????????? ?? ? ??? ??
??? ?? ???????? ???? ???? ??? 
2047 ??? ?????????? ? ?? ??????? ??? ????? ??? ???? ?? ?? ??? ????, 
???????? ?? ???? ????????? ??? ??????? ?????? ?? ????? ????? ?? ???? ? 
??????? ?? ??? ?? ???? ??? ?? ????? ???? ??? ?? ??
????????? ??????? ?? ?
???????? ??? ??? ??? ??????
?
?????? ¾ ???? ??? 2047 ??? ??????? ?????? ????? ?? ? ??? ????????????? ????? ??????? 
?? ???????
????? ?
???????? ????? ??? ??????? ? ?????????
???? ?? ?? ?????? ??????, 
?????????, ???????? ??? ?????? ?
???????? ????? ?????? ?? ?? ???????, 
????? ??? ?????? ?
???????? ????? ???? ????? ???? ? ?????? ?
???? ???????? ?? ? 
????? ????????? ?? ??? ??? ?? ?????? ??? ?????? ???? ?? ??
????
?? ?
??????? ????? ????? ?? ??
???
 ¾ ????? ???? 2024–25 ?? ? ??? ?? ? ? ?????? ???? 48,20,512 ?????? 
???? ???? ?? ?? ? ? ?
??????? ???? ?? ? ??? 11,11,111 ?????? ???? ??? 
???????? ????? ??? ?? ?, ?? ????? ???? ?? ? ??? ??? ?
???? ???? 16.9% 
??? ? ????? ??? ????? ?? ?? ??
   
 Page - 5
 Page - PB
 ¾ ??????? ?
??????? ???? 15,01,889 ?????? ???? ?? ?, ?? ????????????? ?????????-
??????? ?????? ?? ????????? ????? ?
??????? ????? ?? ?? 
 ¾ ????? ???? ????? ?? ? ?
???????? ????? ?? ????? ?? ? ??? ??
??? ???? ?????? 
????? ????? ????? ?? ?? ??? ??? ?? ? ??????? ????????? ???? ?
???????? ????? ??? ?????? 
???? ???? ?????? ??? ?????????? ?? ?????? ??? ????? ?? ?? ??
?????? ?
??? ?? ???
?????
 ¾ ???? ???? ?????? ?
???? ?? ?? ???
????? ?????? ??? ?????? ?? ? ??? ??? 
??????????? ???? ?????, ?????, ????? ??
????? ?? ?
?????????? ???? ????? ?????? 
?? ? ?????? ??? ???? ??? ????
??, ?????? ? ? ?? ?????????? ??? ?? ??????? 
??????? ???????? ??? ??????? ? ????? ?? ??
 ¾ ???? ??? ????: ????? ?????? ?? ?? ? ?????? ?? ????? ??????? ?? ?? ? ?? 
?
???????? ????? ??? ????? ???? ?? ? ?? ??????? ???????, ?
???? ?? , ?????? ?? 
?????????? ??? ????? ? ???? ?? ?? ????? ?????? ???? ?? ?????? ??? ???????? 
?? ?????? ?????? ???? ??? ????? ?????? ????? ??? ?? ?? 
 ¾ ‘????????? ????????’ ?? ? ????, ???? ?????? ??? ????? ???? ????????? 
?????? ?? ???? ?
???? ??? ??? ????? ?? ? ??? ??? ?? ???? ????? ?????? ?? 
????? ?? ??
 ¾ ????? ?
???? ?? ??? ?????? ?? ????
?? ????? ?? ? ???, ????-?
??????? ?????? ????, 
?????-?????
?? ?????? ????, ???????-???
??? ?????? ???? ?? ?
??? ?? 2–
??? ?
?? ?? ? ??? 26,000 ?????? ???? ??? ???? ? ???????? ????? ??? ?? ??
 ¾ ?????: ?????? ?? ? ????? ????? ???? ????? ?? ???????????? ???? ???????? ????? 
????? ?? ? ??? ??? ???? ?? ??? ?? ????, ??????? ???? ????? ?? ??????? ?? ? ????? 
????-?????? ??? ??????? ? ?????? ?? ?? 
Read More
7 videos|3454 docs|1081 tests

FAQs on Yojana Summary November 2024 (Hindi) - Current Affairs (Hindi): Daily, Weekly & Monthly - UPSC

1. योजना का उद्देश्य क्या है ?
Ans. योजनाओं का उद्देश्य सामाजिक और आर्थिक विकास को बढ़ावा देना है, जिससे विभिन्न क्षेत्रों में समग्र प्रगति हो सके। ये योजनाएँ गरीबों, महिलाओं, बच्चों, और अन्य वंचित समूहों के कल्याण के लिए विशेष रूप से डिज़ाइन की गई हैं।
2. योजना में कौन-कौन से प्रमुख कार्यक्रम शामिल होते हैं ?
Ans. योजना में कई प्रमुख कार्यक्रम शामिल होते हैं, जैसे कि स्वच्छ भारत मिशन, प्रधानमंत्री आवास योजना, राष्ट्रीय खाद्य सुरक्षा अधिनियम, और मेक इन इंडिया। ये कार्यक्रम विभिन्न लक्ष्यों के लिए लागू किए जाते हैं, जैसे कि स्वास्थ्य, शिक्षा, और रोजगार।
3. योजना के तहत वित्तीय सहायता कैसे प्राप्त की जा सकती है ?
Ans. योजना के तहत वित्तीय सहायता प्राप्त करने के लिए लाभार्थियों को संबंधित सरकारी वेबसाइट पर आवेदन करना होता है। आवेदन प्रक्रिया में आवश्यक दस्तावेज़ों को प्रस्तुत करना और पात्रता मानदंडों को पूरा करना आवश्यक है।
4. योजना के लाभ क्या हैं ?
Ans. योजना के लाभ में आर्थिक समावेशन, रोजगार के अवसर, स्वास्थ्य सेवाओं की उपलब्धता, और सामाजिक सुरक्षा शामिल हैं। ये लाभ सीधे तौर पर लाभार्थियों के जीवन स्तर को सुधारने में मदद करते हैं।
5. योजना का कार्यान्वयन कैसे किया जाता है ?
Ans. योजना का कार्यान्वयन विभिन्न सरकारी विभागों और स्थानीय निकायों के माध्यम से किया जाता है। यह सुनिश्चित करने के लिए निगरानी और मूल्यांकन तंत्र भी स्थापित किए जाते हैं कि योजनाएँ प्रभावी ढंग से चल रही हैं और लक्ष्यों को प्राप्त कर रही हैं।
Related Searches

Weekly & Monthly - UPSC

,

Objective type Questions

,

Extra Questions

,

Previous Year Questions with Solutions

,

mock tests for examination

,

Exam

,

Weekly & Monthly - UPSC

,

study material

,

Summary

,

Sample Paper

,

video lectures

,

past year papers

,

Important questions

,

Viva Questions

,

pdf

,

shortcuts and tricks

,

Weekly & Monthly - UPSC

,

practice quizzes

,

Yojana Summary November 2024 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily

,

Semester Notes

,

Yojana Summary November 2024 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily

,

MCQs

,

Free

,

Yojana Summary November 2024 (Hindi) | Current Affairs (Hindi): Daily

,

ppt

;